آیا در دوران شیردهی میتوانم داروی ایبوپروفن مصرف کنم؟

اگر فردی دچار مشکلاتی مانند سردرد، درد گردن، تورم و تب شود، ایبوپروفن دارویی است که می‌تواند برای درمان او مفید باشد. جالب است بدانید که این دارو، بدون نسخه (OTC) نیز در داروخانه‌ها ارائه می‌شود. ایبوپروفن به طور گسترده‌ای توانایی کاهش درد و پایین آوردن دمای بدن بیماران را دارد. اما آیا مصرف این دارو برای زنان، در دوران تغذیه نوزاد با شیر مادر امن است؟ آیا ایبوپروفن می‌تواند به شیر مادر منتقل شده و با ورود به بدن نوزاد، سلامت او را تحت تأثیر قرار دهد؟ خواندن مقاله زیر برای کسب  اطلاعات کافی در مورد داروی ایبوپروفن و مصرف آن در دوران شیردهی مفید است. در این مقاله، دوز مناسب مصرف ایبوپروفن برای زنان شیرده و اقدامات احتیاطی در صورت بروز عوارض در بدن مادران شیرده ارائه شده است.

 برای اطلاع از اینکه در دوران شیردهی میتوانید مسکن استفاده کنید این مطلب می توانم در دوران شیردهی مسکن بخورم؟ را بخوانید.

ایبوپروفن چیست؟

ایبوپروفن، یک داروی ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAID) است که به کاهش درد، التهاب و تب در بدن انسان کمک زیادی می‌کند. این دارو با نام تجاری Advil و Motrin در داروخانه‌های دنیا فروخته شده و برای درمان آرتریت و درد شدید قاعدگی نیز به بیماران تجویز می‌شود. به عنوان یک فرد بی‌تجربه به یاد داشته باشید که این دارو باید توسط پزشک متخصص تجویز شود، اما اکثر افراد داروی ایبوپروفن را بدون دریافت نسخه از پزشک، برای درمان انواع مشکلات خود مانند التهاب تنفسی در دوران ابتلا به سرماخوردگی، سردرد و درد دندان خریداری می‌کنند.

استفاده گسترده از داروی ایبوپروفن و دسترسی آسان، آن را به عنوان یکی از "داروهای ضروری" برای کاهش درد معرفی کرده و سازمان بهداشت جهانی نیز، سلامت ایبوپروفن را تائید نموده است. بنابراین، هر مادر شیرده می‌تواند از این دارو در طول دوره شیردهی خود استفاده کند، زیرا مصرف آن در اندازه کم هیچ مسئله مهمی را برای سلامت فیزیکی نوزاد شیرده ایجاد نخواهد کرد.

آیا مصرف داروی ایبوپروفن در دوران شیردهی مادر، ایمن است؟

بله، استفاده از داروی ایبوپروفن در هنگام تغذیه نوزاد با شیر مادر، در صورتی که مادر بیماری آسم یا زخم معده نداشته باشد، کاملاً ایمن می‌باشد. لازم است بدانید که نام این دارو در فهرست داروهای امن برای مادران شیرده قرار داشته و اثرات نامطلوبی بر روی سلامت نوزاد در این دوره نخواهد داشت. مصرف داروی ایبوپروفن برای زنان، در دوران شیردهی ترجیحاً از نوع NSAID توصیه می‌شود، زیرا این نوع دارو بسیار پروتئینی بوده و به راحتی به شیر مادر انتقال نمی‌یابند. به همین دلیل، این نوع ایبوپروفن تنها داروی ضد التهابی غیر استروئیدی است که برای استفاده زنان شیرده مناسب بوده و برای نوزادان آن‌ها ایمن می‌باشد؛ طوری که پزشکان متخصص اطفال از این دارو برای درمان درد و تب در نوزادان بالای شش ماه نیز استفاده می‌کنند.

دوز مناسب داروی ایبوپروفن برای مصرف در دوران شیردهی:

نتایج مطالعات اخیر محققان نشان داده است که مصرف داروی ایبوپروفن چهار بار در روز، با دوز 400 میلی‌گرم (1600 میلی‌گرم در روز) باعث می‌شود که کمتر از 1 میلی‌گرم آن به شیر مادر انتقال یابد. این مقدار دارو نیز با توجه به دوز مصرفی آن، بسیار ناچیز است. اما فراموش نکنید که در برخی موارد، مصرف کم این دارو نیز می‌تواند برای مادران شیرده نگران‌کننده باشد.

اگر در دوران شیردهی آنتی بیوتیک مصرف میکنید اسن مطلب مصرف آنتی بیوتیک در دوره شیردهی بی خطر است؟ (بخش اول) را بخوانید.

آیا مصرف داروی ایبوپروفن در دوران شیردهی برای نوزاد مضر است؟

طبق نظر محققان، بعید است که داروی ایبوپروفن بر روی سلامت نوزادان تأثیری داشته باشد، زیرا مصرف آن در مقادیر کم باعث می‌شود که مقدار ناچیزی از دارو به شیر مادر انتقال یابد. نتایج این تحقیقات نشان می‌دهد که داروهای ایبوپروفن دارای پروتئین بالایی است؛ توانایی پلاسمای خون را برای اتصال به پروتئین‌ها در شیر مادر کاهش می‌دهد. در این حالت، احتمال انتقال دارو به بدن نوزاد نیز به حداقل خواهد رسید. جالب است بدانید که 99٪ این دارو پروتئین بوده و در خون فرد مصرف‌کننده باقی می‌ماند؛ مقدار کمی از آن به شیر مادر منتقل می‌شود. بنابراین، عوارض جانبی عمومی این نوع ایبوپروفن در حد صفر است. اما ممکن است انواع دیگر همین دارو عوارضی را در بدن نوزاد به وجود آورد. به خاطر داشته باشید که میزان این عوارض در صورتی بالا خواهد بود که خود نوزاد به طور مستقیم داروی ایبوپروفن را مصرف کند. عوارض جانبی رایج این دارو در بدن نوزادان عبارتند از:

• بروز حالت تهوع در نوزاد
• بروز خواب‌آلودگی در نوزاد
• سردرد نوزاد
• بروز سوزش سر دل در نوزاد
• اسهال
• درد شدید شکم نوزادان

همچنین، در صورتی که مصرف دارو عوارض جانبی شدید را در نوزادان ایجاد نماید، نوزاد با مشکلات شدیدتری نیز مواجه خواهد شد که به شرح زیر می‌باشند:

• استفراغ کردن نوزاد
• بالا رفتن فشار خون نوزاد
• بروز تب شدید در نوزاد
• بروز درد شدید در معده نوزاد
• احساس خارش در قسمت‌های مختلف بدن نوزاد
• بروز خواب آلودگی همراه با سرگیجه شدید در نوزاد
• مشاهده شدن خون در ادرار نوزاد
• مبتلا شدن نوزاد به مشکلات تنفسی

البته لازم نیست که زیاد نگران شوید! زیرا بروز عوارض جانبی شدید داروی ایبوپروفن در بین نوزادان بسیار نادر بوده و احتمالاً در صورت تجویز بیش‌ازحد این دارو توسط پزشک مشاهده می‌شود. آکادمی پزشکان خانواده آمریکا عقیده دارد که عوارض جانبی ناخواسته عمدتاً به علت استفاده طولانی مدت از داروی ایبوپروفن در نوزادان رخ می‌دهد. بنابراین، برای اطمینان کامل، داروی ایبوپروفن را فقط در دوزهای تجویز شده توسط پزشک معالج خود مصرف نمایید.

اگر در دوزان شیردهی خود از داروی لانزوپرازول استفاده میکنید این مطلب عوارض لانزوپرازول در دوران شیردهی را بخوانید.

مصرف چه مقدار از داروی در دوران شیردهی ایمن است؟

به عنوان یک زن شیرده در نظر داشته باشد که دوز مناسب داروی ایبوپروفن بستگی به تجویز پزشک متخصص، برای درمان دردهای کنونی شما دارد. به همین دلیل، هیچ وقت این دارو را بدون نسخه دکتر، خودسرانه از داروخانه‌ها خریداری نکنید. با این حال، در صورتی که مجبور هستید بدون  وجود نسخه، داروی ایبوپروفن را مصرف کنید، بدانید که دوز هر دانه قرص 200 میلی‌گرم  بوده و شما می‌توانید حداکثر دو قرص را در هر 4-6 ساعت مصرف نمایید؛ حداکثر مقدار مصرفی داروی ایبوپروفن برای بزرگسالان 1200 میلی‌گرم در 24 ساعت می‌باشد. علاوه بر این مورد، لازم است قبل از مصرف دارو، برچسب درج شده بر روی آن را کامل مطالعه نمایید، زیرا حداکثر دوز پیشنهادی توسط تولیدکننده، بر روی آن بیان گردیده است. فراموش نکنید که محدود کردن دوز مصرفی داروی ایبوپروفن تا 1200 میلی‌گرم در روز توسط مادران شیرده، باعث می‌شود تا کمتر از 1 میلی‌گرم آن به شیر مادر انتقال یافته و به نوزاد آسیب برساند.

نسخه تجویزی توسط پزشک متخصص در مورد داروی ایبوپروفن:

 قرص‌های ایبوپروفن تجویزشده توسط پزشک برای زنان شیرده احتمالاً 200 تا 800 میلی‌گرم در روز بوده و میزان مصرف آن، به طور کامل به پیشنهاد دکتر معالج بستگی دارد. ولی  حداکثر حد مجاز تجویز ایبوپروفن برای زنان شیرده، 3200 میلی‌گرم در روز بوده و مادر می‌تواند حداکثر چهار قرص 800 میلی‌گرمی را در روز مصرف نماید.

به همین علت، پزشکان معمولاً دوزهای بالایی از داروی ایبوپروفن را برای مادران شیرده تجویز نمی‌کنند و حداکثر مصرف این دارو برای زنان را 1600 تا 2400 میلی‌گرم در روز در نظر می‌گیرند. همچنین، ممکن است در برخی موارد، مصرف بسیار کم داروی ایبوپروفن به بیمار توصیه شود که میزان آن یک یا دو بار در روز، با فاصله زمانی 10 تا 12 ساعت بین دو دوز خواهد بود. در صورتی که داروی ایبوپروفن در اندازه بسیار زیاد، در دوران شیردهی  مادران تجویز شده باشد که انجام این کار توسط یک پزشک متخصص بعید است، حتماً قرص‌های ایبوپروفن OTC را مصرف کنید، زیرا میزان تجویز آن توسط پزشک به شدت بیماری شما بستگی دارد. اما در صورتی که در مورد مصرف داروی ایبوپروفن نگران هستید، حتماً در مورد آن، با پزشک خود مشورت کنید.

چه زمانی مادر شیرده باید از مصرف داروی ایبوپروفن اجتناب کند؟

به عنوان یک مادر شیرده به خاطر داشته باشید که شما باید در موارد زیر، از مصرف داروی ایبوپروفن بدون تجویز پزشک اجتناب کند. این موارد به شرح زیر می‌باشند:

1- در صورتی که مادر شیرده یا نوزاد او از یک داروی NSAID دیگر یا داروهایی مانند استامینوفن (پاراستامول) استفاده ‌کند. مصرف این داروها اثرات مشابهی مانند داروی ایبوپروفن در بدن انسان داشته و نباید با هم، در یک زمان مصرف شوند بنابراین، مادر شیرده باید از مصرف بیش‌ازحد این داروها در یک زمان خودداری کند، زیرا برای سلامت نوزاد او بسیار خطرناک می‌باشد.

2- اگر مادر شیرده یا نوزاد او دچار مشکلات قلبی یا کلیه باشد، نباید از داروی ایبوپروفن در دوران شیردهی خود استفاده کند. یادتان باشد مصرف داروی ایبوپروفن می‌تواند به کلیه‌های فرزند شما آسیب زده و فشار خون خود شما را بالا ببرد که این حالت بر روی سلامت قلب شما و فرزندتان نیز تأثیر خواهد گذاشت.

3- اگر مادر شیرده یا نوزاد او به زخم معده مبتلا باشد، نباید از داروی ایبوپروفن در دوران شیردهی خود استفاده کند. در چنین شرایطی، مصرف داروی ایبوپروفن می‌تواند مشکلات مادر و نوزاد را تشدید کند.

4- اگر مادر شیرده یا نوزاد او از بیماری آسم یا سایر شرایط آلرژیکی رنج ببرد، نباید از داروی ایبوپروفن در دوران شیردهی خود استفاده کند.

5- همچنین، اگر نوزاد شیرخواره مبتلا به ریفلاکس اسید معده یا بیماری‌های مختلف  معده (GERD) باشد و مادر او از بیماری سرطان سینه رنج ببرد، مصرف داروی ایبوپروفن عوارض جانبی شدیدی را در بدن آن‌ها به جا می‌گذارد.

6- علاوه بر این موارد، اگر مادر شیرده دارای سابقه ابتلا به  واکنش‌های آلرژیکی نسبت به مصرف داروها باشد، باید از مصرف داروی ایبوپروفن به شدت خودداری کند.

یادتان باشد که انجام این اقدامات احتیاطی هنگام استفاده از داروهای مسکن مانند ایبوپروفن باعث می‌شود تا خطرات و عوارض مرتبط با آن به میزان قابل توجهی در بدن خود شما و فرزند کوچکتان کاهش یابد.

نکات مهم در مورد استفاده از داروی ایبوپروفن در دوران شیردهی:

از استفاده همزمان داروی ایبوپروفن با بسیاری از داروهای دیگر به شدت خودداری کنید، زیرا داروی ایبوپروفن در مقدار متفاوتی، در ترکیب داروهای دیگر نیز وجود دارد؛ به عنوان مثال، ایبوپروفن در داروهای خاصی که برای درمان سردرد و سرماخوردگی مورد استفاده قرار می‌گیرد، وجود دارد. بنابراین مصرف هم زمان این دارو با داروهای سرماخوردگی می‌تواند به معنای مصرف بیش‌ازحد معمول دوز داروی ایبوپروفن در روز باشد.

• همچنین، داروی ایبوپروفن را بیش از ده روز متوالی مصرف نکنید، مگر آنکه پزشک به دلیل خاصی آن را برای درمان مشکلات شما تجویز کند.
• هرگز برای احساس بهتر شدن، سریع دارو را بیش‌ازحد تجویز پزشک معالج خود مصرف نکنید. همچنین، اگر بعد از مصرف دوزهای تعیین‌شده در نسخه دکتر احساس بهتری داشتید، مصرف دارو را خودسرانه قطع نکنید. هم زمان با مصرف داروی ایبوپروفن استفاده از روش‌های جایگزین مانند بخور آب گرم، ضدعفونی کردن محل درد، احساس بهتری را در شما ایجاد نموده و وابستگی شما را به دارو کاهش خواهد داد. در نهایت، یادتان باشد که در صورت بروز عوارض جانبي در بدن خود يا نوزاد شیرخوارتان  پس از  قطع مصرف دارو بلافاصله به پزشک مراجعه کنيد.

با این حال، فراموش نکنید که داروی ایبوپروفن یکی از امن‌ترین داروهایی است که مادران می‌توانند در دوران شیردهی از آن استفاده کنند. اما همان‌طور که گفته شد، در طول دوران شیردهی هرگز آن را با داروهای دیگر، به صورت همزمان مصرف نکرده و به دوز توصیه‌شده توسط پزشک، به منظور جلوگیری از بروز هر گونه عارضه جانبی بر روی بدن نوزاد و خودتان توجه کنید. اگر مطمئن نیستید که داروی ایبوپروفن را چگونه بدون نسخه دکتر معالج مصرف کنید یا در مورد میزان مصرف آن شک دارید، بهتر است با یک پزشک متخصص در این مورد مشورت کنید. محدود کردن میزان مصرف دارو در برخی دوران‌ زندگی برای جلوگیری از بروز هرگونه عوارض جانبي الزامی است. براي همین، زنان باید در مصرف داروی ایبوپروفن در دوران تغذيه فرزند خود با شير مادر دقت نموده و فقط در موارد ضروري از آن استفاده کنند.