عفونت ادراری در کودکان "باعث نارسایی اندام ها می‎شود" | علائم و درمان

عفونت ادراری در کودکان

مجاری ادراری کودکان شامل کلیه ها، حالب ها و مثانه است. این اعضا با همدیگر کار می‌کنند تا مواد زائد و مایعات اضافی را به شکل ادرار از بدن خارج کنند؛ اما گاهی اوقات، به دلیل بروز عفونت مجاری ادراری ممکن است روند دفع مایعات اضافی از بدن کودکان به درستی انجام نشود. عفونت ادراری یا UTI در بزرگ ‌سالان شایع است، اما در برخی موارد، کودکان نیز به این بیماری مبتلا می شوند از هر 100 دختر 8 دختر و از هر 100 پسر 2 نفر به عفونت ادراری دچار می‌شوند اگرچه عفونت ادراری در زیر یک سالگی در پسران شایع‌تر است. اما چگونه می توان متوجه عفونت ادراری در کودکان شد؟ در صورت بروز عفونت ادراری در بدن کودک خود چه کاری می توان انجام داد؟ ادامه این مقاله، اطلاعات کاملی در مورد عفونت ادراری در کودکان، علل، علائم و روش های درمان این بیماری در اختیار شما قرار خواهد داد.

عفونت ادرارخی چیست؟

 عفونت ادراری به "تهاجم میکروبی" به هر قسمت از دستگاه ادراری کودکان اشاره دارد. در واقع، باکتری هایی که درون مجرای ادرار رشد می کنند، از طریق ادرار از بدن کودکان بیرون می روند؛ اما گاهی اوقات، هنگامی که این باکتری ها از بدن خارج نشوند، منجر به بروز عفونت در مجاری ادراری در کودکان خواهند شد. لازم است بدانید که حدود 80٪ از عفونت های ادراری در بدن کودکان به علت اشرشیاکلی (E.Coli) رخ می دهند و بقیه، به سایر گونه های باکتری ها از جمله کلبسیلا و استافیلوکوک وابسته هستند. عفونت ادراری بیشتر در مثانه کودکان رخ می دهد؛ اما ممکن است بر کلیه های فرزند شما نیز تأثیر بگذارد.

انواع عفونت ادراری در کودکان

 عفونت ادراری در بدن کودکان بر اساس مساحت عفونت طبقه بندی می شود. شایعترین این موارد به شرح زیر می باشند:

عفونت ادراری فوقانی

 در هنگام بروز عفونت در کلیه ها یا مجرای ادرار کودکان رخ می دهد؛ عفونت کلیه منجر به بروز پیلونفریت در بدن فرزند شما خواهد شد.

عفونت ادراری پایینی

 در هنگام بروز عفونت در مثانه یا مجرای ادرار رخ می دهد؛ عفونت مثانه منجر به بروز سیستیت در بدن فرزند شما خواهد شد.

به این نکته مهم توجه داشته باشید که عفونت ادراری در بین دختران نسبت به پسران، به دلیل آناتومی بدن آنها، شایع تر است. بیایید ببینیم که چرا این نوع عفونت در کودکان، به ویژه دختران ممکن است رخ دهد.

علل بروز عفونت ادراری در کودکان

 در نظر داشته باشید که فرزند شما می تواند به دلایل مختلفی به عفونت دستگاه ادراری مبتلا شود. برخی از مهمترین علل بروز عفونت ادراری در بدن کودکان به شرح زیر می باشند:

• باکتری‌هایی که معمولاً در دستگاه گوارش کودکان باقی می مانند، وارد مجرای ادراری آنها شده و مجاری ادراری را آلوده می‌کنند.
• هنگام تمیز کردن توالت، ممکن است دستمال توالت آلوده شده و با دستگاه تناسلی فرزند شما در تماس باشد؛ این اتفاق نیز منجر به ورود باکتری ها به بدن کودک شده و عفونت ادراری را به دنبال خواهد داشت.
• فرزند دختر شما مستعد ابتلا به عفونت ادراری است، زیرا مقعد او به دستگاه تناسلی نزدیکتر است؛ از طریق آن، عفونت می تواند وارد سیستم ادراری کودک شود.
• پاک کردن مقعد از پشت به جلو نیز باعث بروز عفونت ادراری در بدن کودکان می‌شود. در واقع، باکتری موجود در سطح مقعد به ویژه در بدن دختران، به دستگاه تناسلی آنها منتقل می‌شود.

برخی از کودکان نیز به دلیل نگرانی های بهداشتی دیگری ممکن است به عفونت ادراری مبتلا شوند، از قبیل:

• یبوست گاهی اوقات باعث التهاب روده بزرگ فرزند شما می شود. در نتیجه فشار شدیدی به مثانه وارد کرده و از خالی شدن کامل آن جلوگیری می کند.
• برخی سندرم ها نیز عملکرد دستگاه ادراری کودکان را تحت تأثیر قرار می دهند؛ DES باعث بروز عفونت ادراری در بدن کودکان می شود، زیرا کودکانی که به این بیماری مبتلا هستند، به ندرت ادرار می کنند.
• ریفلاکس Vesicoureteral (VUR) یک بیماری غیر معمول است که در آن ادرار به عقب، یعنی از مثانه به کلیه ها منتقل شده و منجر به عفونت کلیه ها می شود. بر این اساس، می توان ادعا کرد که این بیماری نیز با عفونت ادراری در ارتباط است.

دختران در مقایسه با پسران در معرض خطر بیشتر ابتلا به عفونت ادراری قرار دارند. با این حال، عوامل خطرناک دیگری نیز وجود دارد که در مبتلا شدن کودکان به این نوع عفونت نقش بسزایی دارند.

عوامل خطرناکی که منجر به بروز عفونت ادراری در بدن کودکان می شوند

در ادامه این مقاله، برخی از عواملی که خطر ابتلا به عفونت ادراری را در بدن کودکان افزایش می دهند، مورد بررسی قرار می گیرند. این عوامل شامل موارد زیر می باشند:

• ناهنجاری های مادرزادی کلیه و مجاری ادراری که در آن یک یا هر دو کلیه نتواند وظیفه خود را به درستی انجام دهد، باعث بروز عفونت ادراری در بدن کودکان می شود.
• نوزادان پسر در شش ماه اول بعد از تولد، با دلیل تجمع باکتری ها در پوست ختنه، در معرض خطر بیشتری ابتلا به عفونت ادراری قرار دارند. این احتمال با بزرگتر شدن کودکان، کاهش می یابد.
• عادتهای ناسالم توالت رفتن مانند کنترل میل به ادرار، کودکان را در معرض خطر ابتلا به عفونت ادراری قرار می دهد.
• کودکانی که از اقدامات بهداشتی ضعیف نظیر عدم شستن دستهای خود قبل و بعد از استفاده از توالت و نجس نگه داشتن محل توالت خود برخوردار هستند، در معرض خطر ابتلا به عفونت ادراری قرار دارند.
• کودکان دارای سیستم ایمنی ضعیف نیز مستعد ابتلا به انواع ویروسها و باکتریها قرار دارند.

با همه این توصیفات، اگر کودک شما در هنگام ادرار کردن از احساس سوزش یا درد شکایت دارد، به دنبال سایر علائم عفونت ادراری در بدن او باشید.

از هر 100 دختر 8 دختر و از هر 100 پسر 2 نفر به عفونت ادراری کوکان دچار می‌شوند

اگرچه عفونت ادراری در زیر یک سالگی در پسران شایع‌تر است

علائم عفونت ادراری در کودکان

 تشخیص عفونت ادراری در کودکان بسیار دشوار است، زیرا این بیماری علائم غیر اختصاصی زیادی دارد، مانند:

• استفراغ
• تب پایین کودک
• بیحالی
• بیقراری
• روند افزایش وزن ضعیف
• اشتهای کم

کودکان بزرگتر می توانند مشکل خود را بیان کنند. این کودکان، علائمی را تجربه می کنند که به شرح زیر می باشند:

• احساس سوزش در هنگام ادرار کردن
• نیاز مکرر به ادرار کردن
• ادرار ابری
• درد در هنگام ادرار (دیسوریا)
• درد معده
• بوی شدید ادرار
• خیس کردن شلوار به رغم آموزش توالت
• ادرار با رنگ قرمز یا تیره و وجود خون در ادرار
• مثانه حتی بعد از ادرار کردن نیز احساس پر بودن کند

اگر عفونت ادراری کودکی به کلیه های او سرایت کند، فرزند شما علائم زیر را در بدن خود تجربه می کند:

• تب همراه با لرزش
• قرمز شدن پوست دستگاه تناسلی
• استفراغ
• درد پهلو
• درد شدید شکم

اگر فرزند شما ترکیبی از علائم فوق را دارد، با پزشک متخصص اطفال تماس بگیرید. پزشک معالج می تواند مشکل دقیق کودک را تشخیص داده و روند درمان او را شروع کند.

روش های تشخیص عفونت ادراری در کودکان

 پزشک متخصص اطفال با سؤال درباره وضعیت سلامت عمومی و علائم بیماری در بدن کودک، روند تشخیص عفونت ادراری  در کودکان را آغاز می کند. در ابتدا، او معاینه جسمی را برای بررسی ناهنجاری های دستگاه تناسلی مانند فیموز در پسران و ولوواژینیت در دختران انجام می دهد. سپس، پزشک آزمایش ادرار را پیشنهاد می كند. در این روند، نمونه ادرار کودک برای تجزیه و تحلیل آزمایشگاهی گرفته می شود تا وجود باکتری ها در بدن او مورد بررسی قرار گیرد. علاوه بر این موارد، کشت ادرار نیز می تواند به شناسایی انواع باکتریهای ایجادکننده عفونت کمک کند.

اگر کودک شما به صورت مکرر به عفونت ادراری مبتلا شود، پزشک ممکن است آزمایشهای بیشتری را برای بررسی اینکه آیا این مشکل به دلیل نقص آناتومیکی رخ داده است، پیشنهاد کند. در چنین مواردی، روشهای تشخیص شامل موارد زیر می باشند:

سیستوسکوپی

پزشک داخل مثانه و مجرای ادرار کودک را با استفاده از لنز دوربین مورد بررسی قرار می دهد.

ادرودینامیک

عملکرد ذخیره سازی و رهاسازی مثانه را تعیین می کند، مانند اینکه مثانه چه مقدار ادرار را می تواند در خود نگه دارد، سرعت تخلیه ادرار و غیره.

سونوگرافی کلیه / مثانه

سونوگرافی کلیه به درک اندازه، شکل و محل کلیه در بدن بیمار کمک می کند.

تخلیه سیستروتورروگرام

 این روش به بررسی کامل مثانه کودک می پردازد.

IVP  یا پیلوگرام داخل وریدی

آزمایش اشعه ایکس که به تشخیص خون در ادرار یا هر مشکلی در قسمت تحتانی شکم کودک کمک می کند.

با توجه به هزینه های موجود و عوارض جانبی تابش اشعه ایکس، آزمایشهای تصویربرداری از بدن کودکان باید به ندرت و در موارد اضطراری مورد استفاده قرار گیرند. این روش ها فقط در صورتی انجام می شوند که عفونت ادراری به طور مکرر عود کرده یا شرایط بدنی فرزند شما پیچیده باشد.

پس از تأیید وجود عفونت ادراری در کودک، پزشک روند درمان آنتی بیوتیکی را شروع می کند.

درمان عفونت ادراری در کودکان

 پزشک متخصص اطفال ممکن است درمان های زیر را برای از بین بردن عفونت ادراری در بدن فرزند شما توصیه کند:

عفونت ادراری در کودکان معمولاً با مصرف آنتی بیوتیک درمان می شود. درمان آنتی بیوتیکی نیز به نتایج آزمایش کشت ادرار و نوع باکتری ها بستگی دارد. آنتی بیوتیک های خوراکی در هنگام وجود عفونت در مثانه به خوبی عمل می کنند.

اگر یک بیماری جدی مانند التهاب کلیه ها یا پیلونفریت در بدن کودک وجود داشته باشد، درمان آنتی بیوتیکی داخل وریدی توصیه می شود. برای همین، در برخی موارد ممکن است کودک شما برای درمان عفونت ادراری بستری شود. پزشکان ممکن است برای تسکین درد کودک نیز داروهای لازم را ارائه دهند.

بعضی از داروهای آنتی بیوتیکی که برای درمان عفونت ادراری به کودکان داده می شود، به شرح زیر می باشند:

• تری متیوپریم یا سولفامتوکسازول
• آموکسی سیلین یا کلاوولانات (آگومنتین)
• سفیکسم
• Cefpodoxime
• Cefprozil (Cefzil)
• سفالکسین (سفالکسین)

درمان هومیوپاتی عفونت ادراری

اگر عفونت ادراری در کودکی به طور مکرر عود کند و آنتی بیوتیک ها برای درمان او مؤثر نباشند، ممکن است پزشک معالج روش های جایگزین مانند هومیوپاتی را امتحان کند. هدف درمان های هومیوپاتی بهبودی طولانی مدت و کلی بیمار است. بسته به علائم بیماری، پزشک متخصص هومیوپاتی ممکن است فسفر، کولیباسیلین، پلاتین متالیکوم، کاندیدا آلبیکنس، سوزع سرخ، کانتریا و اوپاتروپیوم را تجویز کند. در نظر داشته باشید که شما نباید این داروها را بدون مشورت با پزشک متخصص شروع کنید.

علاوه بر انواع داروهای شیمیایی، ممکن است با برخی مراقبت های خانگی و داروهای درمانی سنتی نیز بتوان عفونت ادراری کودک خود را درمان کرد.

داروهای خانگی برای درمان عفونت ادراری در کودکان

 در ادامه برخی از داروهای خانگی برای درمان عفونت ادراری در بدن کودکان ارائه شده است که ممکن است در مورد فرزند شما نیز مؤثر باشند. برخی از مهمترین این موارد به شرح زیر می باشند:

افزایش مصرف مایعات

نوشیدن آب در طول روز باعث از بین رفتن باکتری ها از طریق ادرار می شود.

پروبیوتیک ها (باکتریهای خوب)

 به کودک خود غذاهای سرشار از پروبیوتیک مانند کفیر و ماست بدهید.

زغال اخته

در حالی که هیچ مدرکی در مورد مفید بودن زغال اخته برای درمان عفونت ادراری در کودکان وجود ندارد، ممکن است این میوه به عنوان یک راهکار پیشگیری از بروز عفونت ادراری در بدن فرزند شما عمل کند.

سیر

مایع روغنی موجود در سیر خاصیت ضد باکتریایی قوی دارد؛ در مقابل E.coli عملکرد بسیار خوبی دارد.

ویتامین   C

ویتامین C ادرار کودک را اسیدی تر کرده و از رشد باکتری E. coli در بدن او جلوگیری می کند.

روغن میخک

این روغن ضروری دارای خاصیت ضد باکتری و ضد قارچ بوده و باعث بهبودی فرزند شما می شود.

روغن پرتقال

این روغن خاصیت ضد باکتریایی داشته و رشد سلولز E. coli را مهار می کند.

همچنین، ممکن است دارچین و قاصدک نیز برای درمان عفونت ادراری در کودکان مفید باشند. توجه داشته باشید که این داروهای خانگی را همراه با آنتی بیوتیک ها مورد استفاده قرار دهید؛ اما به عنوان جایگزین داروهای شیمیایی مصرف نکنید. با این حال، بهترین راه برای مقابله با عفونت ادراری در کودکان، جلوگیری از بروز آن است.

چگونه می توان از بروز عفونت ادراری در بدن کودکان جلوگیری کرد؟

در ادامه این مقاله، روش های پیشگیری از بروز عفونت ادراری در کودکان مورد بررسی قرار می گیرند که مهمترین این موارد به شرح زیر می باشند:

• به فرزند دختر خود بیاموزید که خودش را از جلو به عقب پاک کند. با این کار، احتمال ورود باکتری های مقعد به مجرای ادراری و آلوده شدن آن، به میزان قابل توجهی کاهش می یابد.
• فرزند شما باید به میزان کافی آب بنوشد تا باکتری ها از سیستم ادراری او بیرون بیایند.
• کودک خود را ترغیب کنید که زود به زود ادرار کنند و از نگه داشتن ادرار خود خودداری کنند.
• کودک باید بهداشت فردی خوبی داشته باشید و ناحیه تناسلی خود را تمیز و خشک نگه دارد.
• از لباس زیر نایلونی خودداری کنید، زیرا باعث رشد باکتری ها در بدن کودک می شوند. در عوض، از زیر لباس نخی و گشاد برای فرزند خود استفاده کنید.
• از محصولات عطری، رایحهدار یا پودری در نواحی دستگاه تناسلی فرزند خود استفاده نکنید.
• ماست را به رژیم غذایی کودک خود اضافه کنید، زیرا یک پروبیوتیک بسیار عالی است.
• از وان حمام برای فرزند خود استفاده نکنید.

عادت ها و بهداشت مناسب می تواند از بروز عفونت ادراری در بدن کودکان به میزان قابل توجهی جلوگیری کند. اگر می خواهید از عوارض این بیماری در بدن فرزند خود جلوگیری کنید، به یاد داشته باشید که پیشگیری بهتر از درمان است.

عوارض عفونت ادراری در کودکان

 در ادامه این مقاله، چند عارضه جانبی ناشی از عفونت ادراری در بدن کودکان آورده شده است که شایع ترین این موارد به شرح زیر می باشند:

• باکتری ها ممکن است به کلیه های کودک صعود کرده و عفونت را گسترش دهند؛ در نهایت باعث آسیب کلیه های فرزند شما می شوند.
• اگر عفونت از کلیه ها به خون کودک پخش شود، می‌تواند منجر به مسمومیت خونی او شود.
• کاهش عملکرد کلیه ها
• هیدرونفروز یا التهاب کلیه ها
• سپسیس، یک عفونت جدی که ممکن است باعث نارسایی اندام های متعدد در بدن کودک شود.

به نقل از  ویکی پیدا : سپتیسمی (به انگلیسی: Septicemia) یا سپسیس یا گَندخونی نوعی التهاب است که سراسر بدن را فرا می‌گیرد و به دلیل عفونت پیش می‌آید. علائم و نشانه‌های این بیماری شامل تب، افزایش تپش قلب، افزایش میزان تنفس و سردرگمی می‌باشند. همچنین علائم دیگری نیز وجود دارند که در ارتباط با عفونت‌های خاصی از قبیل سرفه همراه با ذات‌الریه یا ادرار کردن با درد به همراه عفونت کلیه هستند.  / گندخونی به دلیل تحت تأثیر قرار گرفتن پاسخ ایمنی توسط عفونت به وجود می‌آید

توجه داشته باشید که عوارض ناشی از عفونت ادراری در بدن کودکان نادر است؛ اما در موارد شدید، می تواند سلامت آنها را به خطر اندازد.

در ادامه این مقاله، به سؤالات متداول شما مادران بیتجربه در مورد عفونت ادراری در کودکان پاسخ خواهیم داد.

سؤالات متداول در مورد عفونت ادراری در کودکان

عفونت ادراری مکرر در کودکان چیست و چگونه می توان آن را مدیریت کرد؟

 تعداد بسیار کمی از کودکان با عفونت ادراری مکرر روبرو می شوند. با این حال، اگر کودکی قبلاً دچار عفونت ادراری شده باشد، لازم است در مورد علائم بیماری در بدن او دقت داشته باشید. هر زمان که علائم برگشت، فوراً با پزشک متخصص اطفال مشورت کنید. اگر فرزند شما یک مشکل بهداشتی دارد که ممکن است خطر ابتلا به عفونت ادراری (مانند ناهنجاری ساختاری دستگاه ادراری) را افزایش دهد، ارائه دهنده خدمات بهداشتی ممکن است آنتی بیوتیک ها را با دوز کم به عنوان یک اقدام پیشگیرانه طولانی مدت برای عود مکرر بیماری تجویز کند.

آیا عفونت ادراری در کودکان مسری است؟

در نظر داشته باشید که عفونت ادراری کودکان مسری نیست. این بیماری با لمس یا نزدیکی جسمی گسترش نمی یابد. همچنین، از نشستن روی صندلی توالت آلوده، کودک به عفونت ادراری مبتلا نمی شود.

روند درمان عفونت ادراری در کودکان چقدر طول می کشد؟

کودک پس از شروع درمان می تواند در طی دو یا سه روز تسکین یابد.

در نهایت، به این نکته مهم توجه داشته باشید که عفونت ادراری یکی از شایع ترین عفونت ها در بین کودکان است. با این وجود، این بیماری در طی چند روز بهبود می یابد و کودک به زندگی عادی خود باز می گردد. علائم بیماری را در بدن کودک خود بررسی کنید و قبل از شیوع عفونت، در مورد وضعیت بدن فرزند خود با پزشک متخصص اطفال مشورت نمایید. در موارد شدید، مراقبت از کودک مبتلا به عفونت ادراری طولانی خواهد شد.