علت تکرر ادرار در بارداری چیست؟

آیا شما هم به عنوان یک زن حامله، احساس می‌کنید که با پیشرفت دوران بارداری، بیشتر وقت خود را در توالت می‌گذرانید؟ آیا به خاطر تکرر، ادرار نظم خواب شبانه شما به هم ریخته است؟ در ابتدا، لازم است بدانید که تکرر ادرار یکی از شایع‌ترین نشانه‌های آغاز روند بارداری در بدن زنان محسوب می‌شود. اگرچه این مشکل یکی از نشانه‌های بسیار ناراحت‌کننده از آغاز دوران بارداری در بدن زنان است، اما به مادر و جنین داخل رحم او هیچ آسیبی نمی‌رساند. در واقع، بدن زنان در 9 ماه دوران حاملگی برای رها شدن از مواد سمی، دچار این مشکل می‌شوند؛ تا زمانی که نشانه‌های دیگر حاملگی در بدن فرد باردار به وجود آید، تکرر ادرار همچنان ادامه داشته و بروز آن در دوران بارداری، امری کاملاً طبیعی است.

علل تکرر ادرار در بارداری:

اگر به عنوان یک زن جوان حامله، احساس می‌کنید که در این دوره از زندگی خود نیاز مداوم به دفع ادرار دارید و می‌خواهید برخی از علل بروز این مشکل را در دوران بارداری زنان دریابید، حتماً مقاله زیر را با دقت مطالعه کنید. علل بروز مشکل تکرر ادرار در دوران بارداری زنان عبارتند از:

اگر در بارداری یبوست میشوید این مطلب 3 درمان طبیعی یبوست در بارداری را بخوانید

1- بروز تغییرات هورمونی در بدن زنان باردار:

 همان‌طور که می‌دانید روند تولید هورمون HCG در دوران بارداری زنان بسیار  فعال بوده و یکی از علل اصلی دفع ادرار بیش از حد در این افراد محسوب می‌شود. در واقع، این هورمون روند جریان خون را به سمت ناحیه لگن و کلیه‌های مادر باردار افزایش داده و سبب افزایش نیاز او به رفع ادرار می‌شود. علاوه بر این مورد، بدن این افراد تلاش می‌کند تا سریع‌تر از شر مواد زائد و سمی موجود در خود خلاص شود، زیرا بدن مادر باردار مجبور است مواد زائد جنین درون رحم خود را هم دفع کند.

2- وارد شدن فشار بیش از حد بر روی مثانه در بارداری:

مثانه زنان حامله در 9 ماه دوران بارداری می‌تواند در حدود یک پنجه ادرار را در داخل خود نگه دارد. اما در سه ماهه اول از دوران بارداری که اندازه رحم گسترش یافته و شروع به حرکت به سمت مثانه می‌کند، این ناحیه را تحت فشار قرار داده و مثانه نیز به علت تنگی جا نمی‌تواند ادرار بیشتری را در درون خود نگه دارد. بنابراین، زن حامله سعی می‌کند تا به طور مداوم، در اسرع وقت آن را خالی نماید. به عنوان یک مادر جوان و بی‌تجربه به یاد داشته باشید که این علت، دلیل اصلی بروز تکرر ادرار در اوایل دوران بارداری زنان تلقی می‌شود.

3- تولید مایعات اضافی در بارداری:

جالب است بدانید که سطح خون موجود در رگ‌های بدن زنان با آغاز دوران بارداری به میزان قابل توجهی افزایش می‌یابد؛ یعنی تقریباً به 50٪ بیشتر از اندازه معمولی خود در دوران قبل از حاملگی می‌رسد. این امر سبب تولید مایعات اضافی در کلیه‌های فرد شده و ادرار بیش از حدی را در مثانه او به وجود می‌آورد.

4- مبتلا شدن به عفونت ادراری در بارداری:

لازم است بدانید که اگر عفونت مثانه زنان حامله به موقع درمان نشود، می‌تواند باعث بروز مشکلات جدی در بدن این افراد و جنین داخل رحم آن‌ها گردد که تکرر ادرار یکی از آن‌ها است. البته فرد مبتلا به عفونت مثانه ممکن است هم زمان با تکرر ادرار علائم دیگری مانند احساس سوزش در طول ادرار کردن، احساس درد در پایان عمل ادرار کردن و مشاهده نقاط خون در ادرار را تجربه کند. همچنین، اگر بیماری عفونت مثانه در درازمدت درمان نشود، می‌تواند منجر به عفونت کلیه (پیلونفریت) در زنان حامله شده و با بالا بردن درجه حرارت بدن، فرد را دچار استفراغ و درد شدید در ناحیه پشت بدن بکند. این نوع عفونت برای درمان شدن نیاز به مصرف آنتی‌بیوتیک‌های داخل وریدی و بستری شدن در بیمارستان دارد؛ می‌تواند خطراتی مانند انجام زایمان زودرس و سقط جنین را در دوران حاملگی هر مادری به دنبال داشته باشد.

در حالت کلی، در سه ماهه اول بارداری، تکرر ادرار عمدتاً به دلیل بروز تغییرات هورمونی و گسترش یافتن اندازه رحم زنان رخ می‌دهد که فشار زیادی را بر مثانه فرد تحمیل می‌کند. این در حالی است که در سه ماهه دوم از دوران بارداری  ممکن است تکرر ادرار در برخی از زنان حامله تسکین یابد. بهبودی مشکل تکرر ادرار در زنان به این دلیل روی می‌دهد که اندازه رحم در شکم افزایش یافته و در نتیجه فشار کمتری روی مثانه اعمال می‌کند. به همین دلیل، روند دفع ادرار در زنان به حالت عادی برمی‌گردد. اما فراموش نکنید که این تسکین یافتن موقتی بوده و ممکن است فرد دوباره در ماه‌های آخر از دوران حاملگی خود دچار این مشکل شود. در نهایت، به عنوان یک مادر باردار به خاطر بسپارید که تکرر ادرار در سه ماهه سوم از این دوران دوباره بالا رفته و نوزاد درون رحم شما را آماده ورود به لگن مادر می‌کند. به همین دلیل، رحم فشار بیشتری بر مثانه مادر باردار وارد می‌کند؛ اما فرد کنترل بیشتری نسبت به قبل بر روند دفع ادرار خود دارد.

اگر در بارداری نمیتوانید بخوابید این مطلب علائم بروز بی خوابی در بارداری را بخوانید

چگونه با مشکل تکرر ادرار در بارداری مقابله کنیم؟

در ادامه این مقاله، برخی از اقدامات ساده‌ای را که  زن حامله می‌تواند با استفاده از آن‌ها مشکل تکرر ادرار خود را به حداقل برساند، برای شما عنوان شده است. ساده‌ترین این موارد به شرح زیر می‌باشند:

1- خم شدن به سمت جلو بدن در حال دفع ادرار در بارداری:

 جالب است بدانید که خم شدن در هنگام دفع ادرار به سمت جلو بدن، به زنان حامله کمک می‌کند تا مثانه خود را بهتر خالی کرده و بعد از گذشت مدت کمی دوباره به دفع آن نیاز پیدا نکنند. در واقع، انجام این کار، خالی شدن کامل مثانه زنان را در 9 ماه دوران بارداری تضمین کرده و او را رفتن به توالت برای چند بار متوالی بی‌نیاز می‌کند.

2- جلوگیری از مصرف دیورتیک‌ها در بارداری:

به عنوان یک زن حامله از نوشیدن مایعات مختلف مانند چای، قهوه یا الکل که به عنوان یک دیورتیک طبیعی به شمار می‌روند، در 9 ماه دوران بارداری خود اجتناب کنید. به یاد داشته باشید که مصرف مداوم این مواد، افزایش میل به دفع ادرار را در شما به میزان زیادی افزایش خواهد داد.

3- قبل از خواب، از مصرف مایعات اضافی خودداری کنید:

به عنوان یک زن حامله قبل از اینکه به رختخواب بروید، از مصرف مایعات زیاد خودداری کنید. شما می‌توانید برای اطمینان از هیدراته بودن بدن خود در 9 ماه دوران بارداری، در طول روز آب بیشتری مصرف کنید؛ هر زن حامله باید در طول روز حداقل هشت لیوان آب مصرف کند.

4- انجام تمرینات ورزشی کگل در بارداری:

 انجام تمرینات ورزشی کگل به زنان باردار کمک می‌کند تا کنترل بهتری بر روی مجاری ادرار خود داشته و دچار تکرر ادرار نشوند. بهترین کار این است که تمرین ورزشی به صورت محرمانه و در هر کجا که برای فرد امکان داشته باشد، انجام شود. شما می‌توانید این نوع تمرین ورزشی را سه بار در روز با ایجاد 10 الی 20 انقباض در ناحیه لگن خود و نگه داشتن این انقباضات به مدت 10 ثانیه انجام دهید. برای بهره بردن درست از این تمرینات، بهتر است  دستورالعمل‌های لازم در ویدیوهای مختلف را تماشا کنید.

5- خالی کردن مثانه در بارداری:

بهتر است زنان حامله قبل بیرون رفتن از خانه یا خوابیدن، مثانه خود را به طور کامل خالی کنند. برای این کار، لازم است فرد سیستم دفع ادرار بدن خود را پیدا کرده و هنگام بیرون رفتن از خانه یا انجام کارهای خود  برای اطمینان بیشتر به محل‌هایی برود که در مجاورت آن‌ها توالت موجود باشد.

6- استفاده از پد بهداشتی در بارداری:

اگر مادر حامله دچار سرفه یا عطسه شود، بهتر است از پد بهداشتی استفاده کند، زیرا سرفه کردن، عطسه نمودن یا انجام فعالیت‌هایی مانند بلند کردن اجسام سنگین ممکن است باعث نشت ادرار از بدن مادر باردار شود که در جمع، شرمندگی زن حامله را به دنبال خواهد داشت. علاوه بر این موارد، اکثر زنان باردار از مشکل بی‌اختیاری ادرار نیز در این دوره حساس از زندگی خود رنج می‌برند.

تماس گرفتن زنان حامله با ارائه‌دهندگان خدمات بهداشتی:

برای اطمینان از بهبود مشکل تکرر ادرار در بدن خود، به عنوان یک زن حامله با ارائه‌دهندگان مراقبت‌های بهداشتی تماس بگیرید. یادتان باشد که این مشکل در دوران بارداری همه زنان بسیار شایع بوده و شما نباید خجالت بکشید. شما تنها کسی نیستید که این شرایط را در 9 ماه دوران بارداری خود تجربه می‌کنید. البته هنگام مراجعه به دکتر متخصص زنان و زایمان برای انجام معاینات ماهانه هم می‌توانید در مورد روال روزانه دفع ادرار خود به پزشک اطلاعاتی بدهید تا او بتواند علت را بهتر تشخیص دهد. در واقع، بهتر است پزشک معالج خود را از وجود درد، احساس سوزش و مشاهده خون در ادرار خود آگاه نمایید. مسولین مراقبت‌های بهداشتی معمولاً وضعیت زن حامله را با توجه به میزان و دفعات دفع ادرار او بررسی نموده و دلایل آن را بر اساس نشانه‌های موجود در بدن فرد تشخیص می‌دهند. البته در چنین مواردی ممکن است انجام آزمایش‌های تشخیصی نیز به زن حامله توصیه شود که مهم‌ترین این موارد به شرح زیر می‌باشد:

• سونوگرافی – با این کار، وجود هر نوع اختلال در کلیه‌ها، مثانه و مجرای ادرار زنان حامله به راحتی تشخیص داده می‌شود.
• آزمایش ادرار – پزشک معالج در هنگام انجام این آزمایش، وجود باکتری‌های عفونی را در ادرار زنان حامله بررسی می‌کند.
• آزمایش استرس مثانه – در این آزمایش، پزشک متخصص زنان و زایمان میزان ادرار زن حامله را که در هنگام سرفه یا عطسه کردن نشت می‌کند، اندازه‌گیری خواهد نمود.
• سيستوسکوپي – این روش بیشتر براي بررسي ناهنجاري‌های موجود در مثانه مادران باردار مورد استفاده قرار گرفته و مشکلات آن را در دوران بارداری بررسي مي‌کند.

اگر در بارداری به عفونت مثانه مبتلا شدید این مطلب ۷ عامل ایجاد کننده عفونت مثانه در دوران بارداری را بخوانید

تسکین مشکل تکرر ادرار در بارداری:

مشکل تکرر ادرار زنان حامله حتی ممکن است پس از انجام عمل زایمان، در چند روز اول کاهش نیابد، زیرا در این دوره بدن زن زائو تلاش می‌کند تا مایعات اضافی به دست آمده در دوران بارداری را از بین ببرد. هنگامی که تمام این مایعات اضافی از بدن مادر دفع شود، برنامه ادرار فرد به حالت عادی باز خواهد گشت. اما اگر روند کاهش دفعات ادرار همچنان با گذشت زمان بیشتری، تغییر نکرد، فرد باید به دکتر متخصص زنان و زایمان مراجعه کند. البته همان‌طور که گفته شد، انجام تمرینات ورزشی کگل برای رفع مشکل بی‌اختیاری ادرار زنان که تا زمان پس از انجام زایمان باقی مانده است، کمک زیادی می‌کند. همچنین، تولد نوزاد که سبب از دست دادن وزن اضافی مادر در دوران پس از زایمان می‌شود، میز می‌تواند میزان این مشکل را خود به خود کاهش دهد.

1 - نگهداری ادرار در مثانه، باعث بروز مشکل بی‌اختیاری ادرار در بارداری می‌شود؟

اکثر زنان حامله در هنگام سرفه کردن، عطسه نمودن، بلند نمودن اشیاء سنگین یا انجام تمرینات ورزشی خاص به دفع ادرار نیاز پیدا می‌کنند. این وضعیت در علم پزشکی با نام "بی اختیاری استرس ادراری" نامیده می‌شود و معمولاً در سه ماهه سوم از دوران بارداری یا در دوران پس از زایمان بیشتر رخ می‌دهد. بهترین راه برای جلوگیری از بروز چنین وضعیتی این است که مادر در دوران بارداری خود اجازه ندهد که مثانه او بیش از حد اندازه پر شود. بنابراین، به عنوان یک مادر باردار هر وقت احساس نیاز به دفع ادرار داشته و اذیت شدید، فوراً به دستشویی مراجعه کرده و مثانه خود را به طور کامل خالی کنید.

2- آیا وجود مشکل تکرر ادرار در بارداری ، سلامت جنین را تحت تأثیر قرار می‌دهد؟

اگر به عنوان یک زن حامله مشکل دیگری در رابطه با مثانه و کلیه‌های خود به جز تکرر ادرار ندارد، این مشکل نمی‌تواند بر سلامت کودک درون رحم شما تأثیر بگذارد. اما به عنوان یک مادر جوان و بی‌تجربه به یاد داشته باشید که هرگز نباید ابتلا به بیماری UTI را در دوران بارداری خود نادیده بگیرید. تفاوت بین مشکل تکرر ادرار و بیماری UTI در بدن زنان حامله، بر اساس میزان درد و رنگ ادرار فرد تشخیص داده می‌شود. همچنین، فرد مبتلا به UTI در هنگام ادرار کردن با احساس سوزش در ناحیه تناسلی مواجه بوده و هرچه روند درمان بیماری به تأخیر انداخته شود، میزان درد افزایش خواهد یافت.

3- چگونه می‌توان از مشکل تکرر ادرار در هنگام شب جلوگیری نمود؟

 ممکن است زن حامله مجبور شود بارها و بارها در طول شب بیدار شده و برای دفع ادرار به دستشویی مراجعه کند. چنین وضعیتی به این علت روی می‌دهد که وقتی او برای خوابیدن دراز می‌کشد، مایعاتی که در طول روز در پاهای او جمع شده، راه خود را به سوی جریان خون و سپس مثانه فرد پیدا می‌کنند. در چنین شرایطی، پر شدن مثانه نیز زن حامله را از خواب بیدار خواهد نمود. برای رفع این مشکل، زنان حامله می‌توانند قبل از خوابیدن مصرف مایعات را در برنامه خود کاهش داده و در طول روز مقدار زیادی آب مصرف کنند. به این ترتیب، در طول شب راحت خوابیده و مجبور نمی‌شوند برای دفع ادرار بارها از خواب بیدار شوند.