همان‌طور که می‌دانید در دوران شیردهی، سلامت کلی بدن نوزاد با خوردن شیر مادر سالم تضمین می‌شود. بنابراین، تغذیه با شیر مادر نه فقط برای سیر کردن نوزاد، بلکه برای سلامت او نیز بسیار مؤثر است؛ هنگامی که مادر شیرده به فرزند کوچک خود شیر می‌دهد، ویتامین‌های ضروری برای رشد و تکامل بدن او را با شیر خود تأمین می‌کند. به همین دلیل، در ادامه این مقاله، همه نکات مهم در مورد مصرف انواع ویتامین‌ها در دوران تغذیه نوزاد با شیر مادر، بیان شده است.
اگر به نوزاد خود کلسیم نمیدهید این مطلب چرا وجود کلسیم در برنامه غذایی نوزادان مهم است؟ را بخوانید.
چرا وجود ویتامین‌ها برای سلامت نوزادان در دوران شیرخوارگی مهم هست؟
انواع ویتامین‌هایی که برای رشد نوزادان حیاتی هستند، بخشی از نیاز روزانه آن‌ها تلقی می‌شوند؛ بدون دریافت این ویتامین‌ها، خطر ابتلا به بیماری‌های مختلف در نوزادان بسیار بالا بوده و می‌تواند میزان رشد آن‌ها را کاهش دهد. علاوه بر این موارد، بدون دریافت ویتامین‌های ضروری، نقاط عطف رشد نوزادان نیز به تأخیر خواهد افتاد. شیر مادر در طول چند ماه اول زندگی نوزاد، تنها منبع برای دریافت ویتامین‌های مورد نیاز بدن او به شمار می‌رود. با این وجود، فراموش نکنید که پس از گذشت شش ماه، هنگامی که کودک خوردن مواد غذایی جامد را شروع می‌کند، باز هم شیر مادر می‌تواند یک منبع مهم برای دریافت ویتامین‌های ضروری بدن کودکان باشد.
نوزاد در دوران شیردهی به چه ویتامین‌هایی نیاز دارد؟
به خاطر داشته باشید که تمام ویتامین‌ها در بهبود روند رشد و حفظ سلامت نوزاد نقش مهمی دارند. به همین دلیل، در مقاله زیر، لیست غذاهای مهم را که منبع اصلی ویتامین‌های ضروری برای بدن نوزادان هستند، برای مادران معرفی نموده و میزان مصرف روزانه آن‌ها را برای مادر شیرده تعیین خواهیم کرد. این منابع مهم به شرح زیر می‌باشند:
1- ویتامین A برای نوزادان:
1300 میکروگرم از این ویتامین، در طول روز برای بدن یک مادر شیرده لازم است که با مصرف ماهی، تخم‌مرغ، کبد، سیب‌زمینی شیرین، هویج، کدو تنبل، اسفناج، پنیر، زردآلو و انبه می‌توان به تولید این ویتامین ضروری در بدن مادر شیرده کمک کرد.
2- B1 Thiamin برای نوزادان:
ویتامینی است که به میزان 1.4 میلی‌گرم در روز، برای تأمین نیازهای بدن مادر و کودک کافی بوده و در دانه‌های کامل مانند گندم و برنج قهوه‌ای، گوشت، آجیل، ماهی، سویا، تخم‌مرغ، حبوبات، به خصوص دانه‌های گیاهی، روغن دانه‌ها و نخود سبز به میزان قابل توجهی موجود است. مصرف ویتامین B1 در طول روز، برای بدن مادر شیرده ضروری است.
3- B12 (کبالالین) برای نوزادان:
نیز به اندازه 8/2 میکروگرم در روز، برای تأمین نیازهای بدن مادر و نوزاد شیرخواره او لازم می‌باشد؛ ویتامینی است که در ماهی، تخم‌مرغ، گوشت، صدف، شیر و محصولات لبنی به وفور یافت می‌شود. توجه داشته باشید که ویتامین B12 تنها در مواد غذایی حیوانی یافت می‌شود.
4- B2 (ریبوفلاوین)برای نوزادان:
نیز برای یک مادر شیرده، در طی روز، به اندازه 1.6 میلی‌گرم لازم است. این ویتامین با مصرف شیر کامل، گندم کامل، برنج قهوه‌ای، بادام، تخم‌مرغ، اسفناج، سویا، کلم بروکلی، گوشت و قارچ به راحتی تأمین می‌شود.
5- B3 (نیاسین) برای نوزادان:
نیز ویتامینی است که روزانه به اندازه 17 میلی‌گرم برای بدن مادران شیرده لازم است. این ویتامین در انواع گوشت‌های مرغ، دانه کنجد، چغندر قند، ماهی، دانه‌های آفتابگردان، بادام زمینی، عدس، لوبیا، شیر و تخم‌مرغ یافت شده و مصرف آن برای هر خانمی، در دوران شیردهی، امری ضروری است.
6- B5 (پانتوتنیک اسید)برای نوزادان:
ویتامینی است که مصرف آن به اندازه 7 میلی‌گرم در روز، می‌تواند نیازهای بدن مادر و کودک شیرخوار او را برطرف کند. این ویتامین با مصرف لوبیا، گل‌کلم، گوشت، تخمه آفتابگردان، ماهی، آووکادو، سیب‌زمینی شیرین، تخم‌مرغ، پنیر و عدس به راحتی تأمین می‌شود.
7- B6 (پیریدوکسین)برای نوزادان:
نیز به اندازه 2 میلی‌گرم در روز برای بدن مادران شیرده لازم است. این ویتامین با مصرف انواع مختلف ماهی، غلات، گوشت، عدس، آلو، موز، هویج، اسفناج و سیب‌زمینی به راحتی تأمین شده و می‌تواند نیازهای بدن مادر و نوزاد او را در دوران شیردهی برطرف کند.
8- B9 (اسید فولیک / فولات) برای نوزادان:
ویتامینی است که بدن یک زن شیرده به 500 میکروگرم از آن در هر روز نیاز دارد. این ویتامین با مصرف منظم عدس، اسفناج، مارچوبه، ریشه چغندر، برنج، نارنگی، آووکادو، شیر و گندم تأمین شده و برای بدن زنان شیرده مفید است؛ توجه داشته باشید که ویتامین B9 در همه سبزیجات برگ سبز و ریشه آن‌ها یافت می‌شود.
9- C (اسکوربیک اسید)برای نوزادان:
نیز ویتامینی است که در اندازه 120 میلی‌گرم در روز برای بدن مادران لازم است. این ویتامین با مصرف گواوا، انگور هندي (Amla)، کویو، انگور سیاه، نارنگی، توت‌فرنگی، گوجه‌فرنگی، کلم بروکلی، سیب‌زمینی و اسفناج به راحتی تأمین می‌شود.
10- ویتامینD برای نوزادان:
که روزانه به اندازه 15 میکروگرم برای بدن مادر شیرده لازم است، با مصرف انواع ماهی‌های چرب (ساردین، ماهی تن، ماهی خال خالی و ماهی قزل‌آلا) و زرده تخم‌مرغ تأمین می‌شود. فراموش نکنید که مصرف مکمل‌های ویتامین D برای همه زنان به خصوص مادران شیرده ضروری است.
ویتامین Eبرای نوزادان: ویتامینی است که روزانه به میزان 13میلی‌گرم برای بدن مادران شیرده لازم است. این ویتامین با مصرف روغن آفتابگردان، روغن زیتون، روغن گلرنگ، روغن سویا، روغن زیتون، بادام، فندق، بادام زمینی، آووکادو و اسفناج به طور منظم تأمین می‌شود.
ویتامین H یا ویتامین B7 (بیوتین)برای نوزادان
نیز روزانه به اندازه 35 میکروگرم برای بدن زنان شیرده لازم است. این ویتامین با مصرف مرتب گوشت، تخم‌مرغ، پنیر، گندم کامل، ماهی، گل‌کلم، آووکادو، تمشک، حبوبات و تقریباً همه آجیل از جمله گردو، بادام زمینی و بادام به راحتی تأمین می‌گردد.
ویتامین K برای نوزادان:ویتامینی است که به اندازه 90 میکروگرم از آن در روز برای تأمین نیازهای بدن مادران شیرده لازم است. این ویتامین با مصرف اسفناج، کلم بروکلی، جعفری، روغن سویا، روغن زیتون، کلم، کاهو سبز، گل‌کلم و انگور تأمین می‌شود.
در ادامه این مقاله، فواید مصرف هر ویتامین را برای مادران شیرده ارائه کرده‌ایم تا بتواند تمام نیازهای بدن نوزاد خود را به انواع ویتامین‌های ضروری برطرف کنند.
اگرآب نارگیل را جدی نمیگیرید این مطلب چرا آب نارگیل برای تغذیه نوزادان مناسب است؟ را بخوانید.
فواید سلامتی ویتامین‌ها:
1- ویتامین A حیاتی برای نوزادان:
همان‌طور که می‌دانید وجود ویتامین A برای رشد دید چشم انسان، به‌ویژه نوزادان حیاتی بوده و میزان دید آن‌ها را در شب افزایش می‌دهد. همچنین، وجود ویتامین A کافی در بدن به شکل‌گیری سالم بافت‌های بدن، از جمله پوست و مو بسیار کمک کرده و سیستم ایمنی بدن نوزادان را بالا نگه می‌دارد که عاملی مهم برای محافظت بدن در برابر ابتلا به انواع بیماری‌های مختلف محسوب می‌شود.
2- ویتامین B1 (تیامین) منبع انرژی برای نوزادان:
به خاطر بسپارید که تیامین، نوعی آدنوزین تری فسفات (ATP) ضروری برای بدن انسان است که سلول‌ها از آن به عنوان منبع انرژی استفاده می‌کنند. در واقع، انجام فرآیندهای متابولیسمی مختلف در داخل سلول‌ها به وجود و میزان ویتامین B1 در بدن بستگی دارد. علاوه بر این مورد، این ویتامین کمک می‌کند تا نورون‌های سالمی در مغز فرزند شما تشکیل شده و مسئولیت عملکرد شناختی و شکل‌گیری حافظه را به میزان قابل توجهی در بدن او بهبود می‌بخشد.
3- ویتامین B12 (کبالالین) برای نوزادان:
یادتان باشد که بدن هر نوزادی برای ساخت شکل جدیدی از پروتئین‌ها به این ویتامین نیاز دارد. در واقع، وجود آن به بدن کمک می‌کند که سلول‌هایی به شکل بلوک‌های ساختمانی تولید کرده و عملکرد خوبی داشته باشند. این پروتئین‌های موجود در بدن مادر شیرده به کمک تغذیه نوزاد با شیر مادر به بدن کودک انتقال یافته و به نوبه خود، به رشد کودک کمک می‌کند. علاوه بر این موارد، وجود این ویتامین در بدن برای سلامت نورون‌های (سلول‌های عصبی) فرزند شما حیاتی بوده و سلول‌های عصبی را به سوی سلامت و پیشرفت شناختی سوق می‌دهد. می‌توان ادعا کرد که کبالالین نقش مهمی در تشکیل DNA و RNA دارد که مواد ژنتیکی سلول‌های بدن فرزند شما هستند.
4- ویتامین B2 (ریبوفلاوین) برای جدب آهن در نوزادان:
به عنوان یک مادر شیرده در نظر داشته باشید که وجود ریبوفلاوین در بدن فرزند شما نقش مهمی در جذب آهن داشته و مصرف آن توسط مادر در دوران شیردهی، به بدن نوزاد کمک می‌کند تا سطح هموگلوبین خون خود را در حد مطلوبی حفظ کند. علاوه بر این موارد، ویتامین B2 به عنوان یک آنتی‌اکسیدان در بدن نوزادان عمل کرده و موجب کاهش یا جلوگیری از آسیب رسیدن به سلول‌های مختلف بدن می‌شود. در حالت کلیريال می‌توان گفت که وجود ریبوفلاوین کافی در بدن نوزادان به سلامت سلول‌ها کمک شایانی می‌کند. همچنین، ریبوفلاوین برای تولید گلبول‌های قرمز سالم در خون فرزند شما حیاتی بوده و به نوبه خود می‌تواند باعث کاهش احتمال ابتلا به کم خونی در نوزادان شود.
5- ویتامین B3 (نیاسین)جهت حفظ سلامت سیستم عصبی نوزادان:
جالب است بدانید که وجود ویتامین B3 در بدن انسان به حفظ سلامت سیستم عصبی او کمک می‌کند. در واقع، نیاسین در ترشح هورمون‌ها از غدد گوناگون بدن مانند غده آدرنال و سایر هورمون‌های مرتبط با استرس، مؤثر بوده و به عملکرد مناسب آن‌ها کمک زیادی می‌کند. همچنین، کافی بودن اندازه ویتامین B3 در بدن نوزادان کمک می‌کند تا میزان التهابات موجود در عضلات آن‌ها کاهش یافته، در نتیجه طول درمان عفونت‌ها و بیماری‌ها به میزان قابل توجهی کم شود.
6- ویتامین B5(اسید پانتوتنیک):
محققان عقیده دارند که وجود اسید پانتوتنیک در بدن نوزادان برای سلامت گلبول‌های قرمز و غدد مختلف بدن آن‌ها حیاتی است. همچنین، این ویتامین سیستم گوارشی فرزند شما را سالم نگه داشته و به بدن او کمک می‌کند تا از ویتامین‌ها، به ویژه ریبوفلاوین برای سلامت خود استفاده کند. فراموش نکنید که وجود ویتامین B5 در بدن برای کمک به بهبود زخم‌ها و ترمیم سریع آن‌ها، به ویژه پس از انجام عمل جراحی بسیار مؤثر است.
7- ویتامین B6 (پیریدوکسین) برای توسعه مغز نوزادان:
وجود این ویتامین در بدن انسان، انتقال‌دهنده‌های عصبی آن را قادر می‌سازد تا سیگنال‌ها را از یک نورون به نورون دیگری انتقال دهند. در نهایت، منجر به ایجاد شدن رفلکس مناسب بدن در حالت نیاز خواهد شد. همچنین، وجود پیریدوکسین برای توسعه مغز و نخاع فرزند شما ضروری بوده و نقش مهمی در تشکیل هورمون ملاتونین بدن ایفا می‌کند که برای تنظیم خواب و بیداری بدن انسان مؤثر است.
8- ویتامین B9 (اسید فولیک یا فولات)برای نوزادان:
اسید فولیک ویتامینی است که از تشکیل DNA و RNA در بدن فرزند شما پشتیبانی نموده و کمک می‌کند تا عملکرد سلول‌های بدن او بهبود یافته و سریع‌تر شود. همچنین، وجود این ویتامین به بدن نوزادان کمک می‌کند تا میزان عملکرد مغز را بهبود داده و به رشد آن کمک کنند. علاوه بر این موارد، اسید فولیک برای تشکیل گلبول‌های قرمز و جذب آهن توسط بدن حیاتی است. به همین دلیل، از بروز مشکل کم خونی مخصوص در زنان باردار و شیرده جلوگیری می‌کند.
9- ویتامین C (اسید آسکوربیک) برای حفظ بدن نوزادان از بیماری:
همان‌طور که می‌دانید وجود اسید اسکوربیک در بدن نقش مهمی در تشکیل کلاژن، که پروتئینی مهمی برای تشکیل پوست، مو و رگ‌های خونی انسان است، دارد. همچنین، این ویتامین برای بهبود زخم‌ها و ترمیم کلی سلول‌های بدن بسیار مفید است. طبق نتایج تحقیقات اخیر محققان، به نظر می‌رسد که وجود ویتامین C در بدن نوزادان باعث تولید لکوسسیت‌ها که نوعی سلول‌های سفید خون ضروری برای محافظت از بدن در برابر بیماری‌های پاتوژن هستند، می‌شود.
10- ویتامین D برای نوزاد:
به خاطر داشته باشید که ویتامین D توسط کبد انسان، از ویتامین D2 یا ویتامین D3 ساخته می‌شود. اگر بدن انسان به طور طبیعی در معرض نور خورشید قرار گیرد، ویتامین D3 تولید کرده و ویتامین D2 بدن نیز از انواع مخمرها ساخته می‌شود. با این حال، ویتامین D مورد نیاز برای نوزادان به صورت قطره خوراکی، توسط خانه بهداشت یا پزشک متخصص اطفال تجویز خواهد شد. مادران نباید در استفاده از قطره ویتامین فرزند خود غفلت کنند، زیرا این ویتامین در ساخت و استحکام استخوان‌های بدن نقش مهمی داشته و به جذب کلسیم و منیزیم که باعث سخت‌تر شدن استخوان‌ها می‌شود، کمک می‌کند. در حالت کلی می‌توان گفت که وجود ویتامین D برای رشد و سلامت کودکان بسیار حیاتی است.
این نکته مهم را فراموش نکنید که وجود این ویتامین در بدن فرزند شما به حفظ عملکرد سلول‌ها کمک نموده و سیستم ایمنی بدن را به میزان قابل توجهی بالا می‌برد؛ کمک می‌کند تا بدن فرد در مقابل ابتلا به انواع پاتوژن‌ها محافظت شود. علاوه بر این موارد، مصرف میزان مناسب و به موقع ویتامین D برای کنترل بیماری‌های خودایمنی مانند اگزما و بیماری کرون در نوزادان بسیار مؤثر بوده و به بدن آن‌ها کمک شایانی می‌کند. جالب است بدانید که این نوع بیماری‌ها در نوزادان بیشتر دیده می‌شوند. البته امروزه، کارخانجات مختلف با ویتامین D غذاهای مختلف مانند آب، غلات، نان و شیر را غنی‌سازی نموده و با این کار می‌خواهند ریشه برخی بیماری‌ها را به طور کلی از بین ببرند. اگر به عنوان یک مادر شیرده به محصولات غنی‌شده با ویتامین D دسترسی ندارید، میتوانید از قرص‌های ویتامین D در قالب مکمل‌ها که در داروخانه‌ها موجود است، استفاده کنید.
در نهایت، توجه داشته باشید که بدن همه انسان‌ها می‌تواند به طور طبیعی ویتامین D را با قرار گرفتن در معرض نور مستقیم خورشید دریافت کند. با این حال، مقدار ویتامین D در شیر مادر هرگز کافی نبوده و برای رفع نیاز نوزادان جهت ساخت RDA کم می‌باشد، مگر اینکه مادر خود کودک را برای مدتی به طور منظم در معرض نور خورشید قرار دهد. به همین دلیل، اکثر پزشکان متخصص اطفال به مادران شیرده توصیه می‌کنند که مکمل‌های ویتامین D 400 واحد را هر روز (10 میکروگرم در روز) در برنامه کودکان شیرخوار خود (از بدو تولد) قرار دهند و تا چند روز پس از پایان اولین تولد آن‌ها، یعنی تا سن 12 ماهگی ادامه دهند.
11- وجود ویتامین E در بدن نوزادان برای حفظ سلامت عضلات :
اطمینان از دامنه مطلوب حرکات آن‌ها بسیار مهم است. همچنین، این ویتامین سیستم ایمنی سلول‌های بدن را تقویت کرده و آن را به مبارزه با انواع عفونت‌ها آماده می‌کند. علاوه بر این موارد، بدن همه مادران شیرده به ویتامین E برای تولید گلبول‌های قرمز سالم نیز نیاز فراوانی دارد.
12- ویتامین H که با عنوان ویتامین B7 (بیوتین) نیز شناخته می‌شود:
وجود بیوتین برای انجام متابولیسم کربوهیدرات‌ها، اسیدهای آمینه و چربی‌ها در بدن نوزادان بسیار ضروری است. همچنین، این ماده مغذی به رشد بدن فرزند شما کمک کرده و سبب عملکرد طبیعی بدن او می‌شود. فراموش نکنید که نوزادان شیرخوار برای داشتن پوست سالم به ویتامین H نیاز دارند. همچنين، دريافت مقدار کافي از ويتامين H مي‌تواند به بهبود برخي از شرايط بدن نوزادان مانند درماتيت سروزي کمک زیادی بکند. علاوه بر این موارد، کافی بودن بیوتین در بدن نوزادان، برای سلامتی کلی پوست، مو و ناخن حیاتی است.
13- ویتامین K:
یادتان باشد که وجود ویتامین K در بدن نوزادان به لخته شدن خون، در صورت نیاز، کمک شایانی می‌کند. به همین دلیل ویتامین "K" در علم پزشکی با عنوان"Koagulationsvitamin" شناخته می‌شود و به معنی ویتامین انعقاد خون است. این ویتامین در حفظ سلامت و تراکم استخوان‌های فرزند شما نقش مهمی ایفا کرده و برای سلامتی رگ‌های خونی و سیستم گردش خون بسیار مؤثر است. فراموش نکنید که استفاده از رژیم غذایی سالم و متعادل در طول روز می‌تواند میزان دریافت مناسب این ویتامین را برای بدن شما تأمین کند.
اگر سؤالات بیشتری در مورد انواع ویتامین‌ها در دوران تغذیه نوزاد با شیر مادر دارید، حتماً ادامه مطالب مقاله زیر را با دقت بخوانید.
اگر کودکتان کمبود ویتامین Aدارد این مطلب کمبود ویتامین A چه بلایی سر کودک می آورد؟ را بخوانید
سؤالات متداول در مورد انواع ویتامین‌ها در دوران تغذیه نوزادان با شیر مادر:
1- آیا هر مادری در دوران تغذیه نوزاد با شیر مادر می‌تواند مولتی‌ویتامین‌ها را مصرف کند؟
بله! مادر شیرده می‌تواند از مولتی‌ویتامین در دوران شیردهی خود استفاده کند؛ اما بهتر است این کار را پس از مشاوره با دکتر معالج خود انجام دهد. اگر مادر از رژیم متعادل و سالمی در این دوره استفاده کند، نیاز به مصرف مکمل‌ها نخواهد داشت. اما اگر به عنوان یک مادر شیرده در مورد رژیم غذایی خود مطمئن نیستید، پس از مشورت با پزشک متخصص زنان و زایمان، حتماً به توصیه‌های او در این مورد با دقت عمل کنید.
2- آیا مادر باید در دوران تغذیه نوزاد با شیر خود، ویتامین‌های پیش از قاعدگی را مصرف کند؟
مصرف ویتامین‌های پیش از قاعدگی در طول دوران بارداری لازم بوده و نیازهای بدن زنان را به طور مناسب برطرف می‌کند. ولی از آنجایی که نیازهای بدن شما در طول دوره پس از زایمان تغییر می‌کند، کارشناسان عقیده دارند مصرف این ویتامین‌ها باید تا شش هفته بعد از زایمان همچنان ادامه یابد. اما بعد از این مدت، باید در مورد مصرف آن‌ها با یک پزشک متخصص زنان و زایمان مشورت کنید.
3- آیا خانم‌ها می‌توانند ویتامین‌های لازم برای تقویت مو، پوست و ناخن را در دوران شیردهی مصرف کند؟
مادر باید از خوردن مکمل‌های مولتی‌ویتامین برای تقویت مو، پوست و ناخن‌ها در دوران تغذیه با شیر مادر اجتناب کند، زیرا اکثر این مکمل‌ها حاوی بیوتین و ترکیبات دیگری هستند که می‌توانند به شیر مادر انتقال یافته و به نوزاد شیرخوار آن‌ها آسیب برسانند.
در نهایت، به خاطر بسپارید که انواع ویتامین‌ها، مجموعه حیاتی از مواد مغذی هستند که سبب اطمینان مادران از رشد مناسب نوزاد خود در مسیر صحیح و متعادل می‌شوند. از آنجایی که نوزاد به شیر مادر کاملاً وابسته است، رژیم غذایی مادران شیرده باید غنی از انواع ویتامین‌ها و مواد معدنی باشد تا بتواند نیازهای بدن خود مادر و نوزاد را در دوران پس از تولد به طور کامل تأمین کند. به همین دلیل، رژیم غذایی متعادلی که با مصرف مکمل‌های مناسب همراه بوده و توسط یک پزشک متخصص تغذیه به مادران شیرده توصیه می‌شود، بهترین راه برای اطمینان از سلامت کودک و تأمین نیازهای بدن او نسبت به انواع ویتامین‌ها است.
نظر (0)