فواید پروبیوتیک در شیردهی | ممنوعیت ها و عوارض

پروبیوتیک در زبان لاتین به معنای "برای زندگی" است. پروبیوتیک ها مکمل های ضروری برای بدن بر پایه ی باکتری مفید هستند که نقش بسیار موثری در بهبود عملکرد دستگاه های مفید بدن و سلامتی انسان دارند. البته مصرف خودسرانه ی این پروبیوتیک ها  می تواند منجر به نابوی این باکتری های مفید بدن گشته و آسیب پذیری انسان در برابر بیماری ها را افزایش می دهد. شیردهی، فقط راهی برای تغذیه کودک نیست؛ این کار یک روند عاطفی برای برقراری پیوند بین مادر و نوزاد او است. تغذیه نوزاد با شیر مادر نه تنها باعث راحتی مادر می شود، بلکه مواد مغذی مورد نیاز برای حفظ سلامتی و بهبود روند رشد کودک را نیز فراهم می کند. همچنین، تغذیه نوزاد با شیر مادر یکی از مهم ترین روش ها طبیعی برای سالم نگه داشتن نوزاد و شاد بودن مادر به شمار می رود.

با همه این توصیفات، شیردهی به نوزاد به تلاش، وقت، انرژی و فداکاری زیادی نیاز دارد. آنچه که مادر در دوران شیردهی می خورد، می تواند از طریق شیر مادر به بدن کودک شما منتقل شود. به همین دلیل است که بسیاری از مادران، در این دوران حساس، رژیم غذایی خود را تغییر می دهند تا نوزادان خود را به روش سالم تری تغذیه کنند. بله، ممکن است مجبور شوید تا در دوران تغذیه فرزند خود با شیر مادر، از مواد غذایی مورد علاقه خود دور شوید؛ اما داشتن یک نوزاد سالم، ارزش همه این فداکاری ها را دارد.

اخیراً، سرتاسر دنیا به سمت مواد غذایی غنی از انواع پروبیوتیک ها در حال حرکت است. به عبارت بهتر، اکنون پروبیوتیک ها به بخشی از بسته غذایی سالم تبدیل شده اند. اما آیا مصرف پروبیوتیک ها برای مادران شیرده نیز ایده بی خطری محسوب می شود؟ آیا پروبیوتیک در شیردهی نوزاد تاثیر دارد؟

پروبیوتیک چیست؟

 جالب است بدانید که شما نمی توانید پروبیوتیک ها را ببینید، اما آن ها در همه جا هستند! بدن شما محل زندگی تریلیون ها میکروارگانیسم است. با این حال، احساس چربی نمی کنید! این ارگانیسم های میکروسکوپی به بدن شما کمک می کنند تا سالم و شاد بماند. روده شما مکانی برای زندگی بیش از 400 گونه سلول باکتریایی متنوع است. این باکتری های سالم، عملکرد مناسب سیستم گوارشی شما را تضمین می کنند. اما مواد غذایی مضری که امروزه می خوریم و مواد شیمیایی که وارد بدن ما می شوند، بخش بزرگی از این تعداد باکتری ها را از بین می برند. این روند باعث می شود تا دستگاه گوارش ما ضعیف شود. با این حال، شما می توانید با مصرف پروبیوتیک ها، روده خود را با این باکتری های مفید مجدداً پر کنید. یک پروبیوتیک حاوی تعداد زیادی باکتری مفید روده ای است و می‌تواند میکرو فلور روده شما را تغییر دهد. میکروارگانیسم ها از دو راه جفت و شیر مادر به کودک می رسد. پس پروبیوتیک ها در شیردهی نوزاد شما تاثیر بسزایی دارد.

فواید پروبیوتیک در شیردهی نوزاد

 در نظر داشته باشید که نوزاد شما با یک سیستم ایمنی شکننده متولد می شود. شیر مادر، از بلوک های ساختمانی تشکیل شده است که به تقویت بدن نوزاد شما کمک می کند. اگر در شش ماه اول زندگی، وی به طور انحصاری از شیر خود شما تغذیه کند، در آینده نیز زندگی سالمی خواهد داشت. در این دوران حساس، اگر شما انواع پروبیوتیک ها را به رژیم غذایی خود اضافه کنید، چیزهای دیگری را به برنامه غذایی کودک خود اضافه می کنید. در ادامه این مقاله، برخی از فواید پروبیوتیک در شیردهی نوزاد با شیر مادر ارائه شده است که مهم ترین این موارد به شرح زیر می باشند:

فواید پروبیوتیک در شیردهی برای خود مادر

 لازم است بدانید که تغذیه نوزاد با شیر مادر، بسیاری از مواد مغذی بدن شما را از بین می برد. این روند می تواند سیستم ایمنی بدن شما را تضعیف کند. با این حال، مصرف مواد غذایی سرشار از پروبیوتیک یا مکمل های آن می تواند به تقویت سیستم ایمنی بدن زنان در این دوران حساس کمک قابل توجهی کند. همچنین، مصرف پروبیوتیک ها در شیردهی با شیر مادر یک روش عالی برای تنظیم سوخت و ساز در نوسان زنان به شمار می رود. در نهایت، "اگرچه هیچ مدرک معتبری مبنی بر انتقال باکتری های پروبیوتیکی از روده مادر به شیر او وجود ندارد، اما نتایج آخرین مطالعات پزشکان متخصص اطفال نشان می دهد که پروبیوتیک های موجود در باکتری های روده مادر شیرده به سلول های سیستم ایمنی بدن او منتقل می شوند".

پروبیوتیک ها، سیستم ایمنی بدن نوزادان را تقویت می کنند

 جالب است بدانید که روده نوزاد، 60-70٪ سیستم ایمنی بدن او را تشکیل می دهد. وقتی پروبیوتیک را به رژیم غذایی مادر شیرده اضافه کنید، برخی از باکتری های مفید به بدن کودک او نیز منتقل می شوند. این روند به تقویت سیستم ایمنی نوزاد کمک قابل توجهی می کند. شیر مادر به تنهایی می تواند این وظیفه مهم را انجام دهد؛ اما اگر انواع پروبیوتیک ها را به آن بیفزایید، یکی از فواید پروبیوتیک در شیردهی این خواهد بود که کودکتان زودتر بالغ می شود!

مقابله با ریفلاکس اسید معده نوزادان، از فواید پروبیوتیک در شیردهی

 بر اساس نتایج مطالعه ای که در سال 2011 توسط "مجله اروپایی تحقیقات بالینی" منتشر شد، نوزادانی که پروبیوتیک Lactobacillus reuteri را دریافت کرده اند، در مقایسه با نوزادانی که این پروبیوتیک را مصرف نکرده اند، علائم ریفلاکس کم تری را از خود نشان می دهند. بر این اساس، نتیجه گیری شده است که پروبیوتیک ها به بهبود روند هضم مواد غذایی در بدن نوزادان کمک می کنند تا سریع تر، از خالی شدن معده نوزاد و هضم بهتر مواد غذایی مطمئن شوند.

پیشگیری از بروز یبوست در بدن نوزادان با مصرف پروبیوتیک در شیردهی

پروبیوتیک ها به نوزادان مبتلا به یبوست مزمن کمک قابل توجهی می کنند. نتایج یک مطالعه ایتالیایی نشان داده است که با تجویز مرتب پروبیوتیک ها به نوزادان، قوام مدفوع و حرکت روده های آن ها بهبود یافته است.

پروبیوتیک ها از بروز اگزما جلوگیری می کنند.

 اگزما یک مشکل شایع در بین نوزادان و کودکان است. با افزودن انواع پروبیوتیک ها به رژیم غذایی خود در دوران شیردهی می توانید اطمینان حاصل کنید که کودک شما در طول دو سال اول زندگی از اگزما دور خواهد ماند.

مصرف پروبیوتیک در شیردهی، از بروز بثورات زیر پوشک در نوزادان جلوگیری می کند.

 لازم است بدانید که بعضی از بثورات زیر پوشک نوزادان، ناشی از مخمر هستند. اگرچه پروبیوتیک ها نمی توانند عفونت مخمر را درمان کنند، اما به جلوگیری از بروز این نوع عفونت در بدن کودکانی که از پوشک استفاده می کنند، کمک می کند. در واقع، مصرف پروبیوتیک ها در دوران تغذیه نوزاد با شیر مادر باعث تغییر مقدار مخمر در دستگاه گوارش فرزند شما می شود؛ بر این اساس، می توان ادعا کرد که پروبیوتیک ها در جلوگیری از بروز مخمر به ویژه بثورات زیر پوشک در نوزادان مفید هستند. این مواد به بدن کودک شما کمک می کنند تا سریع تر از یک دوره مصرف آنتی بیوتیک، عفونت خود را درمان کند. همچنین، منابع پروبیوتیک مانند Lactobacillus acidophilus و Bifidobacterium به سرکوب رشد مخمرها در بدن نوزادان کمک شایانی می کنند. به یاد داشته باشید که برای جلوگیری از تداخل دارویی، شما باید یک یا دو ساعت پس از مصرف آنتی بیوتیک، به فرزند خود پروبیوتیک بدهید (ممکن است مصرف آنتی بیوتیک، باکتری های مفید موجود در بدن فرزند شما را به همراه سلول ها بد از بین ببرد).

مصرف پروبیوتیک در شیردهی کودکتان، نوزاد را از ابتلا به کولیک دور نگه می دارد.

 طبق گزارش بی‌بی‌سی، از هر 5 نوزاد یکی مبتلا به کولیک است. کولیک حالتی در نوزاد شیرخواره است که بدون هیچ دلیلی شروع به گریه کردن می کند و به سختی آرام می شود؛ برخی از دلایل پزشکی کولیک عبارتند از: مشکلات گوارشی در نوزاد، بازگشت شیر به داخل مری، عدم بلوغ دستگاه گوارش، ترشح بیش از حد هورمون ها و در نهایت، مصرف زیاد هوا در هنگام تغذیه نوزاد با شیر مادر، باعث بروز این مشکل در بدن نوزاد می شود. نوزادان مبتلا به کولیک دارای روده های التهابی هستند و به دوز بالایی از باکتری های مفید نیاز دارند. پروبیوتیک ها برای مقابله با بیماری کولیک در بدن نوزادان شیرخوار مزایای فراوانی را ارائه می دهند. مادرانی که دارای نوزادان مبتلا به کولیک هستند، اگر در برنامه غذایی روزانه خود پروبیوتیک داشته باشند، با بهبود وضعیت بدن فرزند خود روبرو خواهند شد.

مطالعه ای که توسط دکتر والری سونگ در دانشگاه ملبورن انجام شده است، نشان می دهد که اگر چه پروبیوتیک ها باعث تسکین نوزادان مبتلا به کولیک می شوند، اما شواهد اساسی مبنی بر این که مصرف پروبیوتیک در شیردهی، به طور کلی، به همه نوزادان کمک می کنند تا بر مشکلات ناشی از کولیک غلبه کنند، وجود ندارد. همچنین، این مطالعات حاکی از آن است که نوزادانی که از پروبیوتیک استفاده می کنند، در مقایسه با سایر همسالان خود کم تر گریه می کنند. کودکانی که پروبیوتیک ها را به اندازه کافی دریافت می کنند، به طور متوسط ​​روزانه سه بار استفراغ می کنند؛ در حالی که بچه های معمولی تقریباً پنج بار در روز استفراغ می کنند. همچنین ، بچه هایی که پروبیوتیک ها را به مقدار کافی دریافت می کنند، به طور میانگین، روزانه با حرکات روده ای بهتری در مقایسه با همسالان خود روبرو هستند. با توجه به مزایای فراوان پروبیوتیک ها در درمان کولیک، بهتر است مادران در رژیم خود از فواید پروبیوتیک در شیردهی بهره مند شده و مقدار زیادی از آن را در رژیم خود قرار دهند.

پیشگیری از بروز برفک شیرخوار با مصرف پروبیوتیک در شیردهی

 برفک ناشی از مخمر، در نوزادان (به عنوان یک نوع عفونت دهانی) و نوک سینه مادر شیوع دارد. اگرچه این بیماری بدون هیچ دلیل شناخته شده ای ظاهر می شود، اما می‌تواند پس از مصرف آنتی بیوتیک از بین برود. خلاص شدن از این وضعیت دردناک، دشوار است و اگر به موقع درمان نشود، می تواند برای مدت طولانی ادامه یابد. پروبیوتیک ها همانند بثورات زیر پوشک ناشی از مخمر، به غلبه بر این بیماری نیز کمک شایانی می کنند.

پروبیوتیک ها، ویتامین های گروه B را تولید می کنند.

کودک و مادر شیرده، هر دو به دوز سالمی از ویتامین B احتیاج دارند. این گروه از ویتامین ها به بهبود متابولیسم غذایی در بدن انسان کمک قابل توجهی می کنند، از بروز کم خونی جلوگیری کرده و پوست و سیستم عصبی مادر شیرده و فرزند او را سالم نگه می دارند.

سایر فواید پروبیوتیک در شیردهی

 پروبیوتیک ها به جذب مواد معدنی در بدن نوزادان کمک می کنند. همچنین، این سلول های مفید، سموم را در بدن فرزند شما از بین می برند. علاوه بر این موارد، مصرف پروبیوتیک ها در دوران تغذیه نوزاد با شیر مادر، به هضم و جذب برخی کربوهیدرات ها کمک می کند. در نهایت، لازم است بدانید که پروبیوتیک ها به عنوان عوامل ضد التهابی عمل می کنند؛ انواع اختلالات مانند آرتریت روماتوئید، سندرم روده تحریک پذیر (IBS)، بیماری التهابی روده (IBD)، سرطان روده بزرگ، سیروز کبدی، آنسفالوپاتی کبدی، عفونت های واژن، اسهال و عفونت های ناشی از H. پیلوری را کنترل می کنند که برخی از این بیماری ها با بروز زخم در بدن نوزاد، خود را نشان می دهند.

چه کسانی منع مصرف پروبیوتیک دارند؟

• افراد مبتلا به HIV مثبت
• نوزادان شیرخواره زیر 6 ماه
• کسانی که دچار نقص در سیستم ایمنی بدن هستند.

برای حفظ پروبیوتیک های شیرتان، سزارین نکنید!

پروفسور سپو سالمینن عقیده دارد : برای حفظ سلامت شیر خود و سیستم ایمنی فرزندتان بهتر است فرزند خود را طبیعی متولد کنید. با سزارین، ترکیب های میکروبی شیر تغییر پیدا می کند و این تغییرات در زمان شیردهی نیز باقی می ماند. اگر در دوران شیرخوارگی نوزاد تنوع باکتری بالا باشد احتمال ابتلا به حساسیت و آلرژی در بدن نوزاد بالاست.

مواد غذایی غنی از پروبیوتیک

 بر اساس این مزایا، می توان نتیجه گرفت که هر مادر شیرده باید پروبیوتیک ها را به رژیم غذایی خود اضافه کنید. اما این مواد غذایی را کجا پیدا کنید؟ شما به راحتی می توانید مکمل های پروبیوتیکی را از بازار خریداری کنید. اما گزینه ارزان تر این است که به جای مکمل ها از مواد غذایی غنی از انواع پروبیوتیک ها استفاده کنید. در نظر داشته باشید که بیشتر مواد غذایی تخمیر شده حاوی پروبیوتیک ها هستند. در ادامه این مقاله، چند ایده غذایی حاوی پروبیوتیک ها برای مادران شیرده ارائه شده است که مهم ترین این موارد به شرح زیر می باشند:

ماست

ارزان ترین و بهترین ماده غذایی غنی از پروبیوتیک ها، ماست است. اغلب پزشکان متخصص تغذیه عقیده دارند که ماست بهترین منبع پروبیوتیکی است که می توانید این ماده مفید را وارد بدن مادران در دوران شیردهی کند. شما می توانید ماست را در خانه درست کرده یا آن را از بازار خریداری کنید. اگر به دنبال ماست بسته بندی شده هستید، به دنبال برندهایی باشید که دارای پروبیوتیک های اضافی مانند لاکتوباسیلوس یا اسیدوفیلوس باشند. در نهایت، به عنوان یک مادر جوان و بی تجربه به خاطر بسپارید که ماست ساخته شده از شیر بز گزینه بهتری برای تأمین پروبیوتیک های مورد نیاز بدن مادران شیرده و نوزادان خواهد بود.

کفیر

 کفیر از شیر بز و دانه های تخمیر کفیر تهیه شده است. جدا از پروبیوتیک ها، کفیر منبع غنی آنتی اکسیدان ها نیز است که برای تقویت بیشتر سیستم ایمنی کودک خود، شما باید آن را در دوران شیردهی امتحان کنید!

شکلات تلخ

مطمئناً شکلات، خوشمزه ترین منبع پروبیوتیک ها خواهد بود! بله، شما می توانید شکلات بخورید؛ اما فقط از نوع تلخ آن!

ترشی

 جالب است بدانید که ترشی یک منبع خوشمزه از پروبیوتیک ها است. شما می توانید مقداری از این چاشنی خوشمزه را در خانه درست کنید.

چای کامبوچا

 این نوشیدنی غنی از پروبیوتیک ها است؛ اما اگر از شرایط خاص پزشکی رنج می برید، از مصرف چای کامبوچا خودداری کنید.

پنیرهای نرم

 آیا می دانید که پنیر نیز به عنوان به عنوان یک پروبیوتیک عمل کرده و سیستم ایمنی بدن مادر شیرده و فرزند او را تقویت می کند؟ همه پروبیوتیک های موجود در پنیر تا زمان رسیدن به معده و روده زنده نمی مانند، اما برخی از گونه های پنیر تخمیر شده نرم، مانند گودا، به اندازه کافی قوی هستند تا راه خود را به روده پیدا کنند.

شیر غنی از پروبیوتیک

 اضافه کردن شیر اسیدوفیلوس به رژیم غذایی مادران در دوران تغذیه نوزاد با شیر مادر یک روش عالی برای تأمین پروبیوتیک ها است. شیر اسیدوفیلوس با باکتری ها تخمیر می شود و به عنوان شیر اسیدوفیلوس شیرین در بازار به فروش می رسد.

کره

 تخمیر ماست معمولی و رقیق کردن با آب باعث گرم، منجر به تولید کره می شود. این ماده حاوی باکتری های اسید لاکتیک است که گزینه پروبیوتیکی بسیار خوبی برای بدن مادران شیرده و نوزادان به شمار می رود.

سوپ میسو

سوپ میسو، یک سوپ ژاپنی تهیه شده با برنج، لوبیا و جعفری است و برای درمان و بهبود مشکلات گوارشی بسیار مفید است.

تمپه

تمپه یک فرآورده ی تهیه شده از سویا در اندونزی است.

کیمچی

کیمچی که ترشی محبوب کره ای هاست، از کلم تخمیر شده تهیه می شود و علاوه بر این که منبع بسیار عالی برای پروبیوتیک هاست، حاوی انواع ویتامین ها، آهن و کلسیم است.

معرفی چند مکمل پروبیوتیک

این داروها صرفا جهت معرفی ذکر شده و مصرف خودسرانه ی آنها به هیچ عنوان توصیه نمی شود.

Garden of Life RAW Probiotic

Ultimate Flora Extra Care

 Mercola complete probiotic

اگر فکر می کنید این منابع پروبیوتیک کمی "عجیب" هستند، می توانید برخی از مکمل های پروبیوتیک را خریداری کنید. این مکمل ها انواع مختلفی دارند و به راحتی در دسترس هستند. در مورد پروبیوتیک هایی که به بدن کودک شما آسیب می رساند، نباشید. لازم است بدانید که مصرف پروبیوتیک در دوران تغذیه نوزاد با شیر مادر کاملاً بی خطر است - هم برای شما و هم برای کودک کوچک شما. اما، افزودن مقداری پروبیوتیک به رژیم غذایی خود در دوران شیردهی، سیستم ایمنی و سلامتی شما و کودک شما را تضمین می کند.

پرسش و پاسخ های متداول

شرایط نگهداری مکمل های پروبیوتیکی چیست؟

مکمل های پروبیوتیکی در محیط گرم تاثیر خود را از دست می دهند و بهتر است در محیط خنک و با حدود درجه ی 2 الی 8 نگهداری شوند.

پروبیوتیک ها تداخل دارویی هم دارند؟

تا کنون تحقیقات نتیجه ای مبنی بر اینکه پروبیوتیک ها با املاح یا داروی خاصی تداخل داشته باشند نداشته است، اما دیده شده مصرف همزمان آنها با آنتی بیوتیک ها تاثیر آنها را افزایش می دهد.

اصلی ترین دلیل مصرف پروبیوتیک ها چیست؟

در دوران شیردهی مادر می تواند با مصرف پروبیوتیک باعث تقویت سیستم ایمنی نوزاد بشود که در نتیجه مانع ابتلا به بیماری های تنفسی و گوارشی از قبیل یبوست، آلرژی و بیماری های متابولیک مانند دیابت شود.