آیا مبتلا شدن به زونا در بارداری خطرناک است؟

در این مقاله، به زنان حامله خواهیم گفت که با قرار گرفتن در معرض بیماری زونا، چگونه می‌توان با این بیماری مبارزه نمود و راه‌های مختلف برای جلوگیری از بروز این مشکل در دوران بارداری مادران را به شما ارائه خواهیم داد.

بیماری زونا چیست؟

 زونا، به عنوان نوعی "تبخال ت" نیز شناخته می‌شود؛ یک بیماری ویروسی ناشی از رشد ویروس واریلا زوستر در بدن مادران باردار است که باعث ایجاد تورم در قسمت‌های مختلف بدن این افراد می‌شود. معمولاً با رشد این ویروس در بدن مادران باردار، این افراد دچار بثورات بسیار دردناکی بر روی پوست خود می‌شوند.

برای اطلاع از چگونگی جلوگیری از بیماری پوستی بارداری این مطلب جلوگیری و درمان بیماریهای پوست در دوران بارداری(بخش اول) را بخوانید

ویروس بیماری زونا بیشتر بر روی بدن چه افرادی تأثیر می‌گذارد:

به خاطر داشته باشید که ویروس بیماری زونا، بر روی سلول‌های عصبی زنان به مدت طولانی باقی مانده و بعد از سال‌ها، دوباره فعال می‌شود. به همین دلیل، اگر سطح ایمنی بدن مادر بارداری به علت ابتلا به عفونت HIV و استفاده از روش‌های درمانی مانند شیمی‌درمانی، پیوند اعضا، تغذیه نامناسب، وجود  استرس شدید و استفاده از داروهایی نظیر کورتیکواستروئیدها بیش از حد ضعیف شود، این ویروس در قسمت‌های مختلف بدن او از رشد خواهد نمود.

حالا که دانستید احتمال ابتلا به این ویروس در بدن کدام زنان باردار بیشتر می‌باشد، بهتر است برای جلوگیری از بروز آن، بدانید که چه عاملی باعث ورود این ویروس به بدن زنان باردار شده یا آن را دوباره فعال می‌کند.

علل مبتلا شدن زنان باردار به بیماری زونا چیست؟

 لازم است بدانید که تا امروز، محققان نتوانسته‌اند علت ورود ویروس بیماری زونا را به بدن مادران باردار شناسایی کنند، چرا که ویروس واریلا زوستر در بدن انسان به مدت طولانی باقی مانده و بعد از گذشت چندین سال، دوباره فعال می‌شود. اما ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن زنان با آغاز دوران بارداری، به این ویروس امکان می‌دهد که یک بار دیگر، روند رشد خود را بالا برده و زنان حامله و جنین داخل رحم این افراد را با مشکلات زیادی روبرو کند. زنان بارداری، بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری عفونی زونا قرار دارند که:

1. در دوران کودکی یا اخیراً، توأم با روند بارداری خود، در معرض خطر ابتلا به ویروس بیماری زونا قرار گرفته‌اند.
2. همچنین اگر زن حامله در طول فاز واگیردار این ویروس، با یک فرد مبتلا به زونا در تماس نزدیک باشد، حتماً به بیماری زونا مبتلا خواهد شد.

پس، اگر به عنوان یک زن حامله در برابر این ویروس واکسینه نشده‌ و یک یا چند بار در شرایط فوق قرار گرفته‌اید، بهتر است که علائم بیماری زونا را در بدن خود با دقت تمام دنبال کنید.

اگر در بارداری بدنتان جوش میزند این مطلب چرا بدنم در دوران بارداری جوش می زند؟ را بخوانید

علائم بیماری زونا در بارداری:

در ادامه این مقاله، علائم  وجود ویروس بیماری زونا و رشد آن در بدن زنان باردار بیان شده است که به شرح زیر می‌باشد:

مرحله اولیه:

• رنج بردن مادر باردار از مشکل سردرد شدید
• احساس سستی و بی‌حالی در ناحیه آلوده به ویروس زونا
• تشکیل پلاکت‌هایی بر روی پوست بدن مادر باردار که با درد شدید همراه است

مرحله دوم:

• بروز حالت خارش و سوزش در سراسر بدن فرد مبتلا به بیماری زونا که در بیشتر ساعات روز احساس می‌شود
• ایجاد رطوبت یا حالت تورم در مناطق خاص از بدن زنان باردار آلوده به ویروس زونا
• تب کردن فرد باردار مبتلا به بیماری زونا
• بروز حالت تهوع در زنان حامله مبتلا به ویروس بیماری زونا
• مبتلا شدن مادر باردار به بیماری اسهال
• بروز مشکل در روند دفع ادرار مادر باردار مبتلا به بیماری زونا
• بروز تغییر در صدای فرد مبتلا به ویروس بیماری زونا

مرحله سوم:

• ظاهر شدن ناگهانی بثورات جلدی در بدن مادر باردار که به شکل خوشه‌ای بوده و درد بیشتری در اطراف ناحیه شکم، گردن و صورت این افراد ایجاد می‌کند
• لثه‌ها، گوش‌ها، چشم‌ها و بینی فرد مبتلا به ویروس بیماری زونا متورم می‌شود
• توزیع خاص بثورات پوستی بر قسمت‌های مختلف بدن مادران باردار مبتلا به بیماری زونا
• در نهایت، پژمرده شدن و فرسایش ضایعات ایجاد شده بر روی پوست بدن افراد مبتلا به بیماری زونا

معمولاً بولدرهای تشکیل یافته بر روی قسمت‌های مختلف پوست بدن مادران باردار، در هفت تا ده روز آینده خشک شده و قسمت اپیکال‌های خاردار حدود دو تا چهار هفته بعد از آن، به پایان می‌رسد. فراموش نکنید که علائم این بیماری به بیماری آبله مرغان بسیار نزدیک بوده و کاملاً مشابه آن می‌باشد، طوری که در برخی موارد ممکن است خود بیمار نتواند تفاوت بین این دو بیماری را شناسایی کند. بنابراین، بهتر است فرد مبتلا به علائم بیماری زونا برای تشخیص و درمان، حتماً به یک پزشک متخصص زنان و زایمان مراجعه کند.

اگر در بارداری دچار بیماری پسوریازیس شده اید این مطلب چگونه میتوان بیماری پسوریازیس را در طی دوران بارداری زنان درمان کرد؟ را بخوانید

روش تشخیص بیماری زونا در بارداری:

اگر به عنوان یک زن باردار علائم ذکر شده را در بدن خود مشاهده می‌کنید، برای مطمئن شدن از وضعیت سلامت خود و فرزند داخل رحم خود بهتر است دکتر متخصص زنان و زایمان شما را معاینه کند. در چنین مواردی پزشک متخصص زنان و زایمان:

• از مادر باردار می‌پرسد که آیا او قبلاً به بیماری زونا مبتلا شده است.
• در مرحله بعد، نمونه‌هایی از بافت مبتلا به ویروس بیماری زونا را برداشته و برای انجام آزمایش به آزمایشگاه ارسال می‌کنید.

اگر نتیجه تست، مبتلا شدن زن حامله به بیماری زونا را تأیید کند، پزشک متخصص زنان و زایمان بعضی از داروهای ایمن را برای مقابله با درد و ناراحتی این مشکل به بیمار خود تجویز خواهد نمود.

روش درمان بیماری زونا در حاملگی:

 به طور کلی داروهایی که توسط پزشکان متخصص زنان و زایمان برای درمان بیماری زونا تجویز می‌شود، بدون نسخه هم برای درمان ضایعات ناشی از این ویروس بر روی بافت‌های پوستی بدن زنان باردار مورد استفاده قرار می‌گیرد. معمولاً داروهای ضد ویروسی مانند آیسکلوویر (زوویراکس)، والاسیکلوویر (Valtrex) یا فامسیکلوویر (Famvir) در اوایل دوران بارداری برای درمان وضعیت بدن مادر تجویز شده و باید در عرض 72 ساعت پس از ظهور بثورات جلدی، مورد استفاده قرار گیرد. در صورتی که درد ناشی از ویروس بیماری زونا بسیار شدید باشد، پزشک متخصص زنان و زایمان مصرف داروهای مسکن را با دوز کم به بیمار خود توصیه خواهد نمود، زیرا دردهای ناخوشایند ناشی از این بیماری فقط با مصرف داروهایی مانند استامینوفن یا پاراستامول از بین رفته یا خفیف می‌شود. البته در کنار داروهای ذکر شده، داروهای حاوی آنتی‌هیستامین مانند دیفن‌هیدرامین (بنادریل) نیز برای کاهش مشکل خارش پوست زنان حامله مورد استفاده قرار می‌گیرد.

با این حال، یادتان باشد که داروهای معرفی شده تنها زمانی به زنان حامله تجویز می‌شود که مزایای آن‌ها بیشتر از عوارض احتمالی آن بوده و بتواند برای حفظ سلامت مادر و نوزاد درون رحم او مؤثر باشد. با این حال، در نظر داشته باشید که مبتلا شدن زنان باردار به ویروس بیماری زونا یک وضعیت جدی نبوده و برخی از پزشکان ممکن است به بیمار خود توصیه کنند تا با انجام اقدامات ایمنی، در خانه استراحت نموده و از امتحان کردن هر گونه دارو برای درمان بیماری خود اجتناب کنند.

مراقبت از زنان مبتلا به بیماری زونا در بارداری: 

ه عنوان یک زن حامله سعی کنید کیسه‌های فشرده و سرد یخ را که مرطوب هستند، بر روی بثورات جلدی پوست بدن خود قرار دهید. همچنین، استفاده از راهکارهای ساده زیر می‌تواند به کاهش درد ناشی از ویروس بیماری زونا در بدن زنان باردار کمک کند. این موارد عبارتند از:

• استفاده مداوم مادر باردار از حمام‌های سرد
• استفاده از لوسیون calamine در منطقه آسیب‌دیده فراموش نشود، زیرا انجام این کار خارش موجود در بدن مادر مبتلا به بیماری زونا را به میزان قابل توجهی تسکین خواهد داد.
• از باندهای بدون چسب بر روی بثورات جدی استفاده کرده و هر روز آن‌ها را تعویض کنید.
• لباس‌های شل و راحتی بپوشید تا روند گردش خون در بافت‌های آسیب‌دیده از بدن شما بهبود یابد.

روش‌های پیشگیری از مبتلا شدن زنان باردار به بیماری زونا:

در نهایت، به یاد داشته باشید که تنها راه جلوگیری از مبتلا شدن به ویروس زونا در 9 ماه دوران بارداری، این است که همه زنان حامله واکسن  Zostavax را دریافت کنند. یادتان باشد که زنان نمی‌توانند این واکسن را بعد از آغاز روند بارداری در بدن خود دریافت کنند؛ روند باردار شدن زنان حداقل باید بعد از گذشت چهار هفته پس از دریافت واکسن صورت گیرد. همچنین زنان حامله باید سعی کنند از افرادی که قبلاً به ویروس بیماری زونا مبتلا شده و دچار ضایعات متورم مرطوب هستند، دوری کنند. بنابراین، اگر در خانه زن حامله فردی به این ویروس آلوده شده است، محل اقامت او را تغییر داده و به منزل دوست یا آشنای خود بفرستید و به مادر حامله اجازه ندهید تا برای مراقبت از شخص آلوده اقدام نموده و به لباس‌ها، ظروف و وسایل دیگر فرد مبتلا به بیماری زونا دست زده یا بدن او را لمس کند. علاوه بر این موارد، به عنوان یک زن حامله از قرار گرفتن در مکان‌های شلوغ، به ویژه هنگامی که عفونت در منطقه محل زندگی شما شایع است، خودداری نمایید.

1-  آیا مبتلا شدن زنان حامله به بیماری زونا، عوارض جانبی شدیدی را در بدن نوزاد درون رحم این افراد به وجود می‌آورد؟

مبتلا شدن مادر حامله به ویروس بیماری زونا برای جنین درون رحم او خطرناک نیست. نتایج تحقیقات متعدد دانشمندان  که در این مورد انجام شده، نشان داده است نوزادانی که از مادران مبتلا به این بیماری متولد می‌شوند، دچار هیچ گونه عارضه جانبی نیستند. با این حال، فراموش نکنید که سلامت نوزادان درون رحم مادران باردار مبتلا به بیماری زونا در صورتی در معرض خطر قرار می‌گیرد که مادر در زمان نزدیک به زایمان خود به این ویروس آلوده شود.

2- آیا بیماری زونا مسری است؟

 بیماری زونا مسری نیست، اما می‌تواند مانند ویروس بیماری آبله مرغان در بدن افراد دیگر لانه گزینی کرده و بعد از گذشت مدتی، فعال شود.

3- اگر زن باردار می‌تواند از شوهر خود که مبتلا به بیماری زونا است، ویروس این بیماری را دریافت کند؟

اگر یک زن حامله دوز مناسبی از واکسیناسیون را در دوران قبل از بارداری دریافت کند، مطمئناً دچار این ویروس نخواهد شد. در غیر این صورت، این احتمال وجود دارد که زن حامله از شوهر خود که آلوده به ویروس زونا است، این بیماری را بگیرد. در چنین مواردی، مادر باردار باید با پزشک متخصص زنان و زایمان تماس گرفته و با انجام اقدامات احتیاطی، از احتمال انتقال این عفونت به بدن خود جلوگیری کند.

در نهایت، یادتان باشد که مبتلا شدن به بیماری زونا در برخی ممکن است یک تهدید جدی برای زندگی خود مادر حامله باشد، اما بر روی سلامت کودک درون رحم او تأثیر نگذارد. با این حال، فرد باید با بثورات جلدی و نشانه‌های دیگر این بیماری مقابله نموده و با انجام نکات احتیاطی، به خصوص در چند هفته اول از خود مراقبت کند، زیرا چند هفته طول می‌کشد تا وضعیت مادر مبتلا به بیماری زونا بهبود پیدا کند. بنابراین، بهتر است به عنوان یک زن حامله از تماس با افرادی که از درد نواحی مختلف بدن مانند بروز درد و سوزش در پوست بدن و فیبرهای عصبی رنج می‌کشند، اجتناب کنید، زیرا اگر در مجاورت فرد مبتلا به عفونت بیماری زونا قرار گیرید، هرچه قدر هم احتیاط کنید، بازهم به این ویروس آلوده خواهید شد.