تغییر خلق در بارداری | درمان افسردگی و پرخاشگری

از اینکه مادر می شوید دچار ترس و اضطراب و اشتیاق شده اید؟ آینده ی ناشناخته و نقش جدیدی که بر دوش دارید باعث ترس از دنیای ناشناخته ی آینده می شود؟  تردید از مشکلات آینده موجب ابهام و تردید شما می شود؟ تغییرات وزن و چاقی باعث کمبود اعتماد به نفس شما شده؟ نوسانات خلقی در مادران باردار مسئله ای طبیعی است که در دوران بارداری به دلیل تغییرات هورمونی، جسمی و عاطفی که در درون مادر اتفاق می افتد و بر عملکرد مغز تاثیر می گذارد شایع است. مادران در این دوره واکنش های مختلفی از خود نشان می دهند، برخی دچار بروز احساسات مختلف مثبت و منفی می شوند در حالی که برخی دیگر دچار حالت ترس، اضطراب و افسردگی شدیدی می شوند. باور عموم این است که این نوسانات احساسی در بازه ی هفته ی 6 تا 10 بارداری به اوج خود می رسد تا اینکه در سه ماهه ی سوم کاهش می یابد و به تدریج فروکش می کند. در حالی که شما نمی توانید از تغییر خلق در بارداری خود جلوگیری کنید، اما امکان مدیریت این شرایط وجود دارد تا دوران بارداری شما کمتر استرس زا باشد. ادامه این مقاله را بخوانید تا از دلایل تغییر خلق در بارداری و نحوه مدیریت آن ها را آگاه شوید.

علل تغییر خلق در بارداری

همان طور که قبلاً اشاره شد، تغییرات زیادی که از نظر جسمی و ذهنی در بدن زنان باردار اتفاق می افتد، می تواند مسئول تغییر خلق در بارداری باشد. شاید نوسان هورمونی علت اصلی تغییر خلق و خوی مادران در بارداری باشد. با آغاز دوران بارداری، سطح هورمون های بارداری در بدن مادر (پروژسترون و استروژن) افزایش می یابد. این شرایط معمولاً منجر به احساس اضطراب، غم، ترس و ناامیدی شده و در شرایط بدتر، می تواند افسردگی ناشی از بارداری را به دنبال داشته باشد.

همچنین، در سه ماهه اول و دوم از دوران بارداری، مادر با خستگی شدید و ویار صبحگاهی روبرو می شود. این اتفاقات نیز می توانند مسئول تغییر روحیه او باشند. در نظر داشته باشید که ممکن است شما ترکیبی از احساس فراموشی، خشم، تغییر خلقی و حتی اضطراب را در این دوران تجربه کنید. علاوه بر این موارد، کمبود خواب به دلیل رشد شکم و سایر تغییرات فیزیکی ناشی از بارداری، فشار از سوی همسر، بارداری ناخواسته، دغدغه های زمانی یا مالی از دیگر دلایل تغییر خلق در بارداری به شمار می روند. خواب ناکافی می تواند احساس تحریک را در مادران باردار به دنبال داشته باشد. در نهایت، لازم است بدانید که شرایط بهداشتی مانند کم کاری تیروئید، دیابت حاملگی و کم خونی نیز می تواند مسئول تغییر خلق در دوران بارداری زنان باشد. این بیماری ها با احساس افسردگی، ترس، سوزش معده و خستگی دوران بارداری مرتبط هستند.

صرف نظر از علل تغییر خلق در دوران بارداری، شما می توانید این رخداد را مدیریت کنید. 

چگونه با تغییر خلق در بارداری مقابله کنیم؟

به این نکته مهم توجه داشته باشید که داشتن یک رژیم غذایی سالم، همراه با چند تغییر در سبک زندگی، ممکن است به شما در حفظ آرامش و مدیریت بهتر روحیه خود کمک قابل توجهی کند. همچنین، شما می توانید با رعایت چند نکته ساده، نوسانات خلقی دوران بارداری خود را مدیریت کنید که مهم ترین این موارد به شرح زیر می باشند:

شما مهمتر از هر چیزی هستید!

افکار وسواس گونه را کنار بگذارید و دیگر به کارهای نیمه تمام پیش از زایمان فکر نکنید؛ دکوراسیون اتاق فرزندتان را می توانید بعدها هم تغییر بدهید، بعدها با خیالی آسوده می توانید در مورد نقش خود مطالعه کرده و بهترین مادر شوید، اما الان وقت رسیدگی به خود و روحیه ی خودتان است. قبل از همه ی این مسائل، شما یک مادر هستید و مهمتر از همه ی اینها!به خودتان و ذهنتان استراحت بدهید و کمی ذهنتان را خالی از ترافیک کنید؛ چون همه ی اینها خود باعث تغییر خلق در بارداری می شوند.

ارتباط خود را با همسرتان پررنگ تر کنید.

کمی با همسرتان زمان بگذرانید، از دغدغه ها و نگرانی های خود با او صحبت کنید، گاهی میان حرفهایتان از علاقه ی خود به او و اینکه چقدر حس خوبی از اینکه او پدر فرزندتان است دارید بگویید. با این حرفها آرامش او بیشتر می شود و اضطراب پشیمانی شما یا کاهش علاقه تان در او کمتر می شود و راحتتر می تواند از شما حمایت کند و با دلخوری هایتان کنار بیاید. گاهی درد دل کردن و خالی کردن سینه ی سنگین در به آرامش رسیدن شما کمک شایانی خواهد کرد و کمی ثبات احساسات را جایگزین روحیه ی از دست رفته و نوسانات خلقی در بارداری شما خواهد کرد.

استرس را مدیریت کنید.

عوامل استرس زا را از زندگی خود دور کنید، رژیم غذایی سالم تری را امتحان کنید، سراغ کارهایی بروید که دوستشان دارید.ورزش، رقص و گردش را فراموش نکنید وبا کسانی که دوستشان دارید کمی وقت بگذرانید. راهی برای رفع استرس های خود پیدا کنید. نقاشی کنید، کتاب بخوانید، موسیقی آرام بخش گوش دهید و با کاهش استرس به افسردگی خود خاتمه دهید. استرس از اصلی ترین عوامل تغییر خلق در بارداری است.

شرکت در جلسات مدیتیشن و یوگا

همان طور که قبلاً بیان شد، بیشتر زنان باردار از احساس اضطراب، افسردگی و غم و اندوه رنج می برند. طبق نتایج یک مطالعه در دانشکده علوم پزشکی آمریکا، شرکت در جلسات یوگا و مدیتیشن در 9 ماه دوران بارداری می تواند به کاهش علائم افسردگی مادران و در کل تغییر خلق در بارداری کمک قابل توجهی کند.

خواب کافی داشته باشید.

 جالب است بدانید که کمبود خواب در 9 ماه دوران بارداری ممکن است یکی از دلایل شایع تغییر خلق بارداری باشد. برای مقابله با این شرایط، سعی کنید با ایجاد یک روال خواب راحت، اختلالات خواب خود را به حداقل برسانید؛ لباس های گشاد و راحت بپوشید، چراغ های اتاق خواب خود را کم نور کنید، از وسایل ارتباطی قبل از خواب استفاده نکنید و از بالش هایی برای پشتیبانی از بدن خود و جنین استفاده کنید.

لباس های بارداری زیبا بخرید.

با پوشیدن لباس های بارداری جذاب و زیبا احساس بهتری نسبت به تغییرات فیزیکی بدن، مادر شدن و بارداری خواهید داشت و کمتر سراغ احساسات منفی خواهید رفت.

استفاده از ماساژ درمانی مخصوص دوران بارداری

ماساژ مخصوص دوران بارداری ممکن است عضلات شما را تسکین داده، درد آن ها را کاهش دهد و به عملکرد سیستم های لنفاوی و گردش خون کمک شایانی کند. بر این اساس، می توان ادعا کرد که استفاده از ماساژ-درمانی مخصوص دوران بارداری می تواند روحیه مادران را بهبود بخشیده و به آن ها کمک کند تا آرام باشند و از تغییر خلق در بارداری به دور باشند.

خودتان را درک کنید.

با آغاز روند بارداری، شما می توانید فعالیت های ساده اما سرگرم کننده مانند خرید، خوردن چیزی را که دوست دارید، پیاده-روی با شریک زندگی خود، تماشای فیلم یا گذراندن اوقات در بین عزیزان را به برنامه روزانه خود اضافه کنید. اغلب روانشناسان عقیده دارند هر چیزی که باعث می شود تا مادر باردار احساس بهتری داشته باشد، این برای مدیریت تغییر خلق در بارداری او مفید خواهد بود.

اطلاعات خود را افزایش دهید.

با مطالعه ی هدفمند و دقیق از روند بارداری و تغییرات شما در این دوران، کودک و زایمان اطلاعات کافی کسب کنید، بدانید که برخی اتفاقات کاملا در این دوران طبیعیست، برای آنها آماده باشید و راحتتر بپذیرید.

از جنبه های مختلف بارداری آگاه باشید.

 ممکن است مادران جوان و بی تجربه در مورد بارداری و زایمان ترس های زیادی داشته باشند. برخی ممکن است رایج و طبیعی باشند؛ اما برخی دیگر احتمالاً به دلیل عدم دانش و تجربه این مادران است؛ بنابراین، با پزشک متخصص زنان و زایمان در مورد وضعیت بدنی خود و جنین صحبت کنید و هرگونه شک و تردید خود را در مورد بارداری، رژیم غذایی، آزمایشات، مراقبت‌های قبل از زایمان یا شرایط سلامتی را از بین ببرید تا تصمیمات درستی برای آینده فرزندتان بگیرید. ترس ها خود می تواند یکی از عوامل بروز تغییر خلق در بارداری باشد.

سالم بمانید.

 همان طور که در بخش قبلی اشاره شد، شرایط سلامتی (دیابت حاملگی، پرکاری تیروئید یا کم خونی) می تواند شما را تحت فشار قرار دهد. از عوارض دوران بارداری غافل نشوید و آن ها را نادیده نگیرید. در عوض، با استفاده از داروها و پیروی از پیشنهادات پزشک معالج خود، بر روی مدیریت شرایط خطرناک سلامتی متمرکز شوید.

با یک مشاور احساسات خود را در میان بگذارید.

با یک روانشناس یا مشاور احساسات خود را در میان بگذارید، او حتما برای کنترل احساسات منفی شما راهکارهایی پیشنهاد خواهد کرد. ممکن است دچار اضطراب یا افسردگی بارداری شده باشید و نیاز به درمان داشته باشید.

در کنار همه ی این راهکارها:

-با مادران باردار دیگر هم در ارتباط باشید.

-معاینات پزشکی خود را با یک دوست یا فردی که دوست دارید انجام دهید.

-به طور مرتب در کلاس های بارداری و آمادگی زایمان شرکت کنید.

خوب است تا در دوران بارداری خود، نوسانات روحی داشته باشید: در نهایت، لازم است بدانید که دچار تغییر خلق بارداری شدن هیچ اشکالی ندارد! با این نوسانات خلقی نبرد نکنید یا به آن ها بی توجه نباشید. احساسات خود را بپذیرید و نکاتی را برای مدیریت روحیه خود، جهت سلامت بهتر روان‌شناختی و فیزیولوژیکی خود و جنین دنبال کنید. دانستن اینکه احساسات شما در 9 ماه دوران بارداری قابل مدیریت است، می تواند استرس شما را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. تنها کاری که باید انجام دهید، ایجاد تغییرات در سبک زندگی و یافتن راه های بیشتر برای احساس بهتر و لذت بردن از بارداری است. پس تغییر خلق در بارداری کاملا طبیعیست!

پرسش و پاسخ های متداول

آیا افسردگی و تغییر خلق فقط مختص بعد از زایمان است یا در دوران بارداری هم ممکن است رخ بدهد؟

ممکن است به دلیل تغییرات هورمونی افسردگی و تغییر خلق در بارداری هم رخ بدهد و محدود به بعد از زایمان نیست. بهتر است تنها نمانید و زمان خود را با دوستان و اعضای خانواده بگذرانید. در جلسات یوگا و مدیتیشن شرکت کنید و به موسیقی های مورد علاقه ی خود گوش دهید.

آیا ممکن است عدم داشتن سکس موجب تغییر خلق در بارداری شود؟

یکی از راه های تخلیه فشار و تنش های روحی مادر باردار، داشتن سکس در بارداری است. با طولانی تر کردن معاشقانه در صورت نداشتن منع پزشکی حتما از سکس به عنوان یک راه حل برای بهبود نوسانات خلقی استفاده کنید.

عصبی و زودرنجی در بارداری ممکن است فقط به دلیل افسردگی و تغییرات هورمونی باشد؟

خیر، در صورت غیرطبیعی بودن یا در کل، برای رعایت جناب احتیاط بهتر است با انجام آزمایشات از افسردگی کلی و همچنین اختلالات تیروئیدی خود مطمئن شوید. اختلالات تیروئیدی خود یک عامل تغییر خلق می تواند محسوب شود.