یکی از روش‌های درمان ناباروری در زنانی که قادر به استفاده از تخمک خود نیستند، دریافت تخمک از یک اهداکننده می‌باشد. تخمک اهدایی که اغلب برای زنان دچار یائسگی زودرس، خانم‌هایی با سن بالا، بانوان دارای تخمک‌های بی‌کیفیت و یا ذخیره تخمدان کم و... استفاده می‌شود، از افراد مختلفی قابل دریافت است. در این مطلب به نحوه اهدای تخمک و افراد واجد شرایط استفاده از تخمک اهدایی پرداخته می‌شود.
مراحل گرفتن تخمک اهدایی
برای درمان ناباروری با تخمک اهدایی می‌توان از اهداکننده آشنا یا غریبه کمک گرفت. در صورت مراجعه به بانک تخمک اهدایی و استفاده از تخمک‌های فریزشده، پزشک از مناسب‌ترین تخمک به لحاظ شباهت ظاهری و فیزیکی به زوجین استفاده می‌کند. سپس بعد از انجام آزمایش‌های اولیه همچون معاینات فیزیکی، شرایط روحی و روانی، وضعیت اجتماعی، عدم ابتلا به بیماری‌های خاص، گذراندن مراحل قانونی و... زوج نابارور می‌توانند دوره درمانی خود را آغاز کنند. از این گام به بعد باید مراحل آی وی اف را طی کرد با این تفاوت که عمل تخمک کشی از فردی غیر از همسر انجام می‌شود.
اهداکنندگان تخمک برای انجام عمل پانکچر یا تخمک‌کشی، باید تحت هورمون‌درمانی و تحریک تخمک‌گذاری قرار گیرند. بدین ترتیب، تعداد مناسبی از تخمک‌های رشدیافته و باکیفیت از تخمدان آن‌ها استخراج می‌شود و برای فرزندآوری زوج‌های نابارور مورد استفاده قرار می‌گیرد.
به طور کلی، بارورسازی تخمک اهداشده در آزمایشگاه صورت می‌گیرد؛ بدین شکل که اسپرم از نمونه مایع منی مرد دریافت می‌شود و پس از شست‌وشو و انتخاب یک نمونه مناسب، لقاح آزمایشگاهی با روش‌هایی همچون عمل آی وی اف یا میکرواینجکشن انجام می‌پذیرد. پیش از انجام لقاح و طی زمان مناسب، درمان هورمونی گیرنده تخمک برای آمادگی آندومتر رحم جهت پذیرش جنین آغاز می‌گردد. در موعد مقرر و با پشت سر گذاشتن چند تقسیم سلولی، انتقال جنین یا رویان به رحم انجام می‌شود. در صورت موفقیت‌آمیز بودن لانه‌گزینی و آغاز رشد جنین در رحم مادر، معمولاً پس از دو هفته می‌توان نتیجه مثبت تست بارداری را دریافت کرد.
شرایط دریافت کنندگان تخمک اهدایی چیست؟
باید دانست که لزوماً همه زوج‌های نابارور نیازی به دریافت تخمک اهدایی ندارند و بسیاری از آنان با سلول‌های جنسی خود باردار می‌شوند. با این حال، عمده‌ترین شرایط دریافت‌کنندگان تخمک عبارت است از:
- سن بالای 39 سال خانم
- ابتلا به نارسایی زودرس تخمدان
- سقط مکرر غیرقابل درمان
- داشتن سابقه شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی
- وجود مشکلات ژنتیکی قابل انتقال به جنین در مادر
- ابتلا به هایپرگنادوتروپی
- خارج کردن تخمدان‌ها با جراحی اوفورکتومی
- ذخیره تخمدان کم
- رسیدن به سن یائسگی
- عدم ابتلا به بیماری‌هایی مانند هپاتیت، ایدز، سفلیس و...
- عدم اعتیاد زوج دریافت‌کننده
- داشتن رحم قوی و مناسب برای بارداری
از چه کسانی می توانیم تخمک اهدایی بگیریم؟
هنگامی که روش تخمک اهدایی پیشنهاد می‌شود، اولین سؤالی که معمولاً زوجین مطرح می‌کنند این است که" از چه کسی تخمک اهدایی بگیریم؟". انتخاب فرد مناسب و قابل‌اعتماد برای دریافت تخمک اهدایی یکی از چالش‌های مهم این روش درمانی است. برای مشاوره در زمینه انتخاب اهداکننده و ثبت درخواست برای آی وی اف با تخمک اهدایی، میتوانید به لینک زیر مراجعه کنید: raadinahealth.com/1398/06/17/تخمک-اهدایی
همان‌طور که ذکر شد، دریافت تخمک از اهداکننده آشنا یا ناشناس هردو امکان‌پذیر است؛ اما تخمک دهنده باید حداقل شرایطی همچون عدم اعتیاد، عدم ابتلا به بیماری‌های خاص، داشتن سابقه دست‌کم یک بار زایمان موفق، عدم ابتلا به مشکلات ژنتیکی و بیماری‌های وراثتی و... داشته باشد. درصورتی که زوج نابارور، یک اهداکننده آشنا را معرفی کنند؛ پزشک پس از انجام آزمایش‌های اولیه برای هر دو زوج اهداکننده و گیرنده و تعیین زمان درمان، اهداکننده را برای تحریک تخمک‌گذاری تحت تزریقات هورمونی قرار می‌دهد. در روز تخمک‌کشی با دریافت نمونه اسپرم مرد، سلول‌های جنسی جهت آماده‌سازی و لقاح به آزمایشگاه فرستاده می‌شود.
درصورتی که زوج بخواهند از بانک تخمک استفاده کنند، معمولاً نمی‌توانند اطلاعات کامل اهداکننده را دریافت نمایند؛ البته پزشک با در نظر گرفتن شباهت‌های زوجین اقدام به انتخاب مناسب‌ترین تخمک می‌نماید و آن‌ها را از فریز خارج می‌کند. باید دانست که چون تخمک‌های منجمد گاهی طی چند ماه یا چند سال قبل دریافت شده و بنابراین در این زمان، مرحله تحریک تخمدان و تخمک‌کشی حذف می‌شود. ضمناً تخمک‌های اهدایی اغلب در دمای منفی 196 درجه حفظ می‌گردد و در هر زمان امکان گرم کردن و رفع انجماد آن‌ها وجود دارد.
آیا اهدای تخمک، شرعی و قانونی است؟
به‌طور کلی در زمینه استفاده از درمان‌های جایگزین ناباروری همچون اهدای تخمک، مراجع تقلید نظرات متفاوتی دارند و بنابراین زوج‌ها باید پیش از درمان، از نظر مرجع تقلید خود مطلع شوند. با این حال، در حال حاضر بسیاری از مسائل فقهی مرتبط با فرزندآوری به کمک تخمک اهدایی، حل شده و استفاده از این روش برای زوج‌های نابارور _طبق تشخیص پزشک_ امکان‌پذیر می‌باشد. به علاوه از نظر قانونی، زوج اهداکننده و دریافت‌کننده باید پیش از آغاز درمان از حقوق و وظایف خود مطلع شوند و قراردادی را بین خود تنظیم کنند. لازم به ذکر است که نوزاد از نظر قانونی به زوج گیرنده تخمک تعلق دارد و فرد اهداکننده هیچ حق و حقوقی نسبت به وی نخواهد داشت.
مزایا و معایب اهدای تخمک
استفاده از تخمک اهدایی مانند هر یک از روش‌های درمان ناباروری زنان، دارای مزایا و معایب مختلفی برای اهداکننده و گیرنده می‌باشد که آگاهی از آن‌ها پیش از اقدام به درمان ضرورت دارد. از مزایای تخمک اهدایی باید به هزینه مناسب، سهولت و تسریع روند درمان، افزایش موفقیت آی وی اف به دلیل سن پایین اغلب اهداکننده‌ها و... اشاره کرد. با وجود این، دریافت تخمک اهدایی معایبی هم دارد که شامل عدم ارتباط ژنتیکی مادر و نوزاد، افزایش ریسک نارس بودن و وزن کم حین تولد، بالا رفتن ریسک بارداری چندقلو و عوارض آن و... می‌باشد.
فرد اهداکننده ممکن است با مشکلاتی نظیر موارد زیر مواجه شود:
- درد و کبودی پس از تزریق
- بروز کیست تخمدان در مواردی نادر
- وقوع سندرم تحریک بیش از حد تخمدان‌ها
- گرگرفتگی در روند تزریق هورمونی
- بروز برخی مشکلات روانی مانند افسردگی
- افزایش خطر سرطان دستگاه تناسلی
- و...
در کل، باید دانست که درصد موفقیت آی وی اف با تخمک اهدایی تازه، حدود 50 درصد و با تخمک‌های فریزشده، اندکی کمتر است و بنابراین امتحان آن برای زوج‌های نابارور می‌تواند بسیار امیدبخش باشد.
اهدای تخمک در یزد
شهر یزد، قطب درمان ناباروری ایران و یکی از معتبرترین حوزه‌های درمان نازایی در خاورمیانه است که مراکز تخصصی آن همچون بیمارستان مادر و پژوهشکده علوم تولید مثل یزد، هر ساله به درمان تعداد زیادی از زوج‌های نابارور ایرانی و غیر ایرانی می‌پردازد. آی وی اف با تخمک اهدایی نیز از درمان‌های رایجی است که در یزد صورت می‌گیرد.
رادینا سلامت اولین سایت تخصصی در زمینه درمان نازایی در یزد است که برای مشاوره درمان ناباروری به خصوص در زمینه انتخاب تخمک اهدایی و رزرو نوبت مراکز درمانی یزد در کنار شماست. برای اطلاعات بیشتر میتوانید به سایت raadinahealth.com مراجعه کرده و یا با شماره تلفن 03537283090 تماس بگیرید.
نظر (1)