علت بروز تورم پس از زایمان چیست؟

اینک، شما با پشت سر گذاشتن دوران طولانی و سخت بارداری، در آغوش خود فرشته شادی دارید. با این حال، چندین سوال در ذهن شما وجود دارد که از مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

• چرا پاهای من پس از زایمان متورم شده است؟
• چرا همیشه برای رفتن به دستشویی عجله می‌کنم؟

بروز این مشکلات ممکن است برخی از اتفاقات غیرمنتظره در بدن شما باشد. بهتر است قبل از اینکه به مصرف داروهای مختلف برای درمان وضعیت بدنی خود فکر کنید، ابتدا مقاله زیرا را با دقت مطالعه نمایید. مقاله زیر به شما می‌گوید که چرا حالت تورم یا ادم بعد از زایمان در پاهای زنان اتفاق می‌افتد، چگونه می‌توان علائم آن را شناسایی کرده و اقداماتی را برای درمان خود انجام داد.

12 راه ساده و موثر برای درمان تورم بعد از زایمان

ورم پس از زایمان چیست؟

 تورم پس از زایمان (ادم) یک بیماری شایع در بین همه زنان زائو است. به  احتمال زیاد حالت تورم در اطراف چهره، شکم، مچ پاها و در اندام‌هایی از قبیل دست‌ها و پاها به وجود می‌آید. وجود این مشکل برای مدت یک هفته بعد از تولد نوزاد امری عادی خواهد بود. در برخی موارد ممکن است حالت تورم در محل برش داده شده برای انجام عمل سزارین و یا اپیزیوتومی هم ایجاد شود که همه این حالات می‌توانند سبب بروز حساسیت و درد در بدن فرد شده و به ایجاد ناراحتی در عضلات او پس از انجام زایمان منجر شود.

همانطور که قبلا هم گفته شد در دوران بارداری، خون بیشتری در بدن زنان تولید می‌شود که بتواند از خود مادر و کودک او محافظت نماید. همچنین، غلظت کم پروتئین موجود در بدن مادر در طی دوران حاملگی و رقیق شدن خون او سبب کاهش غلظت هموگلوبین در بدن مادر باردار شده و تجمع مایعات را در زیر پوست این افراد به دنبال خواهد داشت. در طول انجام عمل زایمان، همه خون تولیدشده در طی دوران بارداری بدن را ترک نمی‌کند. این خون اضافی همراه با تغییرات هورمونی باعث احتباس مایعات در زیر پوست بدن زنان شده و تورم پس از حاملگی را در بدن این افراد به دنبال خواهد داشت که در علم پزشکی با عنوان "ادم پیت" شناخته می‌شود.

نکات کارشناسانه در مورد ادم پس از زایمان:

در اکثر موارد، در مورد بروز ادم پس از زایمان جای هیچ گونه نگرانی نیست، زیرا این مشکل در عرض یک هفته پس از تولد نوزاد خود به خود کاهش می‌یابد. اما در چنین وضعیتی، استفاده از شیوه درست زندگی، انجام تمرینات سبک ورزشی و مصرف رژیم غذایی غنی از پروتئین به همراه نوشیدن مقدار زیادی آب بسیار مهم است. به عنوان یک مادر جوان و بی‌تجربه در هنگام مواجه شدن با ادم، حتما میزان تورم را در زیر پوست بدن خود به طور مداوم بررسی کنید تا بررسی کنید که در عرض یک هفته شدت پیدا نکرده و یا با سایر مشکلات همراه نباشد، در غیر این صورت حتما با پزشک معالج خود صحبت کنید. در این وضعیت، پزشک متخصص زنان و زایمان فشار خون شما را بررسی کرده و در صورت بروز کم‌خونی (آنمی) یا هر گونه مشکل جدی مانند بیماری‌های قلب، کلیه و کبد، روش درمانی مناسب را جهت از بین بردن تورم به شما پیشنهاد خواهد کرد.

هرگز در چنین شرایطی بدون مشاوره با پزشک متخصص زنان و زایمان، خودسرانه دارویی مصرف نکنید، زیرا این کار می‌تواند مشکلات بیشتری را برای شما ایجاد کند و در صورت تغذیه نوزاد با شیر ​​مادر، آسیب جبران‌ناپذیری به بدن او وارد نماید. بنابراین بهتر است در صورت مواجه شدن با تورم شدید بدن، بلافاصله با یک دکتر متخصص زنان و زایمان تماس بگیرید، مخصوصا اگر احساس درد شدید در پاها یا قفسه سینه دارید، چون این ناراحتی‌ها می‌تواند با مشکل در تنفس و یا تپش قلب شما همراه باشد.

علل بروز تورم بعد از  بارداری چیست؟

در بدن بیشتر زنان، تورم پس از زایمان مشاهده شده و منجر به افزایش درد و ناراحتی کلی در بدن این افراد می‌شود. این حالت می‌تواند عمل به مسئولیت‌های مادرانه زنان زائو را تحت تاثیر قرار دهد. حتی اگر زنان در دوران بارداری، تورم را در بدن خود تجربه نکنند، احتمال دارد بعد از انجام عمل زایمان دست‌ها و پاهایشان متورم شود! تعدادی از عوامل مهم بروز ادم پس از زایمان در بدن مادران عبارتند از:

1- هورمون‌ها:

شایع ترین علت تورم پوست زنان پس از انجام عمل زایمان، تغییرات هورمونی در بدن این افراد است. بدن زنان در دوران بارداری مقدار زیادی پروژسترون تولید می‌کند. پروژسترون بیش از حد نیز موجب احتباس آب و سدیم در زیر پوست بدن مادر باردار شده و باعث ایجاد تورم در پوست او پس از تولد کودک می‌شود.

2- گسترش رحم زنان موجب بروز تورم میشود:

هنگامی که رحم مادر با رشد کودک گسترش می‌یابد، فشار زیادی بر رگ‌های انشعابی به سمت پاها اعمال می‌شود. در این شرایط، روند جریان خون به قسمت پایین‌تر بدن محدود شده و موجب بروز تورم در بدن مادر می‌شود.

3- فرآیند زایمان:

همانطور که می‌دانید بدن مادر برای تولد نوزاد خود متحمل فشار زیادی می‌شود. در کنار این وضعیت، بدن مادر سعی می‌کند تا خون و مایعات زیادی تولید نموده و آن‌ها را به اندام‌های مختلف بدن منتقل کند. این مشکلات باعث بروز تورم در انگشتان دست، پاها و همچنین صورت مادران خواهد شد.

4- مایعات IV نیز باعث ایجاد ادم میشود:

به عنوان یک زن باردار یادتان باشد که رسیدن مایعات IV به بدن زنان در هنگام انجام عمل زایمان نیز باعث ایجاد تورم بعد از زایمان در بدن این افراد می‌شود. اکثر زنانی که برای تولد فرزند خود روش سزارین را تجربه می‌کنند، داروهای  بیهوشی را از طریق IV دریافت می‌کنند! همچنین  زنانی که با زایمان طبیعی نوزاد خود را به دنیا می‌آورند، داروهایی مانند پیتوسین و مایعات خاصی را دریافت می‌کنند. که این مایعات اضافی در بدن انباشته شده و چند روز طول می‌کشد تا به طور کامل از بدن فرد دفع شوند.

علائم بروز ادم پس از زایمان در بدن زنان:

بروز حالت تورم در دست‌ها و پاهای زنان پس از انجام عمل زایمان می‌تواند خفیف، متوسط ​​یا بسیار شدید باشد. معمولا در هنگام مواجه شدن با ادم، پوست دست‌ها، پاها و سایر قسمت‌های بدن مادر متورم به نظر رسیده و با لمس کردن، حالت کشیدگی براق و پف کردن پوست به خوبی معلوم است. همچنین اگر پوست متورم‌شده را برای مدت کوتاهی فشار دهید، اثر آن تا مدت‌ها باقی خواهد ماند. البته حالت تورم ممکن است بر روی شکم برخی از مادران باردار بیشتر از دست‌ها و پاهای او تاثیر بگذارد.

آیا تورم پس از انجام عمل زایمان خود به خود فروکش می‌کند؟

اولین چیزی که باید به عنوان یک زن جوان در هنگام مواجه شدن با حالت ادم به یاد داشته باشید، این است که آرامش خود را حفظ کنید، زیرا بروز مشکل تورم پس از زایمان در بدن زنان طبیعی است. علاوه بر این، تورم مناطق شایع مثل دست‌ها، پاها، صورت و کمر مادر در طی یک هفته پس از تولد نوزاد خود به خود کاهش می‌یابد، زیرا در طی این مدت، کلیه‌های زنان زائو به منظور از بین بردن مایعات بیش از حد بدن اضافه‌کاری کرده و مایعات را به طور طبیعی دفع خواهند نمود. در نظر داشته باشید که کار زیاد کلیه‌ها در بدن بدان معنی است که فرد افزایش دفع ادرار را تجربه خواهد کرد! نگران نباشید، زیرا مایعات اضافی علاوه بر کلیه‌ها می‌توانند از طریق منافذ پوست و از طریق  عرق کردن مادر دفع شوند. اگر تورم در طی مدت کوتاهی پس از زایمان به خودی خود فروکش نکرد، در چنین مواردی ممکن است مصرف برخی از داروها به کاهش تورم پس از بارداری کمک کنند. پس در چنین مواردی حتما به پزشک متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید و برای درمان ادم خود از او کمک بگیرید.

تورم بعد از زایمان مادر کی فروکش میکند؟

چگونه می‌توان تورم پس از بارداری را کاهش داد؟

در ادامه این مقاله، لیست جامعی از داروها و روش‌های خاص برای کاهش یا حذف ادم پس از زایمان در بدن زنان بیان شده است، که عبارتند از:

1- استفاده از رژیم سالم غذایی:

همانطور که می‌دانید استفاده از رژیم غذایی سالم برای در دوران بارداری و پس از زایمان بسیار حیاتی است، زیرا هنگامی که فرد به درستی غذا می‌خورد، بدن او می‌تواند مایعات اضافی را از بین برده و انرژی بیشتری را برای رشد مناسب نوزاد فراهم کند. همچنین، مصرف غذاهای حاوی پروتئین، میوه‌های تازه، سبزیجات و کربوهیدرات‌های پیچیده در جلوگیری از بروز مشکل ادم در دوران پس از زایمان بسیار موثر است. علاوه بر این موارد، به عنوان یک زن زائو سعی کنید تا غذاهای غنی از پتاسیم را بیشتر بخورید، زیرا مصرف آن‌ها به کاهش تورم کمک فراوانی خواهد نمود. در مقابل، از مصرف غذاهای فرآوری‌شده که حاوی سدیم بسیار بالایی هستند و مصرف آن‌ها باعث بروز مشکل نفخ و تورم در بدن انسان می‌شود، به شدت خودداری کنید.

2- مایعات بیشتری مصرف کنید:

به عنوان یک زن باردار موضوع را اشتباه نگیرید! زیرا ممکن است با خود بپرسید: "با این که بدن زنان در دوران بارداری و پس از زایمان مایعات بیش از حدی تولید می‌کند، آیا باز هم زنان زائو باید مایعات بیشتری مصرف کنند؟" بله، یادتان باشد که نوشیدن مایعات زیاد در دوران بارداری و پس از زایمان برای همه زنان ضروری است. نوشیدن مایعات اضافی بدن را از شر سیگنال‌هایی که فرمان می‌دهد تا مایعات در زیرا پوست نگه داشته شود، دور نگه می‌دارد. بنابراین، این کار ممکن است تا حد زیادی به کاهش تورم بدن کمک کند. اما اگر به عنوان یک زن زائو آب زیادی می‌نوشید، سعی کنید به طور مکرر مثانه خود را خالی نمایید.

3- دست ها و پاهای خود را بالا نگه دارید:

بالا نگه داشتن دست ها و پاها می‌تواند از بروز مشکل ادم در این نواحی جلوگیری کند. بنابراین به عنوان یک زن زائو سعی کنید تا دست‌ها و پاهای خود را در یک موقعیت بالا به مدت 30 دقیقه در هر روز نگه دارید، طوری که این اعضا بالاتر از سطح قلب شما قرار گیرند تا خون به درستی وارد این مناطق شده و احتمال بروز حالت تورم در این اندام‌ها کاهش یابد.

4- انجام حرکات ورزشی متناسب:

به عنوان زنی که تازه نوزاد خود را به دنیا آورده است، حتما تمرینات ورزشی و فعالیت‌های سبک ​​را انجام دهید، زیرا این کارها به بهبود گردش خون در اعضای بدن شما کمک کرده و مایعات اضافی را از طریق عرق کردن از بدنتان دفع می‌کند. البته مراقبت کردن از نوزاد در این دوره از زندگی نیز به عنوان یک تمرین محسوب شده و باعث می‌شود تا قلب مادر عملکرد بهتری داشته باشد. اما نکته مهمی که لازم است در چنین مواردی بدانید، این است که قبل از شروع انجام هر نوع فعالیتی، با  دکتر معالج خود مشورت نموده و اجازه او را دریافت کنید.

5- ماساژ دادن بدن و تاثیر آن بر کاهش تورم:

ماساژ دادن پاها یکی دیگر از راه‌های بسیار آسان برای کاهش تورم پس از زایمان در بدن زنان است. البته این کار فقط در صورتی مجاز است که تورم و درد بیش از حدی نداشته باشید! زیرا با ماساژ دادن روند گردش خون در بدن مادر زائو بهبود یافته و باعث منقبض شدن مایع اضافی در بدن او پس از تولد نوزاد خواهد شد. با توجه به این توضیحات، به عنوان یک زن زائو از شریک زندگی خود بخواهید تا پاهای شما به آرامی ماساژ دهد، البته این کار  باید از قسمت پایین پاها به سمت بالا صورت گیرد. علاوه بر این موارد، شما می‌توانید از انواع روغن‌ها مانند روغن دانه انگور برای ماساژ دادن بدن خود در دوران پس از زایمان استفاده کنید. در نهایت، فراموش نکنید که زنان زائو باید از مصرف روغن‌های شیمیایی و  آروماتراپی در هنگام ماساژ دادن اجتناب کنند.

6- قرار دادن بدن در وضعیت مناسب در هنگام استراحت:

همه زنان باردار و زنان زائو باید از ایستادن روی پاهای خود برای مدت طولانی اجتناب کنند. همچنین، این مادران باید در حال دراز کشیدن هم پاهای خود در ارتفاع بالاتری از بدن قرار دهند. همه افرادی که دچار ادم می‌شوند، باید پاهای خود را بالاتر از سطح قلب نگه دارند تا روند گردش خون در بدن آن‌ها بهبود یافته و از بروز مشکل تورم جلوگیری شود.

7- پاهای خود را با قرار دادن در داخل آب، خیس کنید:

به عنوان زنی که نوزاد خود را تازه به دنیا آورده‌اید، سعی کنید تا پاهای خود را در مخلوط روغن آروماتراپی و آب قرار داده و آن‌ها را برای مدتی خیس نگه دارید. البته این افراد می‌توانند برای بهبود جریان گردش خون در بدن خود و جلوگیری از واریسی شدن رگ‌ها از روغن سیپرس نیز استفاده کنند. همچنین، به کار بردن روغن اسطوخودوس یا بابونه نیز ناراحتی‌های ناشی از ادم را در بدن زنان زائو به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهد.

8- تاثیر نوشیدن چای گیاهی بر تورم:

همانطور که می‌دانید نوشیدن چای‌های گیاهی در طول دوران بارداری و بعد از تولد نوزاد، آرامش خاصی به مادر زائو می‌دهید. اما چای گیاهی قاصدک انتخاب خوبی برای از بین بردن ادم در دوران پس از زایمان است، زیرا به جلوگیری از احتباس مایعات در زیر پوست کمک شایانی می‌کند.

9- مصرف کلم برگ کمک به کاهش ادم:

مصرف برگ‌های سبز یا سفید کلم از بروز مشکل تورم در نواحی مختلف بدن جلوگیری کرده و ناراحتی ناشی از تجمع مایعات اضافی در پاها را کاهش می‌دهد. بنابراین، زنان پس از انجام زایمان می‌توانند برای تسکین درد ناشی از تورم در قسمت‌های مختلف بدن خود از این نوع کلم استفاده کنند. برای تاثیر بیشتر بهتر است برگ‌های کلم را از هم جدا کرده و با آب تمیز کنید و آن‌ها را با قرار دادن در یخچال خنک نمایید. سپس، اندام‌های متورم بدن را با این برگ‌های خنک به طور کامل بپوشانید و تا زمانی که رطوبت برگ‌ها از بین نرفته، آن‌ها را روی بدن نگه دارید. همچنین، فراموش نکنید تا زمانی که ناراحتی شما  کاهش یابد، تکرار این کار به طور منظم الزامی است.

10- استفاده از طب سوزنی و رفلکسولوژی:

در علم پزشکی معاصر، درمان‌های مدرنی مانند طب سوزنی و رفلکسولوژی پاها وجود دارد که کمک بزرگی به کاهش مشکل تورم و ناراحتی ناشی از آن به زنان زائو خواهد کرد. طب سوزنی، عنصر کلیدی از طب سنتی چینی است که می‌تواند کمک زیادی به  تعادل انرژی‌های داخلی بدن نموده و عملکرد کلیه‌ها و روند گردش خون را بهبود بخشد.

11- دوران نقاهت خود را در منزل سپری کنید:

در نهایت، به عنوان زنی که تازه فرزند خود را به دنیا آورده‌اید، یادتان باشد تا جایی که برایتان امکان دارد، در محیط‌های خنک و آرام قرار گیرید، زیرا گرمای زیاد می‌تواند مشکل تورم بدنتان را بدتر کند. بنابراین، برای یک مادرزائو لازم است که دوران نقاهت پس از زایمان را در خانه مانده و  اطمینان حاصل کند که جریان هوا در اتاق او مناسب می‌باشد.