همه ما می‌دانیم که مناسب‌ترین شیر برای تغذیه همه کودکان، شیر مادر است، اما وقتی سن کودک بالا برود، می‌توان از جایگزین‌های دیگر مانند شیر گاو یا شیر بز نیز برای تغذیه او استفاده کرد. البته، در چنین مواردی نوع گیاهی که دام از آن تغذیه می‌کند، برای حفظ سلامت کودک بسیار مهم است. با این وجود، اکثر مادران ترجیح می‌دهند تا شیر خشک را جایگزین شیر خود بکنند؛ اما با توجه به برخی شرایط، مادران باید استفاده از گزینه‌های دیگر مانند شیر بز را هم برای تغذیه کودک خود در نظر بگیرند. این جمله به نظر عجیب‌وغریب می‌رسد، ولی اصلاً این طور نیست!
بسیاری از پزشکان متخصص اطفال عقیده دارند که شیر بز می‌تواند یک جایگزین ایده‌آل برای شیر گاو، جهت تغذیه کودکان باشد، چون این نوع شیر از لحاظ دارا بودن مواد مغذی کاملاً مشابه شیر گاو بوده و تغذیه کودک با آن می‌تواند همه نیازهای بدن او را فراهم کند. اما والدین جوان باید بدانند که زمان مناسب برای افزودن شیر بز به برنامه روزانه فرزند کوچک آن‌ها چه زمانی است؟ آیا این نوع شیر برای سلامت کودکان کوچک خطرناک نمی‌باشد؟ در ادامه این مقاله، مزایا و عوارض جانبی قرار دادن شیر بز در برنامه غذایی کودکان مورد بررسی قرار گرفته و تمام موارد مهم در مورد این نوع شیر ارائه خواهد شد.
آیا تغذیه کودکان شیرخواره با شیر بز مجاز است؟
در ابتدا،به خاطر داشته باشید که اگر سن کودک شما یک ساله یا بیشتر شده است، شما میتوانید از شیر بز برای تغذیه او استفاده کنید. جالب است بدانید که این تنها کار در مورد کودکان می‌باشد که نیاز به مشاوره با پزشک متخصص اطفال ندارد، زیرا شیر بز را می‌توان در برنامه روزانه همه کودکان سالم قرار داد.
اگر کودکتان بی اشتها است این مطلب چرا کودکم بی اشتهاست؟ را بخوانید.
مزایای قرار دادن شیر بز در برنامه روزانه کودکان چیست؟
شیر بز به دلیل شیرین بودن می‌تواند تمام نیازهای بدن کودکان به انواع مواد مغذی را فراهم کند. مهم‌ترین این موارد عبارتند از:
1- جذب بهتر آهن در بدن کودکان:
لازم است بدانید که بیش از 50٪ آهن موجود در شیر بز، به راحتی جذب بدن کودکان می‌شود، که در مقایسه با جذب 13٪ آهن موجود در شیر گاو، مقدار بسیار بالایی است. به همین دلیل، بسیاری از متخصصین تغذیه عقیده دارند که شیر بز مناسب‌تر از شیر گاو برای کودکان می‌باشد.
2- PH شیر بز به pH شیر مادر نزدیک‌تر است:
شیر بز مانند شیر مادر قلیایی است، اما شیر گاو خاصیت اسیدی دارد. برای همین، بعضی از کارشناسان تغذیه معتقدند که شیر بز، انتخاب مناسب‌تری برای تغذیه کودکان شیرخواره بوده و شانس آن‌ها را برای ابتلا به انواع عفونت‌های دستگاه گوارش به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهد.
3- شیر بز سلامت استخوان‌های کودکان را تضمین نموده و بیماری آنمی را در بدن آن‌ها بهبود می‌بخشد:
نتایج مطالعات انجام‌شده توسط محققان نشان می‌دهد که تغذیه کودکان با شیر بز، از بین رفتن مواد معدنی استخوان‌ها را که به علت کم‌خونی رخ می‌دهد، بهبود بخشیده و سبب استحکام استخوان‌های این کودکان در بزرگ‌سالی می‌شود. از این رو، شیر بز برای تغذیه کودکانی که زودتر از موعد مقرر به دنیا آمده‌اند، بسیار مفیدتر از شیر گاو می‌باشد.
4- شیر بز دارای خواص ضدالتهابی برای کودکان است:
شیر بز دارای خواص ضدالتهابی بوده و به رشد باکتری‌های "مفید" موجود در روده‌های کودکان کمک می‌کند. وجود این ویژگی در شیر بز می‌تواند به درمان بیماری‌های التهابی روده مانند کولیت در کودکان کمک کرده و آرامش و سلامتی فرزند شما را تضمین کند.
5- هضم شیر بز برای کودکان بسیار راحت‌تر از انواع دیگر آن است:
پروتئین موجود در شیر بز در مقایسه با پروتئین شیر گاو کم بوده و چربی آن، اسیدهای چرب کوتاه مدتی را تشکیل می‌دهد که به راحتی در بدن کودکان تجزیه می‌شوند؛ یعنی شیر بز سریع‌تر و بهتر از شیر گاو در معده و روده کودکان هضم خواهد شد.
چگونه می‌توان شیر بز سالم را برای تغذیه کودک خود انتخاب کرد؟
به یاد داشته باشید که شیر بز نیز مانند شیرهای دیگر باید با توجه به نکات بهداشتی انتخاب شود. برخی از مهم‌ترین این نکات به شرح زیر می‌باشند:
انتخاب شیر بز پاستوریزه برای کودکان:
نکته مهم برای انتخاب شیر بز مناسب جهت تغذیه کودکان این است که این نوع شیر باید پاستوریزه شده باشد، زیرا فقط در شیر بز پاستوریزه عمل گرم و سرد شدن به منظور از بین بردن پاتوژن‌ها صورت گرفته است.
شیر بز غنی‌شده مناسب کودکان:
شیر بز به علت غلیظ بودن حاوی مواد مغذی، به‌ویژه ویتامین D می‌باشد که برای رشد و سلامت استخوان‌های کودکان بسیار مفید است. البته ویتامین B9 (فولات) موجود در این ماده نیز برای سلامت بدن فرزند شما ضروری بوده و می‌تواند به صورت طبیعی، تمام نیازهای بدن او را همانند شیر مادر تضمین نماید. امروزه فرآورده‌های غنی‌شده شیر بز را به راحتی می‌توان در فروشگاه‌های معتبر پیدا کرد. علاوه بر این موارد، آب موجود در شیر بز به بدن کودک کمک می‌کند تا بتواند رطوبت لازم به همراه همه مواد مغذی حیاتی برای رشد بدن خود را به دست آورد.
آیا مادران می‌توانند شیر خشک بز را به برنامه روزانه فرزند خود اضافه کنند؟
بله! همه مادران می‌توانند شیر خشک بز را برای تغذیه کودکانی که به اندازه کافی بزرگ شده‌اند، در نظر بگیرند، زیرا شیر خشک بز مانند شیر طبیعی بز بوده و این احتمال وجود دارد که شیر خشک با مواد مغذی بیشتر نیز تقویت شده باشد. برای همین، بهتر است مادران در هنگام خرید شیر خشک بز، با خواندن برچسب روی آن، تمام مواد موجود و جزئیات غذای فرزند خود را بررسی کنند.
افزودن شیر بز به رژیم غذایی کودکان زیر 12 ماه باعث کمبود مواد مغذی در بدن آن‌ها شده و سلامتی این کودکان را تحت تأثیر قرار می‌دهد
چگونه می‌توان شیر خشک بز را برای تغذیه کودک خود آماده نمود؟
شیر خشک بز همانند شیر خشک معمولی است و مادران می‌توانند با مخلوط کردن مقداری آب گرم و پودر موجود در بطری شیر خشک، غذای لازم برای تغذیه فرزند کوچک خود را تهیه کنند. البته توجه به دستورالعمل‌های درج‌شده بر روی ظرف شیر خشک ضروری می‌باشد، زیرا روش دقیق تهیه هر نوع خشک بر روی بسته‌بندی آن ثبت گردیده
اگر در هنگام مسمویت کودکتان به او لبنیات میدهید این مطلب چرا نباید اصلا به کودک مسموم لبنیات بدهید را بخوانید
کدام نوع شیر برای تغذیه کودکان بهتر است؟ شیر بز یا شیر گاو؟
از آنجایی که شیر بز حاوی مقدار زیادی مواد مغذی است، نسبت به شیر گاو، برای تغذیه فرزندان کوچک شما مناسب‌تر می‌باشد. همچنین، شیر گاو دارای مقادیر کمی ویتامین در مقایسه با شیر بز بوده و نمی‌تواند مانند آن، تمام نیازهای بدن یک کودک کوچک را فراهم کند. در ادامه این مقاله، محتوای مواد مغذی حیاتی موجود در 100 گرم شیر بز با همین اندازه از شیر گاو مقایسه شده است. این موارد به شرح زیر می‌باشد:
- انرژی موجود در شیر بز 42 کیلوکالری و انرژی موجود در شیر گاو 69 کیلوکالری
- کربوهیدرات موجود در شیر بز 4.99 گرم و کربوهیدرات موجود در شیر گاو 45. 4 گرم
- قندهای طبیعی موجود در شیر بز 5.2 گرم و قندهای طبیعی موجود در شیر گاو 54. 4 گرم
- پروتئین موجود در شیر بز 3.37 گرم و پروتئین موجود در شیر گاو 3.56 گرم
- چربی موجود در شیر بز 0،97 گرم و چربی موجود در شیر گاو 4.14 گرم
- کلسیم موجود در شیر بز میلی‌گرم و کلسیم موجود در شیر گاو 134 میلی‌گرم
- آهن موجود در شیر بز 0.03 میلی‌گرم و آهن موجود در شیر گاو 0.05 میلی‌گرم
- منیزیم موجود در شیر بز 11 میلی‌گرم و منیزیم موجود در شیر گاو 14 میلی‌گرم
- فسفر موجود در شیر بز 95 میلی‌گرم و فسفر موجود در شیر گاو 111 میلی‌گرم
- پتاسیم موجود در شیر بز 150 میلی‌گرم و پتاسیم موجود در شیر گاو 204 میلی‌گرم
- سدیم موجود در شیر بز 44 میلی‌گرم و سدیم موجود در شیر گاو 50 میلی‌گرم
- روی موجود در شیر بز 0.42 میلی‌گرم و روی موجود در شیر گاو 0.3 میلی‌گرم
- ویتامین C موجود در شیر بز 1.3 میلی‌گرم و ویتامین C موجود در شیر گاو 0 میلی‌گرم
- ویتامین B1 (تیامین) موجود در شیر بز 0.02 میلی‌گرم و ویتامین B1 (تیامین) موجود در شیر گاو 48 0.0 میلی‌گرم
- ویتامین B2 (ریبوفلاوین) موجود در شیر بز 0.185 میلی‌گرم و ویتامین B2 (ریبوفلاوین) موجود در شیر گاو 0.135 میلی‌گرم
- ویتامین B3 (نیاسین) موجود در شیر بز 0.093 میلی‌گرم و ویتامین B3 (نیاسین) موجود در شیر گاو 0.277 میلی‌گرم
- ویتامین B6 موجود در شیر بز 0.037 میلی‌گرم و ویتامین B6 موجود در شیر گاو 46 0.0 میلی‌گرم
- ویتامین B9 (فولات) موجود در شیر بز 5 میکروگرم و ویتامین B9 (فولات) موجود در شیر گاو دارای 1 میکروگرم
- ویتامین A موجود در شیر بز 57 میکروگرم و ویتامین A موجود در شیر گاو 14 میکروگرم
بر اساس این اعداد، با این‌که مقدار برخی از مواد مغذی موجود در شیر بز نسبت به شیر گاو کمتر است، امام نسبت جذب آن‌ها بالا می‌باشد. به همین دلیل، شیر بز می‌تواند یک ماده غذایی ایده‌آل برای تغذیه کودکانی باشد که طعم شیر گاو را دوست ندارند. اگر به عنوان یک مادر جوان و بی‌تجربه می‌خواهید شیر بز را برای تغذیه فرزند کوچک خود انتخاب کنید، بهتر است شیری را انتخاب کنید که در هنگام پاستوریزه شدن، با مواد مغذی حیاتی موردنیاز برای رشد کودکان نیز تقویت شده باشد.
آیا قرار دادن شیر بز در برنامه غذایی کودکان، عوارض جانبی برای آن‌ها دارد؟
اداره کشاورزی ایالات متحده (USDA) به مادران توصیه می‌کند که شیر بز یا هر نوع شیر خشک دیگری را در سن زیر 12 ماهگی، در برنامه روزانه کودکان خود قرار ندهند. آن‌ها عقیده دارند که افزودن شیر بز به رژیم غذایی کودکان زیر 12 ماه باعث کمبود مواد مغذی در بدن آن‌ها شده و سلامتی این کودکان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. اما کودکانی که بیش از 12 ماه سن دارند، به ندرت به عوارض ناشی از مصرف شیر بز مبتلا می‌شوند. بااین‌حال، کارشناسان تغذیه معتقدند که شیر بز نمی‌تواند به‌تنهایی منبع تغذیه‌ای مناسب برای یک کودک نو پا باشد. اما، اگر مصرف آن به همراه سایر مواد غذایی جامد باشد، می‌تواند تمام نیازهای بدن کودکان را تضمین کند.
آیا کودکان در هنگام تغذیه با شیر بز ممکن است به مشکلات آلرژیکی مبتلا شوند؟
بله، هر کودکی ممکن است نسبت به مصرف شیر بز، از لحاظ جسمی آلرژی داشته باشد. علائم آلرژی به شیر بز در کودکان شامل قرمز شدن پوست بدن، گرفتگی عضلات شکمی همراه با درد، حالت تهوع، استفراغ و اسهال است. همچنین، کودکی که به شیر بز حساسیت داده باشد، ممکن است دچار تورم بدن و حالت خواب‌آلودگی نیز بشود. پس، اگر بدن کودک شما به مصرف برخی مواد غذایی آلرژی نشان می‌دهد، بهتر است از قرار دادن شیر بز در برنامه روزانه او خودداری کنید. همچنین، بلافاصله بعد از مشاهده نشانه‌های آلرژیکی در بدن کودک خود، حتماً او را نزد یک پزشک متخصص اطفال ببرید.
آیا می‌توان شیر بز را برای تغذیه کودکانی که به شیر گاو آلرژی دارند، در نظر گرفت؟
خیر، کودکانی که نسبت به مصرف شیر گاو حساسیت نشان می‌دهند، ممکن است قدرت تحمل شیر بز را هم نداشته باشند، زیرا پروتئین موجود در شیر بز نسبت به شیر گاو بیشتر بوده و به همین دلیل، بدن کودکانی که لاکتوز موجود در شیر گاو را تحمل نمی‌کند، احتمالاً به شیر بز نیز حساسیت مشان خواهد داد. حتی در برخی موارد ممکن است میزان واکنش آلرژیکی بدن کودک نسبت به شیر بز بیشتر از شیر گاو باشد. علاوه بر این موارد، هنوز تحقیقات كافي در مورد واکنش آلرژیک بدن کودکان به شیر بز صورت نگرفته است.
آیا مادران می‌توانند پنیر و ماست بز را در برنامه غذایی کودک خود قرار دهند؟
بله، همه بچه‌ها می‌توانند پس از عبور از 12 ماهگی سن خود از پنیر و ماست بز تغذیه نموده و دچار هیچ گونه مشکلی نشوند. البته بعضی از پنیرهای بز از شیر غیرپاستوریزه تهیه می‌شود، که پزشکان آن را برای تغذیه کودکان توصیه نمی‌کنند. بنابراین، بهتر است قبل از خرید هر نوع محصول لبنی برای کودک خود، برچسب درج‌شده بر روی محصول را با دقت کامل چک کنید.
آیا تغذیه با شیر بز برای کودکانی که مبتلا به اگزما هستند، مفید می‌باشد؟
حتماً قبل از قرار دادن شیر بز در برنامه غذایی کودک خود که مبتلا به بیماری اگزما است، با یک پزشک متخصص اطفال مشورت کنید. اگر اگزما به علت حساسیت دادن بدن فرزند شما به شیر گاو باشد، نمی‌توانید از شیر بز برای تغذیه او استفاده کنید.
آیا می‌توان از شیر خشک بز بدون لاکتوز برای تغذیه کودکان استفاده کرد؟
بله، اگر کودک شما تحمل لاکتوز موجود در انواع شیرها را ندارد، میتوانید از شیر خشک ز بدون لاکتوز برای تغذیه او استفاده کنید. اما در هر صورت، بهتر است قبل از تغییر رژیم غذایی کودک خود حتماً با یک پزشک متخصص اطفال مشورت کنید.
آیا قرار دادن شیر بز در برنامه روزانه کودکانی که مبتلا به ریفلاکس اسید معده هستند، مفید می‌باشد؟
هیچ شواهدی وجود ندارد که نشان دهد قرار دادن شیر بز در برنامه روزانه کودکانی که مبتلا به ریفلاکس اسید معده هستند، سودمند می‌باشد. طبق نظر محققان برجسته کشور، تنها شیر مادر می‌تواند مشکل ابتلا به ریفلاکس معده در کودکان را کاهش دهد.
آیا تغذیه با شیر بز می‌تواند مشکل یبوست کودکان را بهبود بخشد؟
نتایج تحقیقات اخیر محققان نشان می‌دهد که تغذیه کودکان با شیر بز مشکل یبوست آن‌ها را به میزان قابل توجهی کم می‌کند. اگر شما به عنوان مادر یک کودک فکر می‌کنید که فرزندتان به علت مصرف شير گاو به یبوست مبتلا شده است، بهتر است روند تغذیه‌ای او را تغییر داده و به دنبال مصرف شیر بز بروید تا بتوانید مشکلات بدنی او را بهبود بخشید.
آیا قرار دادن شیر بز در برنامه روزانه کودکانی که مبتلا به مشکل کولیک هستند، مفید می‌باشد؟
تا به حال هیچ مدرکی برای حمایت از این نظریه ارائه نشده است، زیرا کولیک کودکان ممکن است به علت تولید گاز ناشی از سوءهاضمه یا واکنش آلرژیک نسبت به مصرف شیر گاو ایجاد شود. به همین دلیل، چنین کودکانی باید از شیرهای خشک ویژه هیپوالرژنی که حاوی پروتئین گاوی هیدرولیز هستند، به جای شیر بز استفاده کنند.
درنهایت، یادتان باشد که شیر بز در صورتی می‌تواند یک غذای مفید برای کودک شما باشد که بخشی از یک رژیم متعادل او را تشکیل دهد. اما اگر از شیر بز به عنوان غذای اصلی کودک استفاده می‌کنید، بهتر است گزینه‌های غنی‌شده آن را انتخاب کنید. از دادن شیر بز خام و طبیعی به کودکان خود امتناع کنید، زیرا ممکن است برای سلامت آن‌ها مضر باشد. در هر حال، قبل از تغییر رژیم غذایی فرزند کوچک خود حتماً با یک پزشک متخصص اطفال مشورت نمایید تا اگر شیر بز را برای تغذیه کودک شما مناسب دید، بتوانید با خیال آسوده از آن استفاده کنید.
نظر (1)