عفونت ادراری در بارداری "باعث سقط جنین می‎شود" | علائم و درمان

دوران بارداری ممکن است زیباترین مرحله از زندگی هر خانمی باشد؛ اما این دوران حساس می تواند عوارض جانبی را به دنبال داشته باشد. با آغاز روند بارداری، سیستم ایمنی بدن مادر تضعیف شده و او را مستعد ابتلا به انواع عفونت ها از جمله عفونت ادراری می کند. طبق نتایج آخرین تحقیقات پزشکان متخصص زنان و زایمان، حدود 8٪ از زنان عفونت ادراری  در بارداری را تجربه می کنند که بر کلیه ها، مثانه و در برخی موارد، مجرای ادرار آن ها تأثیر می گذارد. بروز عفونت ادراری در بارداری می تواند بسیار ناراحت کننده باشد؛ اما قابل درمان است. در ادامه این مقاله، اطلاعات کاملی در مورد بروز عفونت ادراری در بارداری، علائم و روش های درمان این مشکل، اطلاعات دقیقی ارائه خواهد شد.

عفونت ادراری چیست؟

لازم است بدانید که عفونت ادراری به عنوان عفونت مثانه نیز شناخته می شود؛ این نوع عفونت با ورود باکتری ها به مجاری ادراری مادران باردار ایجاد می شود. همچنین، عفونت ادراری را می توان به عفونت ادراری فوقانی که شامل کلیه ها و مجرای ادرار است، شناخت. در برخی موارد نیز، عفونت ادراری با عنوان عفونت ادراری پایینی شناخته می شود که کلیه ها و مثانه خانم های باردار را درگیر می کند. خانم ‎ها با احتمال زیادی دچار این نوع عفونت می شوند، زیرا آناتومی دستگاه ادرار زنان باعث می شود که باکتری ها از مجرای واژن و رکتوم به مجاری ادراری دسترسی پیدا کنند. به این نکته مهم توجه داشته باشید که خطر ابتلا به عفونت ادراری در بارداری از هفته ششم تا 24 از دوران بارداری زیاد است.

عفونت ادراری فراتر از تکرر ادرار یا احساس سوزش در مهبل است. این نوع عفونت می تواند هر قسمت از مجاری ادراری مادر باردار را تحت تأثیر قرار دهد؛ از کلیه هایی که ادرار در آن ها تشکیل می شود به مجرای ادرار و مثانه که ادرار در آن ها قرار دارد و در نهایت، مجرای ادراری که ادرار را به خارج از بدن مادر منتقل می کند.

با همه این توضیحات، دانستن علل بروز عفونت ادراری در باردار به عنوان اولین قدم برای جلوگیری از بروز این نوع عفونت شناخته می ‎شود.

علل بروز عفونت ادراری در بارداری و انواع آن

عفونت ادراری می تواند به دلایل مختلفی در بارداری زنان ایجاد شود که شایع ترین این موارد به شرح زیر می باشند:

• باکتری هایی مانند coli و کلامیدیا در پوست، روده یا واژن زنان باردار وجود دارند که می توانند باعث بروز عفونت ادراری در بدن آن ها شوند.
• تغییر در آناتومی و عملکرد دستگاه ادراری زنان باردار منجر به بزرگ شدن کلیه، فشرده ‎سازی مجرای ادرار و مثانه می شود؛ این وضعیت، عفونت ادراری در بارداری را به دنبال خواهد داشت.
• مثانه زنان در بارداری به خوبی خالی نمی شود؛ این وضعیت منجر به ترشح ادرار می شود که حاوی قند، هورمون، پروتئین و انواع اسیدها است. این شرایط نیز باعث بروز عفونت ادراری در بدن مادران باردار می شود.

عفونت سیستیت یا مثانه

 بعضی اوقات، باکتری ها در مثانه مادران باردار رشد می کنند. در نتیجه، خانم باردار احساس سوزش و درد در هنگام ادرار کردن، همراه با تب و میل به ادرار مکرر را تجربه خواهد کرد. در نظر داشته باشید که عفونت ادراری سيستيت در زنانی که در گروه سني 20 تا 50 سال قرار دارند و در بين زنان فعال جنسی شايع است.

پیلونفریت یا عفونت کلیه

 باکتری ها می توانند از مثانه مادر باردار به مجرای ادرار او منتقل شوند؛ شرایطی که می تواند یک یا هر دو کلیه فرد را آلوده کند. این وضعیت، یکی از عوارض پزشکی جدی دوران بارداری است که می تواند برای خود مادر و کودک او خطرناک باشد. عفونت ادراری پیلونفریت می تواند خطر زایمان زودرس یا داشتن نوزاد با وزن کم را افزایش دهد. در موارد شدیدتر، این نوع عفونت ادراری با افزایش خطر مرگ و میر جنین یا نوزادان نیز همراه خواهد بود.

باکتری بدون علامت

این بیماری یک نوع عفونت باکتریایی دستگاه ادراری است، اما علائمی را نشان نمی دهد. جالب است بدانید که این نوع عفونت در بیشتر موارد، به خودی خود برطرف می شود؛ اما بعضی اوقات به درمان نیاز دارد. در صورت عدم درمان باکتری بدون علامت در دوران بارداری، می تواند مادر را در معرض خطر انقباض حاد کلیه یا مثانه قرار دهد.

چرا عفونت ادراری در بارداری شایع است؟

 همان طور که قبلاً اشاره شد، عفونت ادراری در بارداری شایع تر است، زیرا جنین در حال رشد فشار زیادی به مثانه مادر وارد کرده، راه تخلیه ادرار او را مسدود می کند و باعث رشد انواع باکتری ها در بدن خانم باردار می شود. همچنین، تغییرات هورمونی در بارداری می توانند منجر به تغییرات در مجاری ادراری آن ها شوند؛ این امر نیز به نوبه خود خطر ابتلا به انواع عفونت های منقبض شده ادراری را در بدن مادران حامله افزایش می دهد.

در ادامه این مقاله، در مورد علائم و نشانه هایی که به ما در شناسایی عفونت ادراری در بدن مادران باردار کمک می کنند، صحبت خواهیم کرد.

علائم و نشانه ‎های عفونت ادراری در بارداری چیست؟

 در نظر داشته باشید که در مورد عفونت ادراری بدون علامت، مادر باردار هیچ نشانه ‎ای را در بدن خود تجربه نخواهد کرد؛ اما پزشک متخصص زنان و زایمان می تواند در طول غربالگری دوران بارداری، این بیماری را شناسایی کند؛ اما اگر مبتلا به عفونت ادراری علامت دار باشید، علائم و نشانه های خاصی را در بدن خود مشاهده خواهید کرد که شایع ترین این موارد به شرح زیر می باشند:

• درد و سوزش در هنگام ادرار کردن
• درد یا گرفتگی در قسمت تحتانی شکم
• ادرار خونین یا پر از مخاط
• ادرار ابری یا ناخوشایند
• درد یا ناراحتی در هنگام رابطه جنسی در دوران بارداری
• حساسیت و درد مثانه
• نیاز مکرر به ادرار کردن
• تب، لرز و عرق شبانه
• تهوع و استفراغ شدید
• کمردرد
• خون در ادرار

در صورت بروز این نشانه ها، پزشک متخصص زنان و زایمان ممکن است چند آزمایش مختلف را برای تشخیص وجود عفونت در بدن مادر باردار پیشنهاد کند.

چگونه عفونت ادراری در بارداری تشخیص داده می شود؟

برای تشخیص عفونت ادراری در بارداری پزشک متخصص زنان و زایمان برخی آزمایشات را تجویز می کند که مهم ترین این موارد به شرح زیر می باشند:

تجزیه و تحلیل ادرار

یک نمونه ادرار برای تشخیص تعداد گلبول های قرمز، گلبول های سفید و باکتری های موجود در ادرار مادر باردار به آزمایشگاه ارسال می شود. این نکته مهم را در نظر داشته باشید که برای جلوگیری از آلودگی نمونه، شما باید قبل از جمع آوری ادرار، ناحیه تناسلی خود را با استفاده از یک ماده ضدعفونی‌کننده تمیز کنید.

کشت ادرار

این عمل گاهی اوقات پس از تجزیه و تحلیل ادرار انجام می شود. در این روند، پزشک آزمایشگاه از نمونه ادرار مادر باردار استفاده کرده و روند رشد باکتری ها را در آزمایشگاه مورد بررسی قرار می دهد تا بفهمد که چه نوع باکتری باعث ایجاد عفونت ادراری شده است. بر این اساس نتایج این کشت، پزشک متخصص زنان و زایمان می تواند داروهای مناسبی را به بیمار خود تجویز کند.

سیستوگرام

شامل تابش اشعه ایکس به دستگاه ادراری مادر باردار برای تشخیص مشکلاتی مانند سنگ کلیه و تورم است.

معاینه کیستوسکوپی

این روش تشخیصی شامل قرار دادن یک لوله کوچک در مجرای ادرار مادر باردار برای بررسی ناهنجاری های پیشاب ‌راه و مثانه او است.

اگر با کمک این روش ها، عفونت ادراری در بدن مادر باردار تشخیص داده شود، پزشک متخصص زنان و زایمان یک دوره درمانی را تجویز می کند تا از سلامت خود مادر و جنین درون رحم او مطمئن شود.

عفونت حاد ادراری در بارداری ممکن است باعث سقط جنین نیز بشود

روش های درمان عفونت ادراری در بارداری

روش درمان استاندارد برای انواع عفونت ادراری، تجویز آنتی ‎بیوتیک های خوراکی به مدت سه تا هفت روز است. اگرچه علائم این بیماری در طی سه روز بعد از مصرف دارو از بین می رود، اما شما باید روند مصرف دارو را ادامه دهید. آنتی ‎بیوتیک هایی که معمولاً برای درمان عفونت ادراری در بارداری تجویز می شوند، شامل اریترومایسین، آموکسی سیلین و پنی سیلین هستند. این موارد برای سلامت مادر باردار و جنین درون رحم این افراد بی خطر است، زیرا این گروه از داروها از طرف اداره غذا و داروی ایالات متحده (FDA) به دسته بدون خطر اختصاص داده شده اند.

چگونه می توان عفونت ادراری در بارداری را بدون مصرف آنتی ‎بیوتیک درمان کرد؟

اگرچه مصرف انواع آنتی ‎بیوتیک ها گزینه استانداردی برای درمان عفونت ادراری در بارداری هستند، اما شما می توانید برخی از داروهای خانگی را نیز برای کاهش علائم عفونت در بدن خود مورد استفاده قرار دهید. مهم ترین این موارد به شرح زیر می باشند:

زغال اخته

لازم است بدانید که مصرف زغال اخته در بارداری شانس ابتلا به عفونت ادراری را به میزان قابل توجهی کاهش می دهد، زیرا مانع از اتصال باکتری E.coli به دیواره مثانه یا مجاری ادراری مادر می شود. شما می توانید آب زغال اخته، زغال اخته خشک یا مکمل های آن را مصرف کنید. اگر داروهای رقیق کننده خون یا NSAID را مصرف می کنید، زغال اخته را در برنامه غذایی دوران بارداری خود قرار ندهید.

آب بیشتری بنوشید

هرچه آب بیشتری مصرف کنید، بیشتر ادرار می کنید و باکتری های مضر را در بدن خود از بین می برید.

ماست یونانی و سایر پروبیوتیک ها را به رژیم غذایی بارداری خود اضافه کنید

در نظر داشته باشید که مصرف انواع پروبیوتیک ها سلامت روده مادران باردار را بهبود می بخشد. همچنین، مصرف این ماده غذایی در معالجه عفونت ادراری در بارداری مفید است. در واقع، انواع پروبیوتیک ها باکتری های خوب را در بدن مادران باردار و جنین درون رحم این افراد ترمیم کرده و علائم عفونت را به میزان قابل توجهی کاهش می دهند.

سیر

سیر یک آنتی‎ اکسیدان، تقویت کننده سیستم ایمنی و ضد التهاب قدرتمند است؛ این ویژگی ها باعث می شود تا سیر در بارداری در مبارزه با عفونت ادراری مؤثر باشد.

سرکه سیب

مصرف این نوع سرکه باعث می شود که ادرار مادر باردار اسیدی شود؛ از این طریق رشد باکتری ها متوقف شده و خروج آن ها از مثانه آسان تر می شود. با این وجود، شما نباید از سرکه سیب برای درمان طولانی مدت عفونت خود در دوران بارداری استفاده کنید، زیرا ماهیت اسیدی سرکه می تواند به مینای دندان های شما در این دوران حساس آسیب برساند.

ویتامین C بیشتری مصرف کنید

مصرف ویتامین C باعث تقویت سیستم ایمنی بدن مادران باردار شده و به مبارزه با عفونت در بدن آن ها کمک شایانی می کند. برای این منظور، پرتقال، لیمو، توت، زردآلو، گوجه فرنگی و موارد دیگر را در رژیم غذایی دوران بارداری خود بگنجانید.

آب و شیر نارگیل

آب نارگیل سرشار از الکترولیت است که می تواند به درمان انواع عفونت ها در بارداری زنان کمک کند. همچنین، شیر نارگیل دارای خواص ملین با مزایای مشابه است.

علاوه بر این موارد، مادران باردار می توانند اقدامات پیشگیرانه ای را برای جلوگیری از بروز عفونت ادراری در بدن خود انجام دهند.

چگونه از بروز عفونت ادراری در بارداری جلوگیری کنیم؟

در حالی که هیچ راه مطمئنی برای جلوگیری از بروز عفونت ادراری در دوران بارداری زنان وجود ندارد، اما انجام برخی اقدامات مراقبتی می تواند شانس ابتلا به این بیماری را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. در ادامه این مقاله، مواردی ارائه شده است که باید آن ها را به یاد داشته باشید تا باکتری های ایجاد کننده عفونت ادراری را از خود دور کنید. مهم ترین آن ها شامل موارد زیر می باشند:

• ادرار خود را نگه ندارید و هر وقت احساس نیاز به دفع ادرار کردید، ادرار کنید.
• پس از دفع مدفوع، با حوله کاغذی، از جلو به عقب محل ادرار و مدفوع را تمیز کنید تا از ورود باکتری ها به مجرای ادرار شما جلوگیری شود.
• ناحیه تناسلی خود را با صابون ملایم و آب تمیز کنید و همیشه آن را خشک نگه دارید.
• قبل و بعد از رابطه جنسی، دستگاه تناسلی خود را تمیز کنید.
• بیش از نیم ساعت و بیشتر از دو بار در روز در وان نمانید.
• از محصولات بهداشتی قوی و به شدت معطر در بارداری خود پرهیز کنید، زیرا این مواد شیمیایی می توانند باعث تحریک ناحیه تناسلی شما شده و روند رشد باکتری ها را آغاز کنند.
• از خوردن مواد غذایی فرآوری شده و قندی مانند قند و ادویه جات در دوران بارداری خودداری کنید، زیرا آن ها می توانند باعث رشد باکتری ها شوند.
• تا زمان زایمان، شلوار و شورت پنبه ای یا نخی بپوشید.

سؤالات متداول در مورد عفونت ادراری در دوران بارداری

آیا عفونت ادراری می تواند بر روند بارداری زنان تأثیر بگذارد؟

اگر عفونت ادراری به مدت طولانی ادامه یابد یا به طور مکرر عود کند، احتمال این وجود دارد که توانایی شما را برای باردار شدن تحت تأثیر قرار دهد. این امر به این دلیل است که عفونت ادراری می تواند دستگاه فوقانی شامل کلیه ها، رحم و لوله های فالوپ مادران باردار را تحت تأثیر قرار دهد.

آیا عفونت ادراری می تواند بر نتایج آزمایش بارداری تأثیر بگذارد؟

بله، عفونت ادراری بر نتایج آزمایش بارداری تأثیر می گذارد. به دلیل وجود گلبول های قرمز یا سفید در ادرار خانم های مبتلا به انواع عفونت ها، این بیماری می تواند نتیجه آزمایش را به مثبت کاذب تغییر دهد.

آیا بروز عفونت ادراری در بدن زنان می ‎تواند نشانه آغاز روند بارداری باشد؟

ادرار مکرر معمولاً زمانی در بدن زنان اتفاق می افتد که سطح هورمون ها شروع به تغییر کرده و اندازه رحم تغییر کند. این شرایط می تواند یکی از علائم زودرس بارداری در بدن زنان باشد؛ اما اگر روند دفع ادرار خانمی دردناک باشد، می تواند ناشی از عفونت ادراری باشد.

آیا آغاز دوران بارداری می تواند باعث بروز عفونت ادراری در بدن زنان شود؟

در نظر داشته باشید که آغاز دوران بارداری باعث ایجاد عفونت ادراری در بدن زنان نمی شود؛ اما احتمالاً بعد از هفته ششم از دوران بارداری، مادر عفونت ادراری را دریافت خواهد کرد.

چگونه عفونت ادراری بر جنین درون رحم مادران باردار تأثیر خواهد گذاشت؟

عفونت ادراری به کودک در حال توسعه آسیب نمی رساند، اما اگر این نوع عفونت در اسرع وقت درمان نشود، منجر به عفونت کلیه خواهد شد. این شرایط نیز می تواند منجر به تولد نوزاد با وزن کم و زایمان زودرس شود. بر این اساس، می توان ادعا کرد که درمان زودرس و سریع عفونت ادراری در بدن مادران باردار هیچ آسیبی به کودک درون رحم آن ها وارد نمی کند اما عفونت حاد ادراری در بارداری ممکن است باعث سقط جنین نیز بشود.

 آیا امکان مبتلا مکرر به عفونت ادراری در بارداری وجود دارد؟

بله، عفونت ادراری مکرر در بین زنان باردار شایع است. عفونت ادراری مزمن ممکن است منجر به عواقب شدید حاملگی از جمله زایمان زودرس و تولد نوزادان کم وزن شود.

 آیا مادران باردار می توانند كفلكس را برای درمان عفونت ادراری خود مصرف کنند؟

كفلكس متعلق به گروهی از آنتی ‎بیوتیك ها با عنوان سفالوسپورین است كه با باكتری های بدن مبارزه می كند. پزشک متخصص زنان و زایمان ممکن است آن را برای درمان عفونت ادراری در بدن مادران باردار پیشنهاد کند، زیرا این داروها در دسته داروهای بارداری گروه B قرار دارند که احتمالاً به کودک آسیب نمی ‎رسانند.

آیا مصرف ماکروبید در مبارزه با عفونت ادراری دوران بارداری مؤثر است؟

ماکروبید (نیتروفورانتوئین) آنتی‎ بیوتیکی است که با باکتری ها مبارزه می کند و برای درمان عفونت ادراری در بدن مادران باردار استفاده می شود. همچنین، لازم است بدانید که این دارو در دسته داروهای دوران بارداری گروه B قرار دارد؛ استفاده از آن در بارداری بی ‎خطر است.

در حالی که عفونت ادراری قابل درمان می باشد، بهتر است شما با رعایت بهداشت شخصی، از بروز این مشکل در بدن خود جلوگیری کنید. به این ترتیب، در این مدت می توانید از دردسر و مصرف داروهای غیرضروری جلوگیری کنید.