مادر و جنین در هفته اول بارداری | هفته سرنوشت ساز

همیشه اولین هفته بارداری گیج کننده ترین زمان برای کل زنان، به خصوص برای مادرانی که اولین بار این اتفاق را تجربه می کنند، خواهد بود. از آنجا که به عنوان یک خانم باید بدانید آیا تصورات شما در مورد بارداریتان درست است یا نه کارتان در این هفته بسیار دشوار خواهد بود. چون در این هفته هیچ تغییر عمده ای در بدن به وجود نیامده است تا به شما نشان دهد که باردار هستید. اگر چه شما به عنوان یک مادر باردار، چرخه قاعدگی خود را از دست خواهید داد، اما ممکن است فکر کنید که بروز این چرخه در بدن شما به دلایل مختلفی به تعویق افتاده است.

روش تشخیص بارداری در هفته اول بارداری

برای تشخیص بارداری در اوایل آن ، شما نیاز به یک رویکرد چند وجهی دارید، تشخیص باید توسط یک متخصص باسابقه و به وسیله معاینه فیزیکی، تست های آزمایشگاهی و سونوگرافی انجام شود.

معاینه فیزیکی

این نکته برای تمامی پزشکان زنان و زایمان بسیار مهم است که اطلاعات درستی در مورد چرخه قاعدگی زنان تحت معالجه خود به دست آورند. لازم است بدانید در صورتی که اطلاعات ارائه شده از طرف شما به عنوان یک مادر باردار صحیح باشد، تشخیص بارداری یا عدم بارداری شما هم توسط پزشک با موفقیت انجام خواهد شد. پس لطفا در هنگام مراجعه به پزشک خود، تمام جزئیات را با دقت کامل از شروع آخرین چرخه قاعدگی، جریان، مدت زمان و نوسانات آن شرح دهید. اگر قبل از آن هم هر نوع داروی ضد بارداری استفاده می کردید و یا سابقه قاعدگی های نامنظم داشتید، آن را هم با پزشک معالج خود در میان بگذارید.

بسیاری از زنان در طول اولین هفته بارداری، خونریزی واژینال دارند که این حالت تشخیص بارداری در آن ها را واقعا دشوار خواهد نمود. علاوه بر این، بررسی سطح گنادوتروپین جفتی انسانی (hCG) در هفته اول بارداری بسیار مهم است. از آنجا که شانس بارداری، سقط جنین و لانه گزینی نابه جا در این هفته بالا است، تشخیص بارداری توسط پزشک باید به طور کامل و با دقت تمام انجام شود. هر گونه اشتباه در تشخیص بارداری می تواند برای مادر و جنین داخل رحم او خطرناک باشد. بنابراین، به یاد داشته باشید که به عنوان یک مادر باردار نباید هیچ گونه اطلاعاتی را از دکتر خود پنهان کنید.

در معاینه فیزیکی و مطالعه گذشته بیمار، همچنین می توان مشخص کرد که آیا لوله های رحمی بیمار دستکاری شده یا لوله های رحمی در بیمار بسته شده و یا بیمار در گذشته دچار بیماری های التهابی و بارداری خارج از رحم بوده است. همچنین، انجام معاینه فیزیکی توسط پزشک نشان می دهد که آیا بیمار از دستگاه داخل رحمی برای جلوگیری از بارداری استفاده می کرده و یا تحت درمان باروری بوده است. لازم است بدانید که امروزه با استفاده از روش های دارویی و سونوگرافی، بارداری را حتی قبل از شروع نشانه های آن مانند حالت تهوع به راحتی می توان تشخیص داد.

انجام تست های آزمایشگاهی

به طور کلی، دستگاه های ادراری که اغلب برای تشخیص HCG گلیکوزیله استفاده می شوند، کارآیی بیشتر دارند، افزایش 5٪ HCG در زنان، هشت روز پس از لقاح بارداری قابل تشخیص خواهد بود، و درصد درستی تشخیص بارداری در این روش حدود 98٪ در روز یازدهم از بارداری گزارش شده است.

با اندازه گیری سطح ترشح هورمون HCG می توان تعیین کرد که آیا بارداری در بیمار، خارج رحمی و یا سالم می باشد. میزان افزایش و کاهش ترشح هورمون HCG در زنان باردار، نمایانگر مشکلاتی است. اگر در زنان باردار میزان ترشح آن آهسته تر شود، نشان دهنده بارداری خارج رحمی بوده و یا تا به حال جنین سقط شده است. اگر سطح ترشح هورمون HCG بسیار بالا باشد، شانس بارداری مولار در بیمار بیشتر خواهد بود، که در این صورت ناهنجاری کروموزومی و بارداری های چندزایی در مادر به وجود خواهد آمد.

در هفته اول بارداری، اندازه گیری پروژسترون موجود در سرم خون مادر، بسیار مهم است و به تشخیص احتمالی بارداری غیر طبیعی در اوایل بارداری کمک خواهد کرد. همچنین، استفاده از نوار ELISA در تعیین سطح پروژسترون ترشحی در بدن مادر موثر خواهد بود.

به عنوان خانمی که احتمال بارداری در شما وجود دارد، به یاد داشته باشید که فاکتور نشان دهنده بارداری، پروتئینی است که سرکوب کننده سیستم ایمنی بدن در زنان باردار خواهد بود. این پروتئین فقط پس از لقاح یافتن تخمک، از آن جدا شده است و وجود آن در بدن مادر در اثبات کردن بارداری بسیار سودمند خواهد بود. این پروتئین را می توان 36-48 ساعت بعد از انجام عمل لقاح، در بدن مادر باردار شناسایی نمود و سطح ترشح آن را تا سه ماهه اول بارداری اندازه گیری کرد. از روش EPF با موفقیت بیشتری برای تعیین بارداری در شرایط انتقال جنین لقاح یافته استفاده می شود. EPF نمی تواند پس از زایمان و یا در موارد بارداری خارج رحمی تشخیص داده شود.

سونوگرافی بهترین راه تشخیص

امروزه با کشف سونوگرافی واژینالی (TVUS)، تشخیص بارداری خیلی ساده تر از زمان گذشته و بسیار موثر شده است. سونوگرافی واژینالی بهترین روش برای تشخیص بارداری داخل رحمی و تعیین سن بارداری است، که معمولا در سه ماهه اول بارداری انجام می شود. سونوگرافی واژینال موثرتر از سونوگرافی شکمی است ،چرا که از فرکانس بالاتری برخوردار بوده و وضوح تصویری در آن بیشتر است.

علائم هفته اول بارداری

معمولا در اوایل بارداری، در بدن مادر اتفاقات زیادی نمی افتد و ظاهر او تفاوت خاصی هم با قبل از شروع دوران بارداری نخواهد داشت. در واقع مادر نمی تواند با توجه به نشانه های شرایط جدید، خود تا 3 الی 4 هفته دیگر از بارداری آگاه شود، چون در این مدت زمان دوره قاعدگی او هنوز از بین نرفته که بارداری او را به وضوح نشان دهد.

اگر چه در اولین هفته بارداری ، هیچ تغییر عمده ای در ظاهر زنان باردار به وجود نخواهد آمد، ولی برخی از زنان ممکن است با مشکلاتی مانند:

• درد معده، یبوست و دیگر اختلالات گوارشی
• خونریزی واژینال
• انقباضات شکمی
• نفخ
• سردرد
• تغییر در خلق و خوی
• حساسیت به لمس پستان ها
• خستگی
• تغییرات هورمونی
• اغلب در بعضی از زنان حالت تهوع و یا ویار صبحگاهی در این هفته شروع می شود که بسیار آزاردهنده خواهد بود. معمولا در این دوره، زنان نسبت به قبل، تمایل بیشتری برای حمام رفتن، از خود بروز خواهند داد.

وضعیت بدن و رحم در هفته اول بارداری

در طول هفته اول بارداری، تخمک از تخمدان خارج شده و به لوله های فالوپ می رسد.در واقع، بارداری شما دقیقا دو هفته پس از پایان چرخه قاعدگی رخ خواهد داد. بنابراین دانستن این نکته بسیار مهم است که باید جزئیات کاملی از آخرین دوره قاعدگی خود به دکتر معالج خود بدهید، تا محاسبه تاریخ دقیق زایمان و سن بارداری را با دقت انجام دهد.

هنگامی که لقاح تخمک صورت بگیرد، سلول تخمک شروع به تقسیم شدن خواهد کرد. در هفته اول بارداری جنین با عنوان بلاستوسیست شناخته خواهد شد، بخش خارجی بلاستوسیست رشد کرده و تبدیل به جفت خواهد شد، اما رشد بخش داخلی بلاستوسیست جنین در هفته دوم بارداری آغاز خواهد شد. اگر در یک دوره، بیشتر از یک تخمک آزاد شود، پس از لقاح و بارور شدن آن، جنین های متعدد تشکیل خواهد شد. تخم لقاح یافته دارای کروموزوم هایی است که تعیین کننده رنگ پوست، رنگ چشم، رنگ مو، اندازه قد، و دیگر ویژگی ها و صفات شخصیتی در کودک آینده شما می باشد.

در هفته اول، آماده سازی رحم برای آغاز بارداری بسیار مهم است. که بسیاری از پزشکان این دوره را به عنوان "خارج شدن تخمک از زندان تخمدان" معرفی کرده، و این هفته را گیج کننده ترین دوره می دانند، چون برخی از زنان ممکن است فکر کنند که حامله هستند، اما نتایج آزمایشات خلاف آن را بیان کند و جواب را منفی نشان دهد. اما شما هیچ وقت امید خود را از دست ندهید، زیرا در بسیاری از موارد افراد شانس بیشتری برای باردار شدن خواهند داشت، و از بارداری خود، در زمان ناامیدی غافلگیر خواهند شد!

محاسبه سن دقیق بارداری در هفته اول

روز بارداری از اولین روز آخرین دوره قاعدگی (LMP) محاسبه خواهد شد ، چون در واقع بارداری در روز لقاح اتفاق نیافتاده است. طبق تحقیقات، آغاز چرخه قاعدگی از اولین روز خونریزی قاعدگی محاسبه خواهد شد.

بر اساس اصطلاح پزشکی LMP، که به معنی آخرین دوره قاعدگی طبیعی است، سن جنین محاسبه شده و به عنوان "سن دقیق بارداری" شناخته خواهد شد.

این روش، یک راه مناسب و آسان برای تشخیص بارداری در هفته اول و یا محاسبه زمان دقیق بارداری است. حتی در صورت بارداری IVF، سن بارداری جنین با اضافه کردن 14 روز از روز جمع آوری اووسیت ها محاسبه می شود.

• اگر مادر بارداری دارای چرخه قاعدگی منظمی باشد، مفهوم LMP معمولا در مورد 11-21 روز پس از اولین روز آخرین چرخه قاعدگی محاسبه خواهد شد.
• اگر شما دوره های قاعدگی نامنظم داشته باشید و یا اولین روز از آخرین دوره قاعدگی خود را به یاد نداشته باشید، تعیین سن بارداری شما توسط پزشک معالجتان دشوار خواهد شد.

در مرحله بعد از بارداری، پزشک ممکن است تست سونوگرافی را برای تعیین سن بارداری استفاده کند. در مواردی که جنین شما به صورت غیرمنتظره ای بزرگ یا کوچک باشد، محاسبه سن دقیق جنین دشوار خواهد شد. بنابراین، لازم است بدانید که پیگیری چرخه قاعدگی برای تعیین زمان دقیق بارداری، ضروری است.

وضعیت جنین در هفته اول بارداری

جنین؟ کدام جنین؟ این مفهوم سخت در ذهن جا می‌افتد حتی اگر شما به طور تکنیکی در هفته اول بارداری باشید انتظار ندارید جنینی در درون رحمتان داشته باشید. حتی هنوز هیچ رابطه جنسی اتفاق نیفتاده است چون شما در اصل در دوران قاعدگیتان هستید. تازه بعد از هفته یکم از روند بارداری قرار است تخمک از تخمدان آزاد شده و از طریق لوله‌هایی به نام فالوپ به سمت رحم حرکت کند و درون لوله فالوپ توسط اسپرم بارور شده و تشکیل سلول تخم را بدهد.

مراقبت های هفته اول بارداری

اگر تا به حال شروع به مصرف اسید فولیک نکرده‌اید تا زمانی که جواب تست حاملگی‌تان مثبت باشد و به ویژه در روزهایی که خونریزی قاعدگی دارید روزانه 400 میکروگرم و بعد از آن روزانه 600 میکروگرم اسید فولیک بسته به نتیجه آزمایش و میزان نیاز مصرف کنید. این نیاز را پزشک مشخص میکند بنابراین بهتر است ماه‌ها قبل از تصمیم به بارداری با پزشک در مورد میزان نیاز اسید فولیک مشورت کنید.

تخمک‌گذاری با استرس، بیماری، سفر و تغییرات واضح در وزن، ورزش و الگوی خواب تحت تاثیر قرار می‌گیرد بنابراین تلاش کنید در این زمان کمترین تغییر و استرس را به خود وارد کنید.

اگر داروی خاصی مصرف می‌کنید با پزشک مشورت کنید تا ببینید آیا این دارو در هنگام بارداری ایمن است یا خیر. مهمترین کاری که می‌توانید در حال حاضر انجام دهید این است که اگر می‌دانید قرار است باردار شوید از آنجا که ممکن است دو هفته بعد مطلع شوید، کارها و فعالیت‌های سنگین که ممکن است به خودتان آسیب بزند، انجام ندهید.

هشدارهای هفته اول بارداری

• سیگار و الکل را کنار بگذارید. مصرف این دو ماده ارزش آسیب رساندن به فرزندتان، نقض‌های مادرزادی، مشکلات کم‌ وزنی کودک و. . . را ندارد.
• حتماً حواستان به داروهایی که مصرف می‌کنید باشد. داروها روی جنین تأثیر می‌گذارد. فکر نکنید فقط داروهای شیمیایی برای بارداری مضر است حتی داروهای گیاهی هم می‌تواند مشکلات جدی برای شما در دوران بارداری ایجاد کند از خوردن داروهای گیاهی بدون مشورت با متخصصان جداً خودداری کنید.
•  بی نظمی قاعدگی میتواند به صورت بلند یا کوتاه شدن دوره خونریزی در زمانی که انتظار نمیرود باشد و چون این مسائل حاملگی را تحت تاثیر قرار میدهد باید به ماما یا پزشک خود مراجعه کنید.
• از این به بعد باید خواب کافی داشته باشید. 8 ساعت در روز بخوابید. اگر در خوابیدن مشکل دارید حتماً در این باره با پزشک صحبت کنید.

تغذیه در هفته اول بارداری

دانستن این نکته بسیار مهم است که زنان باردار باید از سلامت خود و جنین داخل رحمشان در دوران بارداری محافظت نمایند. در هفته اول بارداری، شما به عنوان یک زن باردار ویار صبحگاهی را تجربه خواهید کرد و اشتهای شما بسیار پایین خواهد آمد. بنابراین، سعی کنید در این دوره با نوشیدن مقدار زیادی آب و سایر مایعات مقوی، جلوی کم آبی بدن خود را بگیرید. همچنین، وعده-های غذایی را در اندازه های کوچک و در فواصل معین مصرف کنید تا با این کارها سلامتی خود و فرزندتان را تضمین کنید.

در هفته های اول دوران بارداری، هنگامی که حالت تهوع در شما متوقف شود، احساس بهتری خواهید داشت. پس سعی کنید در دوران بارداری از یک وعده غذایی مناسب و مغذی با اندازه کم استفاده نمایید. خوردن میوه ها و سبزیجات تازه در دوران بارداری، غذاهای نشاسته دار مانند برنج، نان با دانه های کامل و سبوس دار، ماکارونی، سیب زمینی پخته یا آب پز، گوشت بدون چربی، تخم مرغ، مرغ، حبوبات و سویا در این دوره برای سلامتی شما و رشد مناسب فرزندتان بسیار مفید خواهد بود. نکته دیگری که دانستن آن بسیار مهم است گنجاندن شیر و فراورده های لبنی مانند پنیر دلمه، پنیر و ماست ساده در رژیم غذایی روزانه خودتان در دوران بارداری می باشد، برای این که کلسیم برای رشد و سلامتی مادر باردار و جنین ضروری است.

استفاده از 400 الی 800 میکروگرم فولیک اسید در روز، فرزند شما را از خطر ابتلا به برخی نقائص مادرزادی هنگام تولد در مغز و ستون فقرات محافظت خواهد کرد. از جمله این نوع بیماری ها اسپینا بیفیدا است، که بروز آن با مصرف فولیک اسید در دوران بارداری، در نوزاد شما کاهش خواهد یافت. شما همچنین به عنوان یک مادر باردار می توانید از مواد غذایی که غنی از اسید فولیک هستند، مانند سبزیجات برگ سبز، میوه های خشک و آجیل و غلات صبحانه مانند جو و ذرت بوداده استفاده نمایید.

چک لیست کارهای مهم هفته اول بارداری

1. از عادت های ناسالم مانند استعمال دخانیات، نوشیدن الکل و کافئین زیاد خودداری کنید
2. روزانه یک ویتامین با 400 میکروگرم اسیدفولیک مصرف کنید
3. چرخه خود را دنبال کنید تا بارورترین روزهای خود را بشناسید

سوالات متدوال در هفته اول بارداری

مصرف دخانیات و الکل در هفته اول بارداری چه تاثیری درجنین می گذارد؟

در بارداری از مصرف الکل و داروها و استعمال دخانیات خودداری نمایید.این موارد می‌توانند موجب نقایص مادرزادی، سندروم الکل جنینی، مشکلات تنفسی، کم وزنی نوزاد زمان تولد (زیر ۲/۵ کیلوگرم) و سایر مشکلات شوند.

آیا در بارداری مصرف قرص های ضد بارداری را ادامه بدهیم؟

نخیر مصرف قرص ضد بارداری را قطع کنید.

اگر در بارداری  از دارو مخصوصی استفاده می کنم به پزشک خود اطلاع بدهم؟

بله اگر دارویی به خصوصی مصرف میکنید قبل ازمصرف حتما با پزشکتان مشورت کنید.

 مصرف اسید فولیک چه تاثیری بر جنین دارد؟

اسیدفولیک احتمال بروز نقایص عصبی مانند مهره شکاف ( اسپینا بیفیدا ) را کاهش می‌دهد.