در طول پریود ، بدن شما تحت تاثیر بسیاری از تغییرات فیزیولوژیکی و هورمونی قرار خواهد گرفت. تغییراتی که در رحم شما به عنوان پریود شناخته شده را می توان به 3 فاز زیر تقسیم نمود، که عبارتند از:
1. فاز اول پریود :
فاز اول پریود زمانی رخ می دهد که پوشش رحم ریخته باشد و از هیچ منبعی تغذیه نکند، این پوشش که پس از جدا شدن از دیواره رحم بیرون می آید، به عنوان جریان پریود شناخته می شود. مدت زمان خونریزی پریود در زنان می تواند بین 3 الی 7 روز باشد، که بستگی به فیزیولوژی بدن و سن زنان خواهد داشت. همچنین، به یاد داشته باشید که رویداد پریود در هر فردی نسبت به فرد دیگر متفاوت است.
این مرحله، زمانی در بدن اتفاق می افتد که میزان ترشح هورمون های استروژن و پروژسترون در بدنتان بسیار کاهش یابد. شانس یک زن در باردار شدن در این مرحله بسیار کم است، اما نمی توان آن را رد کرد. هیچ چیزی در مورد بارداری و زایمان 100٪ قابل پیش بینی نیست.
در دوره پریود یا قاعدگی برای جلوگیری از آلودگی و تجمع باکتری‌ها و همچنین حفظ بهداشت فردی از لوازم بهداشتی مخصوص دوره پریود استفاده می‌کنند. لوازمی بهداشتی مانند پد بهداشتی، تامپون یا کاپ قاعدگی از رایج‌ترین لوازم این مورد استفاده است.
در سال‌های اخیر کاپ قاعدگی محبوبیت بیشتری بین بانوان ایرانی پیدا کرده است اما همچنان سوالات بسیاری مانند نحوه انتخاب کاپ قاعدگی مناسب بین دختران و بانوان مطرح است و گاها مانع از استفاده از این محصول بهداشتی می‌شود.
2. پرولیفراتیو یا فاز دوم پریود :
در فاز پرولیفراتیو، غده هیپوفیز در بدن زنان شروع به ترشح FSH (هورمون تحریک کننده فولیکول) می کند، از این رو، این مرحله به عنوان فاز فولیکولی نیز شناخته شده است. هورمون FSH باعث رشد و بلوغ فولیکول در داخل تخمدان خواهد شد، طوری که یک تخمک بالغ به اندازه ای رشد می کند که آماده لقاح باشد و در زمان تخمک گذاری منتشر شود. باید بدانید که سطح ترشح هورمون FSH در جریان خون، در طول فاز پرولیفراتیو مدام در حال افزایش خواهد بود.
هورمون دیگری که در طی این مرحله ترشح خواهد شد، استروژن است که باعث ضخیم شدن دیواره رحم شما می شود. سطح استروژن در مراحل اولیه، شروع به افزایش می کند و بعد از مدتی غده هیپوفیز میزان ترشح آن را کاهش داده و با افزایش تولید هورمون FSH، به جای آن، جسم زرد را جایگزین خواهد نمود. در پایان هفته دوم پریود، هورمون جسم زرد در بدن زنان باردار بیشتر منتشر شده و باعث پارگی فولیکول یا تخمک خواهد شد، که فاز بسیار مهمی در دوران بارداری هر زنی می باشد. تخمک های آزاد شده از تخمدان به لوله های فالوپ سفرکرده، و در انتظار اسپرم شناور به سمت خودشان می مانند، تا لقاح انجام گیرد.
پس از پایان یافتن هفته دوم پریود و شروع هفته سوم، زمانی فرا رسیده است که شما به عنوان یک زن باید دوره باروری خود را باور کنید. به یاد داشته باشید که شما و شریک زندگیتان باید طوری برنامه ریزی کنید که چند رابطه جنسی در طول این دوره داشته باشید، تا شانس شما در باردار شدن تا حد زیادی افزایش یابد.
لازم است بدانید که در تعداد بی شماری از رابطه های جنسی که در طول عمر خود دارید، فقط چند بار ممکن است اسپرم موفق به دیدار تخمک شما و بارور نمودن آن شود. در اغلب مواقع که هیچ لقاحی صورت نگرفته و باروری تخمک اتفاق نمی افتد، رحم شما آمادگی خود را از دست داده و پس از ریزش دیواره رحم، برای دوره پریود بعدی آماده خواهد شد.
3. ترشح یا فاز دوم پریود:
پس از آزاد شدن تخمک از تخمدان، بدن شما از مرحله ترشح پریود، وارد مرحله بعدی می شود. در این مرحله، فولیکول که در طول آزاد شدن تخمک پاره شده، به جسم زرد تبدیل خواهد شد. از این رو، این مرحله به عنوان فاز لوتئال نیز شناخته شده است.
در صورتی که در این زمان، بارداری اتفاق نیافتاده باشد، سطح ترشح استروژن و پروژسترون در بدن شما کاهش خواهد یافت. کاهش سطح ترشح این هورمون ها باعث به وجود آمدن دوره پریود بعدی در بدنتان خواهد شد.
برخی از جنبه های دیگر مرحله تخمک گذاری:
به غیر از مجموعه ای از تجارب که تا حالا با آن ها آشنا شده اید، دو تغییر حیاتی دیگر نیز در بدن بسیاری از زنان، در مرحله تخمک گذاری احساس خواهد شد، که به شرح زیر است:
الف. بروز درد در قسمت میانی بدن زنان باردار:
حدود 20٪ از کل زنان بالغ، درد مشخصه ای همراه با تخمک گذاری تجربه می کنند، که امروزه با عنوان "درد متوسط" یا "میتل اشمرز" شناخته شده است.
• این درد معمولا در زنان، جایی درست در نقطه وسط بدن در طول پریود اتفاق می افتد، که زنان در حدود دو هفته قبل از شروع دوره ماهانه بعدی آن را تجربه خواهند کرد.
• این درد در هر دو سمت چپ و یا راست بدن زنان در قسمت پایین شکم احساس می شود و اندازه این درد بستگی به تخمدانی دارد که تخمک خاص برای آن ماه را آزاد خواهد کرد.
• هر چند تا حالا هیچ کس نتوانسته بفهمد که چه چیزی باعث درد میتل اشمرز در قسمت میانی بدن زنان می شود، اما بعضی از محققان آن را نتیجه تورم فولیکولی، پارگی دیواره تخمدان و به وجود آمدن انقباضاتی در لوله های فالوپ شناخته اند. برخی از پزشکان هم عقیده دارند که این دردها به علت تحریک شدن رحم توسط خون و دیگر مایعاتی است که در زمان تخمک گذاری ترشح می شود. ممکن است همه این عوامل، باهم به دردناک شدن قسمت تحتانی شکم در زنان کمک کنند.
• اما اگر شما یکی از کسانی هستید که از درد میتل اشمرز رنج می برید،لازم است بدانید که محاسبه دوره باروری و تخمک گذاری شما بسیار آسان خواهد بود.
ب. تخمک گذاری بدون درد قسمت میانی بدن:
اگر شما هر ماه درد میتل اشمرز را در قسمت میانی بدن خود تجربه نمی کنید، روش های دیگری برای آگاهی از دوره باروری خود وجود دارد، که شما می توانید از آن ها کمک بگیرید. در اینجا برخی از روش های خوب برای شناسایی دوره باروری بیان شده است، که اگر نتوانید با درد میتل اشمرز این دوره را تشخیص دهید، می توانید از این راهکارها استفاده نمایید. این روش ها عبارتند از:
الف. داشتن تقویم دقیق:
محاسبه طول پریود برای شناسایی زمان تخمک گذاری به عنوان "روشی بر اساس تقویم" شناخته شده است. فرض بر این است که با توجه به روش تقویم، دوره باروری از پایان هفته دوم تا نقطه میانی هفته 3 طول خواهد کشید.
ب. روش مبتنی بر علائم ظاهری:
روش مبتنی بر علائم ظاهری، به سه نشانه اصلی که همراه تخمک گذاری قابل مشاهده هستند، متکی می-باشد. این نشانه ها عبارتند از:
• تغییر در دمای پایه بدن، که در زمان تخمک گذاری بالاتر از حد نرمال خواهد بود.
• شما می توانید تغییراتی را در مخاط دهانه رحم خود مشاهده کنید. مخاط غلیظ، چسبناک و خامه ای به عنوان نشانه ای برای نزدیک شدن به زمان تخمک گذاری است.
• در طول این دوره، دهانه رحم شما نرم، باز و مرطوب خواهد بود.
علائم سندرم پیش از قاعدگی یا اتفاقاتی که قبل از پریود در بدنتان می افتد را در ویدئو مشاهده کنید.