مشکل یبوست پس از زایمان در زنان چه مدت طول می کشد

همانطور که می دانید اغلب زنان حتی اگر در دوران بارداری خود با مشکل یبوست مواجه نشده باشند، پس از اتمام روند زایمان این مشکل را تجربه می کنند. بیماری هموروئید در این مادران بر اثر ترشح هورمون های بارداری، برش دادن دستگاه تناسلی برای انجام جراحی و مصرف مکمل های آهن بروز می کند که علت اصلی یبوست بعد از زایمان است. همچنین، در طول انجام زایمان طبیعی ممکن است عضلات کف لگن یا اسفنکتر مقعد مادر آسیب دیده و او را دچار مشکل یبوست بعد از زایمان بکند. در ادامه این مقاله، علل بروز مشکل یبوست بعد از زایمان در زنان و راه های درمان آن ارائه شده است.

علل بروز مشکل یبوست بعد از زایمان در بدن زنان چیست؟

همانطور که گفته شد، این ناراحتی ممکن است به دلیل عوامل مختلفی در دوران پیش از بارداری، حین حاملگی و یا بعد از زایمان در بدن خانم ها ایجاد شود. به عنوان یک زن حامله یادتان باشد که اگر زنی در طول انجام عمل زایمان به مدت طولانی هیچ غذایی را مصرف نکند یا پزشک معالج برای آماده سازی او جهت انجام زایمان، روده هایش را با عمل انما تخلیه نماید، فرد ممکن است یک یا دو روز بعد از تولد فرزند خود از مشکل یبوست رنج ببرد. در واقع، می توان ادعا کرد که انجام تمام مراحل زایمان زنان باید با روده خالی صورت گیرد که در اکثر موارد، این حالت باعث بروز مشکل یبوست بعد از زایمان در بدن این مادران خواهد شد. البته اگر زن حامله ای نوزاد خود را با انجام عمل سزارین به دنیا آورده باشد، ممکن است سه تا چهار روز طول بکشد تا روده های او به حالت معمول برگشته و عملکرد طبیعی خود را شروع کنند.
نکته مهم دیگر که در بروز مشکل یبوست بعد از زایمان در بدن زنان موثر است، ترشح بیش از حد هورمون پروژسترون می باشد. این تغییرات هورمونی در دوران بارداری می تواند باعث بروز یبوست مزمن پس از زایمان در بدن زنان شود. علاوه بر این موارد، به عنوان یک خانم جوان و بی تجربه به خاطر داشته باشید که مصرف داروهای آرام بخش سیستمیک (مانند پتیدین و دیامورفین) به منظور کاهش درد ناشی از انجام عمل زایمان هم باعث کاهش سرعت حرکت روده ها شده و مشکل یبوست را به وجود می آورد. همچنین موارد دیگری مانند تغذیه نوزاد با شیر مادر و مصرف ویتامین های دوران بارداری هم ممکن است باعث بروز مشکل یبوست در زنان بعد از انجام عمل زایمان شود. در چنین شرایطی؛ بهتر است فرد بیمار با پزشک معالج خود مشورت نماید تا بتواند راهکار مناسب را برای کاهش مشکل یبوست در دوران نقاهت خود پیدا کند.

علاوه بر نکات ذکرشده، مصرف مکمل های آهن نیز در دوران حاملگی باعث بروز مشکل یبوست در بدن زنان، بعد از زایمان شده و وضعیت بیمار را بدتر از قبل خواهد نمود. یادتان باشد که به دنیا آوردن نوزاد با روش های کمکی مانند فورسپس و یا ventouse نیز می تواند مسائل و مشکلات روده ای را در زنان تشدید کرده و منجر به بروز مشکل یبوست بعد از زایمان در بدن این افراد شود. همچنین، ایجاد پارگی شدید دستگاه تناسلی و نواحی اطراف آن در حین زایمان طبیعی یکی دیگر از عوامل بروز مشکل یبوست بعد از زایمان در بدن زنان است.
در نهایت، لازم است بدانید که برش دادن ناحیه تناسلی زنان در هنگام زایمان طبیعی نیز می تواند باعث بروز درد شکمی شدید در این مادران شده و مشکل یبوست شدیدی را در بدنشان ایجاد کند. همچنین، به دلیل این که عملکرد سیستم گوارش در طول انجام عمل زایمان و حتی پس از زایمان زنان کاهش می یابد، می تواند باعث ادامه مشکل یبوست دوران بارداری در دوران بعد از زایمان هم شود.

مشکل یبوست بعد از زایمان در بدن زنان، چه مدت طول می کشد؟

به عنوان یک زن حامله یادتان باشد که در بیشتر موارد، اگر اقدامات لازم برای درمان مشکل یبوست زنان به طور منظم انجام گیرد، این مشکل در چند روز بعد از انجام عمل زایمان به پایان خواهد رسید. به همین دلیل، پزشکان متخصص زنان و زایمان عقیده دارند که علت بروز مشکل یبوست در بدن زنان و زمان درمان هر فرد، بستگی به نحوه درمان او دارد. مهم ترین نکته در چنین مواردی این است که فرد بیمار، بدن خود را فعال نگه داشته و مراحل درمان را به طور صحیح انجام دهد!

چگونه می توان از بروز مشکل یبوست پس از زایمان در بدن زنان جلوگیری نمود؟

راهکارهای مختلفی وجود دارد که زنان حامله می توانند با استفاده از آن ها، در طول دوران بارداری و بعد از انجام عمل زایمان از بروز مشکل یبوست در بدن خود جلوگیری کنند. ساده ترین این روش ها عبارتند از:

1. استفاده از رژیم غذایی غنی از فیبر رژیمی:

به عنوان یک زن حامله در نظر داشته باشید که مصرف مواد غذایی با فیبر بالا در هر زمان می تواند بهترین وسیله دفاعی شما در برابر مشکل یبوست باشد، زیرا این نوع مواد غذایی حرکات روده شما را بهبود بخشیده و به دفع راحت مواد زائد از بدنتان کمک می کند. به همین دلیل، زنان حامله، هم در دوران بارداری و هم در دوران پس از زایمان می توانند با قرار دادن غذاهای حاوی فیبر بالا مانند غلات سبوس دار، نان، لوبیا، برنج قهوه ای، میوه های تازه و سبزیجات در رژیم غذایی روزمره خود مشکل یبوست را از بین ببرند. همانطور که می دانید حبوباتی مانند لوبیا، نخود، عدس و سویا دارای فیبر محلول بالایی بوده و اضافه نمودن آن ها به رژیم غذایی روزانه زنان در دوران بعد از زایمان به حرکت منظم روده این افراد کمک زیادی می کند. البته برای جلوگیری از بروز گاز در روده در حین مصرف این دانه ها، بهتر است مادر زائو این دانه ها را در ترکیب با سایر مواد غذایی مصرف کنید.

2. مقدار زیادی آب مصرف کنید:

به عنوان یک خانم جوان و بی تجربه به خاطر داشته باشید که مصرف مایعات فراوان در طول دوران بعد از زایمان می تواند باعث نرم تر شدن مدفوع مادر گردیده و دفع راحت آن را به دنبال داشته باشد. همچنین، یادتان باشد که به دلیل این که فضای بیمارستان خشک است و زنان بدون این که متوجه شوند، آب بدن خود را در هنگام انجام عمل زایمان با سرعت زیادی از دست می دهند، که این شرایط باعث بروز مشکل یبوست پس از زایمان در بدن مادر خواهد شد. همچنین، مادران در دوران شیردهی اغلب احساس تشنگی می کنند که اگر در چنین شرایطی مقدار زیادی آب مصرف کنند، با مشکل یبوست کمتری مواجه خواهند شد! بنابراین، لازم است بدانید که هر فرد زائو باید در طول روز حداقل 6 تا 8 لیوان آب بنوشد. همچنین، نوشیدن مایعات گرم پس از خواب شبانه نیز به زنان زائو کمک می کند تا روند حرکت روده های خود را بهبود بخشیده و مشکل یبوست را از بین ببرند.

3. مصرف آلو و آب گوجه فرنگی در دوران پس از زایمان:

مصرف آب آلو به رفع مشکل یبوست زنان بعد از زایمان کمک زیادی می کند. همچنین، قرار دادن آلوی خشک در رژیم غذایی روزانه این مادران که هر پنج عدد آن حاوی حدود 3 گرم فیبر بوده و حاوی سوربیتول که نوعی ملین طبیعی است، می باشد، موجب تحرک روده های زنان پس از زایمان شده و مشکل یبوست را در بدن این افراد از بین می برد. جالب است بدانید که نتایج یافته های محققان در مجله Pharmacology and Therapeutics Alimentary نشان می دهد که آلوئولین های خوراکی فرکانس حرکت روده را افزایش داده و سبب نرم شدن مدفوع فرد بعد از زایمان می گردند.

4. مصرف میوه های خشک:

زنان پس از انجام عمل زایمان می توانند انجیر، کشمش، زردآلو و آلوی خشک را در کنار آجیل مصرفی خود قرار داده و علاوه بر تقویت بدن و تامین سلامت آن، امگا 3 مورد نیاز بدن خود را برای مبارزه با مشکل یبوست در دوران نقاهت به دست بیاورند.

5. قدم زدن و پیاده روی زنان در دوران پس از زایمان:

همانطور که می دانید پیاده روی در هر سنی باعث حرکت بدن شده و حرکت روده ها را افزایش می دهد. هر چند پیاده روی در دوران پس از زایمان ممکن است در ابتدا برای زن زائو دردناک باشد (زیرا هنوز اپیزیوتومی یا ناحیه جراحی شده در بدن او به طور کامل بهبود نیافته است)، اما به عنوان یک زن زائو تا آن جا که می توانید پیاده روی کنید، زیرا قدم زدن های کوتاه مدت هم برای از بین بردن مشکل یبوست موثر هستند! بنابراین همه زنان باید بعد از تولد فرزند خود پیاده روی کنند، زیرا این کار باعث خواهد شد تا روده های تنبل این مادران به درستی کار کنند. در نهایت، فراموش نکنید که نشستن یا دراز کشیدن زنان در دوران نقاهت پس از زایمان برای طولانی مدت، مشکل یبوست را در بدن این افراد تشدید می کند.

6. استفاده از ملین ها برای دفع مدفوع:

اگر شما هم به عنوان زنی که تازه زایمان کرده است، با مشکل یبوست شدید مواجه هستید، می توانید به پزشک متخصص زنان و زایمان یا مامای معالج خود مراجعه نموده و برای نرم کردن مدفوع خود از آن ها کمک بگیرید. معمولا هنگامی که زنی از مشکل هموروئید یا از وجود ناراحتی شدید در اسفنکتر خود رنج ببرد، پزشکان داروهای خاصی را برای او تجویز می کنند. جالب است بدانید که اگر زن زائو داروهای مسکن با دوز بالا را برای کاهش درد استفاده کرده و یا مکمل آهن را برای رفع مشکل کم خونی استفاده نماید، حتما به مشکل یبوست مبتلا خواهد شد!

7. تغذیه نوزاد با شیر مادر برای از بین بردن مشکل یبوست پس از زایمان:

جالب است بدانید که تغذیه نوزاد تازه متولد شده با شیر مادر می تواند به از بین رفتن مشکل یبوست در بدن مادرش کمک زیادی بکند، زیرا وقتی کودک سینه مادر خود را میمکد، رحم مادر را تحریک کرده و به حرک های ساده روده او کمک فراوانی می کند.

8. اجتناب از مصرف غذاهای فرآوری شده در دوران پس از زایمان:

زنانی که تازه فرزند خود را به دنیا آورده اند، باید از مصرف غذاهایی مانند دونات، نان سفید، چیپس سیب زمینی، شکلات، برگر و سوسیس اجتناب کنند. همچنین، مصرف غذاهای حاوی قند و چربی بالا مانند پنیر، بستنی و محصولات لبنی نیز می تواند پس از انجام عمل سزارین باعث بروز مشکل یبوست در بدن مادر شده و یا آن را تشدید نماید.

9. نیاز به اجابت مزاج را در دوران پس از زایمان نادیده نگیرید:

وقتی که به عنوان یک زن زائو احساس نیاز برای اجابت مزاج کردید، هرگز این احساس را نادیده نگرفته و از رفتن به توالت خودداری نکنید، زیرا این کار باعث سفت تر شدن مدفوع گردیده و در مدت طولانی مشکل یبوست شما را بدتر خواهد نمود. اگر نمی توانید درست در دستشویی نشسته و کار خود را انجام دهید، از توالت فرنگی یا صندلی توالت استفاده نمایید! زیرا همه ما می دانیم وجود بخیه ها در زنان در هنگام انجام زایمان طبیعی در دستگاه تناسلی و یا بخیه بر روی شکم در انجام عمل سزارین ممکن است ترس شدیدی را در هنگام خروج مدفوع این افراد ایجاد کند و باعث بروز مشکل یبوست شود.

آیا دفع مدفوع زنان در دوران پس از زایمان باعث صدمه دیدن بدن این افراد خواهد شد؟

به عنوان یک زن جوان و بی تجربه باید بعد از پایان عمل زایمان، تمام نگرانی ها را از خود دور کنید! هرچند اعصاب منطقه پروینوم که ناحیه بین مهبل و مقعد است، معمولا در حین انجام فرایند زایمان به شدت آسیب می بیند و این صدمات ممکن است در تمام نواحی اطراف واژن گسترش یافته و بسیار دردناک باشد، اما فراموش نکنید که اجابت مزاج آرام و به موقع آسیب بیشتری به این نواحی نخواهد زد. البته هنگامی که اعصاب آسیب دیده ناحیه پروینوم زنان بهبود می یابند، ممکن است فرد با احساس سوزش و درد همراه باشد. معمولا این حالت به این دلیل رخ می دهد که ماهیچه های کف لگن و پروینوم در حال دفع مدفوع تحت فشار قرار گیرند.
نکته مهمی که همه زنان پس از زایمان باید به آن توجه کنند، این است که وجود اضطراب در زنان زائو می تواند همه چیز را بدتر کند، زیرا هنگامی که فرد دچار اضطراب شود، راه های دفع دفوع به جای باز شدن، تنگ تر از قبل می شود. جالب است بدانید که برای غلبه بر این مشکل، زنان هنگام اجابت مزاج می توانند با خواندن کتاب یا روزنامه فکر خود را منحرف کنند. زنان پس از انجام عمل زایمان می توانند مراحل مختلفی را پیگیری نموده و مشکل یبوست را در بدن خود مهار کنند. این راهکارها عبارتند از:
• در مرحله نخست فرد باید بر روی صندلی توالت فرنگی درست و راحت بنشیند.
• سپس، به منظور بالا آوردن زانوها انگشتان دست های خود را در حالت نشسته بر روی زانو قرار داده و باسن خود را پایین بیاورید. البته اگر توالت فرنگی در منزل ندارید، می توانید از یک صندلی کوچک یا توالت فرنگی بهداشتی که در فروشگاه ها وجود دارد، استفاده کنید، زیرا برای دفع مدفوع راحت بهتر است زانوهای مادر کمی بالاتر از باسن او قرار گیرد. برای این منظور، آرنج های خود را روی زانوها قرار داده و دستها را به هم گره بزنید. این موقعیت برای حرکات روده انسان بسیار ایده آل است.
• پس از گذراندن این مراحل، راست بنشینید تا عضلات شکم شما شروع به کار کند. وقتی در این وضعیت هستید، می توانید با سفت و محکم کردن عضلات شکم سبب حرکت روده های خود شوید. نگران نباشید! زیرا این عملکردها بخیه های شما را پاره نخواهد کرد.
• البته در چنین مواردی زنان می توانند با استفاده از پد، ماهیچه های کف لگن و پروینوم را از حرکت کردن به قسمت پایین متوقف نموده و درد ناشی از این عمل را از بین ببرند. همچنین، فراموش نکنید که اعمال فشار به ناحیه پروینوم باعث تحریک روده ها شده و با عمل رفلکس ماهیچه های موجود در منطقه رکتوم، آن را بهبود می بخشد. در نتیجه، بروز این حالت باعث می شود که دفع مدفوع در فرد با سرعت انجام گیرد.

تمرینات ورزشی مختلفی وجود دارد که ممکن است به رفع مشکل یبوست بعد از زایمان در زنان کمک کند. به عنوان یک زن حامله یادتان باشد که فشار دادن بیش از حد به روده ها و شکم هیچ کمکی به از بین رفتن مشکل یبوست پس از زایمان در بدن شما نخواهد کرد، زیرا این حالات فقط می تواند درد ایجاد نموده و یا آن را تشدید کند. تمرین ورزشی که باعث تقویت حرکات روده در زنان زائو شده و به خروج بدون درد مدفوع از بدن کمک می کند، عبارت است از:
• ابتدا دست ها را روی شکم قرار دهید. سپس ماهیچه های شکم خود را به درون بکشید تا شکم شما صاف و کمرنگ تر شود. این حالت در جهان ورزش با عنوان "bracing" شناخته شده است. در حال حاضر، عضلات شکم را به دستان خود فشار دهید. توجه داشته باشید که هنگام وارد کردن فشار باید صدایی شبیه "ugh" در داخل شکم ایجاد شود. حدود ده بار این حرکت را انجام دهید. البته زمان هر تمرین باید مدت 3 تا 5 ثانیه طول بکشد! در حین انجام آخرین فشار، سعی کنید کف لگن خود را کاملا آزاد و راحت بگذارید تا روده خود به خود باز شده و اجابت مزاج به موقع انجام گیرد. اگر انجام این تمرین در اولین بار به شما کمکی نکرد، سعی کنید چند با دیگر آن را تکرار کنید.

لاغری پس از زایمان برای از بین بردن مشکل یبوست در بدن زنان:

به عنوان یک خانم جوان و بی تجربه به خاطر داشته باشید که اگر مشکل یبوست پس از زایمان در طول سه روز اول پس از تولد نوزاد تسکین نیافت، باید با پزشک خود مشورت کنید. او ممکن است با تجویز دارهای ملین ملایم سبب تحریک ریتم طبیعی دستگاه گوارش شما شده و روند انجام اجابت مزاج را در بدنتان سرعت ببخشد. زمان درمان این مشکل در دوران نقاهت زنان کوتاه بوده، اما گاهی اوقات ممکن است با گرفتگی های خفیف معده همراه باشد. معمولا در چنین شرایطی، پزشک معالج داروی نوشیدنی را برای بیمار خود تجویز می کند که فرد با نوشیدن آن از شر مشکل یبوست رها خواهد شد. اگر پس از گذشت سه تا چهار روز، این نوشیندی هم کمکی به حال بیمار نکرد، ممکن است پزشک دوز دارو را بالا برده و از پایین روده ها جهت خارج نمودن مدفوع اقدام نماید.
در نهایت، به یاد داشته باشید که اگر در دوران بارداری خود از دارو خاصی استفاده می کردید، الان از داروهای ضد بارداری و داروهای ضد افسردگی بیش از حد مجاز استفاده نکنید. در صورت نیاز دوباره، حتما به یک پزشک باتجربه مراجعه کنید، زیرا نیاز مادران شیرده به مصرف این داروها نسبت به دوران بارداری فرق می کند.

چه زمانی زنان باید درباره مشکل یبوست بعد از زایمان در بدن خود نگران شوند؟

همانطور که قبلا هم گفته شد، مشکل یبوست بعد از زایمان قابل درمان است. طبق نظر پزشکان متخصص زنان و زایمان، این مشکل یک عارضه جدی تلقی نمی شود، اما گاهی اوقات نشانه هایی بروز می دهد که مراجعه به پزشک الزامی است. فراموش نکنید که اگر مشکل یبوست شدید همراه با اسهال، درد شکمی یا حضور مخاط یا خون در مدفوع همراه باشد، باید بلافاصله به پزشک مراجعه نموده و وضعیت خود را بررسی کنید. مشکل یبوست می تواند وجود سایر شرایط گوارشی مانند هموروئید (تورم و رگ های التهابی در روده راست) را تشدید کرده و سبب انسداد آن ها شود. همچنین، عبور مدفوع سخت یا وارد شدن فشار به روده ها در طول حرکت مواد زائد، مشکل هموروئید را در زنان زائو بدتر از قبل خواهد نمود.
هموروئید نوعی بیماری است که اکثر زنان آن را در دوران بارداری خود تجربه می کنند. از آن جایی که بعد از انجام عمل زایمان، فشار لگنی این افراد از بین می رود، بروز این بیماری هم در دوران پس از تولد نوزاد امر بسیار نادری است! اما اگر این بیماری باعث خونریزی شدید و مجدد انتهای رود هها گردد، نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد. پزشکان متخصص با انجماد و یا ایجاد شکاف در ناحیه مقعد می توانند از تشدید مشکل یبوست جلوگیری کنند. در هر شرایطی با پزشک معالج خود مشورت کنید، زیرا این کار بهترین است!