بایدها و نبایدهای تغذیه کودک

«آیا این غذاها سالم هستند؟» این سوال یکی از رایج‌ترین سوالاتی است که والدین درباره خوراکی‌ها و غذاهای مختلفی که فرزندشان مایل به خوردن آن‌ها هستند، می‌پرسند. در این مطلب به تشریح مواد غذایی ناسالم و جایگزین‌های مناسب برای آن‌ها می‌پردازیم. اینکه چه مواد غذایی برای سلامتی و رشد کودک مفید هستند و از چه خوراکی‌هایی باید اجتناب شود.

کودک دلیل سالم یا ناسالم بودن یک خوراکی را متوجه نمی‌شود. آن‌ها تنها روی طعم متمرکز هستند و برخی از آن‌ها به شدت به خوردن تنقلات و به قول معروف «هله هوله» علاقه نشان می‌دهند. تنقلاتی که عمدتاً برای سلامتی کودک مضر هستند و یا در بهترین حالت عاری از مواد مغذی برای رشد او هستند.

در حالت کلی می‌توان گفت پرهیز از مصرف غذاهای آماده (غذای رستوران‌ و فست‌فودها)، غذاهای کنسروی، غذاهای نیمه آماده و نیم‌پز شده و مواد غذایی حاوی چربی ترانس برای هر فردی با هر گروه سنی لازم است.

با توجه به اهمیت این موضوع در ادامه نکاتی را برای بهبود تغذیه کودکان فراهم آورده‌ایم و به آن‌ها خواهیم پرداخت:

• با پرهیز از مصرف غذاهای آماده، مواد غذایی که حاوی کلسیم (تخم مرغ و لبنیات)، پروتئین (گوشت و خشکبار)، فیبرهای طبیعی (میوه‌ها و سبزیجات)، آنتی‌اکسیدان (گوجه فرنگی)، آهن (کرفس) و ویتامین‌های (خشکبار و میوه‌ها) مورد نیاز بدن که بهترین مغذی‌ها برای تمام گروه‌های سنی خصوصاً کودکان محسوب می‌شوند، استفاده کنید.
• سعی کنید در وعده‌های غذایی کودکتان حتماً از سبزیجات استفاده کنید. سبزی‌ها غنی از فیبر و آهن هستند و به تقویت سیستم ایمنی و دستگاه گوارش کودکان کمک شایانی می‌کند.
• اگر کودک شما نسبت به غذا بی‌میلی می‌کند و مصرف تنقلات و میان‌وعده‌های ناسالم و مضر برای او جذاب‌تر است، از دادن تنقلات غیر سالم نظیر چیپس و پفک جدا خودداری کنید. اغلب این محصولات برخلاف تبلیغات گسترده‌ای که در مورد آن‌ها صورت می‌گیرد حاوی اسیدهای چرب و چربی ترانس هستند که به شدت به سلامتی کودک، خصوصاً در بلند مدت آسیب می‌زنند.
• استفاده از کیک‌ها و بیسکویت‌های غنی‌شده و یا تهیه شده با آرد جو و یا آرد سبوس‌دار، خشکبار و میوه‌های خشک‌شده، تنقلاتی به مراتب مفیدتر و سالم‌تر هستند. یکی از این میان‌وعده‌های سالم‌ بیسکویت بیسکوپلاس است که یک غذای کمکی کامل برای کودکان به شمار می‌رود. این بیسکویت دارای 5 ماده معدنی و 12 ویتامین است. ید، آهن، سلنیوم، روی و مس مواد معدنی موجود در این محصول غنی‌شده هستند. همچنین وجود ویتامین‌های A، C، E، D3، B1، B2، B3، B5، B6، B7، B9 و B12 این بیسکویت را به یک غذای غنی‌شده کامل تبدیل کرده‌است.
• زمان صرف میان‌وعده هم به اندازه غذایی که کودکمان مصرف می‌کند اهمیت دارد. برخورداری کودکان خصوصاً در دوران پس از تغذیه از شیر مادر از سه وعده غذا به علاوه دو میان‌وعده را می‌توان بهترین حالت ممکن دانست.
• میان‌وعده‌های سالم و مغذی مانند خشکبار، ساندویچ‌های سالم و خانگی، میوه و از این دست خوراکی‌ها نه تنها باعث از بین رفتن اشتهای دلبندان شما نمی‌شود، بلکه سطح انرژی آن‌ها را در فواصل بین وعده‌های غذایی، خصوصاً در دوران حضور در مدرسه بالا نگه می‌دارد. بیسکوپلاس یکی از میان‌وعده‌های کاملی است که برای همه کودکان بعد از 6 ماهگی مناسب است. مصرف بیسکوپلاس غنی‌شده از ویتامین‌ها و املاح معدنی می‌تواند اکثر نیازهای روزانه کودک را تامین کند. علاوه بر مصرف ساده، می‌توان این بیسکویت را در آب داغ یا شیر و آبمیوه حل کرد. از سوی دیگر خوشمزه بودن بیسکوپلاس مصرف آن را به هر دو شکل برای کودکان دلخواه کرده‌است.
• صبحانه را می‌توان مهم‌ترین وعده غذایی روز دانست. صبحانه علاوه بر اینکه انرژی کودک برای فعالیت روزانه یا حضور در مدرسه را افزایش می‌دهد، باعث یادگیری بهتر و سریع‌تر کودک شده، از خطر ابتلا به دیابت کاسته و موجب تغذیه سالم و صحیح کودک می‌شود. برای اطمینان از مصرف مواد غذایی سالم نیز می‌توانید در وعده صبحانه کودک، از محصولات غنی سازی‌ شده مانند بیسکویت بیسکوپلاس شرکت گرجی نیز استفاده کرد.
• برای سایر وعده‌های غذایی (ناهار و شام) هم تا حد ممکن از سرو و تهیه غذاهای سرخ کردنی و استفاده از مایکروفر پرهیز کنید. غذاهای خورشتی، استفاده از شیوه‌های آب‌پز یا بخارپز کردن مواد غذایی روش‌های سالم‌تری برای تهیه غذاهای خانگی هستند. نکته مهمی که درباره‌ی وعده شام باید مد نظر قرار دهید این است که این وعده نباید در ساعات پایانی شب و نزدیک به ساعت خواب کودک سرو شود. اگر به دیر شام خوردن عادت دارید، شام کودک خود را به صورت جداگانه و دو ساعت قبل از ساعت خواب او آماده کنید. از سرو غذاهای سنگین، چرب و دیر هضم برای شام خودداری کنید و تا جای ممکن غذاهای سبک تدارک ببینید.

نکات ذکر شده در کلی‌ترین حالت هستند و می‌توان با تمرکز بر روی هر کدام نکات فراوانی را از آنان استخراج نمود. نقل قولی از بوعلی سینا حکیم بزرگ پارسی وجود دارد که می‌فرماید «غذای شما دوای شما و دوای شما غذای شماست» که بدین صورت به اهمیت تغذیه مناسب نیز پی می‌بریم و حتما می‌بایست در مصرف غذاهای روزانه‌مان دقت لازم را داشته باشیم.