با اتمام دوران بارداری، بدن زنان با نزدیک شدن به زمان زایمان، سریعا خود را آماده تولد نوزاد می‌کند، اما احتمالا این نوع آمادگی فقط در مورد تولد نوزاد به روش زایمان طبیعی می‌باشد. اگر در روزهای آخر از دوران بارداری، شما هم به عنوان یک زن حامله نگران هستید که شاید نتوانید کودک خود را به راحتی فشار داده و به دنیای خارج از رحم هدایت کنید، زیاد نگران نباشید! زیرا اگر برای تولد فرزند خود نیاز به کمک هم داشته باشید، هرگز تنها نیستید. نگرانی بیش از حد در چنین شراطی سبب کم شدن هورمون آرام‌بخش در بدن زنان حامله شده و می‌تواند روند زایمان طبیعی را با اختلال روبرو کرده و یا زمان آن را افزایش دهد. در ادامه این مقاله، برخی از اطلاعات مربوط در مورد هورمون آرام‌بخش در بدن زنان در دوران بارداری ارئه شده است که خواندن آن برای همه زنان جوان و بی‌تجربه الزامی می‌باشد.
هورمون آرام‌بخش در بدن زنان باردار چیست؟
Relaxin هورمونی است که در بدن زنان باردار تولید می‌شود. تولید هورمون Relaxin معمولا پس از انجام عمل تخمک گذاری در بدن زن حامله آغاز شده و سطح ترشح آن در طول سه ماهه اول از حاملگی به میزان قابل توجهی افزایش می‌یابد. عملکرد اصلی هورمون آرام‌بخش در دوران بارداری زنان، آرام کردن عضلات لگن برای تولد آسان نوزاد از طریق واژن مادر می‌باشد. با این حال، در لازم است به خاطر داشته باشید که آرامش بدن زنان در هر شرایطی (چه در دوران عادی و چه در دوران بارداری) توسط هورمون‌های خاصی تامین می‌شود. در دوران بارداری، زنان در معرض افزایش سریع ترشح هورمون آرام‌بخش قرار می‌گیرند تا رحم، جفت و غشاء اطراف جنین، این هورمون را برای تسهیل تحرک نوزاد و تولد راحت او دریافت کنند. بدن زنان غیرباردار توسط عضوی به نام corpus، که ساختاری در تخمدان است، هورمون هورمون آرام‌بخش را ترشح می‌کند. در مردان هم، غده پروستات، هورمون آرام‌بخش را ترشح کرده و آرامش لازم را برای این افراد فراهم می‌کند.
نقش هورمون آرام‌بخش در بارداری:
ترشح هورمون Relaxin در بدن زنان باردار، به عملکردهای مختلف بدن این افراد کمک می‌کند. برخی از آن‌ها عبارتند از:
- نقش مهم هورمون آرام‌بخش در بدن زنان باردار این است که عضلات لگن این مادران را برای تولد نوزاد گسترش می‌دهد، تا بدن به سهولت بتواند نوزاد را در طول فرایند تولد، به طور طبیعی به محیط بیرون فشار دهد. البته میزان این فشار بستگی به انعطاف‌پذیری عضلات لگن زنان در طول دوران حاملگی دارد. علاوه بر این موارد، در چنین شرایطی، افزایش هورمون Relaxin در بدن زنان باردار، عضلات لگن را شل کرده و راه روان را برای خروج طبیعی نوزاد از رحم مادر فراهم می‌کند.
- ترشح هورمون Relaxin عضلات شکمی مادر را در طول دوران بارداری شل نموده و با این کار، به او کمک می‌کند تا نوزاد را به راحتی در درون بدن خود جای دهد. فراموش نکنید که این فرایند، عملکرد بسیار مهمی در بدن زنان است، زیرا ماهیچه‌های شکمی نیاز دارند که به طور مداوم کشیده شده و برای تولد کودک آماده شوند. علاوه بر این موارد، ترشح هورمون Relaxin در دوران بارداری زنان، قفسه سینه این افراد را گسترش می‌دهد تا بدن بتواند به بهترین نحو، فشار رحم به دیافراگم را تحمل کند. همچنین، هورمون Relaxin بر روی دیگر عضلات و رباط‌های بدن زنان در دوران بارداری تاثیر گذاشته و باعث می‌شود که اثر تاندون‌ها و رباط‌ها انعطاف‌پذیری بیشتری پیدا نموده و از حالت طبیعی خود خارج شوند.
- کار دیگری که هورمون Relaxin در بدن زنان حامله انجام می‌دهد، این است که مانع انقباض رحم در مراحل اولیه بارداری شده و از انجامزایمان زودرس در بدن زنان باردار جلوگیری می‌کند.
اثرات دیگر هورمون آرام‌بخش:
همانطور که گفته شد ترشح هورمون آرام‌بخش در بدن زنان باردار بسیار مفید است. اما این هورمون می‌تواند اثرات دیگری هم در بدن داشته و منجر به بروز ناراحتی‌های جزئی و یا مسائل مربوط به سلامت مادران حامله گردد. بنابراین، شما به عنوان یک زن حامله باید همه چیز را در مورد اثرات این هورمون در دوران بارداری خود بدانید، که به شرح زیر است:
- وجود هورمون Relaxin در بدن زنان باردار، بر روی رباط‌های نخاعی این افراد تاثیر گذاشته و می‌تواند منجر به بروز درد و بی‌ثباتی در بدن این افراد شود. بنابراین، همه زنان باید در دوران بارداری، توجه دقیقی به وضعیت قرارگیری بدن خود داشته باشند؛ در غیر این صورت، به کمر درد شدید مبتلا می‌شوند.
- اگر باردار هستید، میتوانید بروز درد کمربند نخاعی (PGP) را در ماه‌های مختلف از دوران بارداری خود تجربه کنید. کمربند نخاعی زنان باردار به ساختار استخوانی اشاره دارد که از پاها، مفصل‌های ران و سایر مفصل‌های اطراف کمر پشتیبانی می‌کند. هر خانمی می‌تواند مشکل در کمربند نخاعی را در زندگی خود تجربه کند، اما هنگامی که زنی باردار می‌شود، علت بروز مشکل در کمربند نخاعی او اغلب به دلیل ایجاد تغییرات در ساختار این عضو است که به علت اثرات ترشح هورمون آرام‌بخش رخ می‌دهد. علاوه بر این موارد، ترشح هورمون Relaxin و هورمون های دیگر در بدن زنان باردار می‌تواند رباط‌های کمربند نخاعی را از بین برده و سبب بروز درد در مفصل لگن این مادران شود.
در نهایت، فراموش نکنید که بدن زنان در دوران بارداری بسیار ضعیف می‌شود، زیرا این دوران زمانی است که عضلات بدن به علت ترشح هورمون‌هایی مانند هورمون آرام‌بخش شل شده و بیشتر در معرض آسیب قرار می‌گیرد. البته زنان حامله می‌توانند عضلات بدن خود را با انجام حرکات ورزشی مختلف تقویت نموده و از شل شدن بیش از حد آن‌ها که خطر افتادن را در هنگام حرکت در دوران بارداری افزایش می‌دهد، به میزان قابل توجهی جلوگیری کنند. به عنوان مثال، میتوانید با انجام حرکات ورزشی یوگا و یا تمرینات کششی، انعطاف‌پذیری بدن خود را بالا برده و انجام عمل زایمان را برای خود آسان نمایید، زیرا در این دوره بدن به دلیل شل شدن برخی از رباط‌ها، کشش زیادی را در مفاصل و عضلات مختلف ایجاد خواهد کرد. بنابراین، بهتر است زنان با انجام تمرینات ورزشی که توسط پزشک کتخصص زنان و زایمان توصیه شده است، ثبات بدن خود را افزایش دهند.
البته ترشح هورمون آرام‌بخش در بدن زنان باردار می‌تواند حالات ناخوشایندی را ایجاد کند که بیشتر آن‌ها ناپایدار هستند. اما یادتان باشد که این تغییرات، فرایند تولد نوزاد را برای مادر بسیار آسان‌تر می‌کند. بنابراین، مراقبت بیشتر از وضعیت بدن زنان در دوران بارداری، به خصوص در دوره ای اول و سوم این دوران بسیار مهم است، زیرا این دوران زمانی است که میزان ترشح هورمون آرام‌بخش در بدن زنان حامله به اوج خود می‌رسد.
نظر (2)