در میان بسیاری از آزمایشات قبل از زایمان که بر روی زنان باردار انجام می‌شود، انجام بعضی از آن‌ها اجباری بوده و انجام بعضی دیگر، توسط پزشک متخصص زنان و زایمان، بر اساس وضعیت بدن مادر باردار و جنین داخل رحم او توصیه می‌شود. در واقع، پزشک فکر می‌کند که انجام برخی از آزمایشات قبل از زایمان، برای بیمار او مهم است. یکی از آزمایش‌هایی که برای تشخیص وجود هر گونه مشکل در بدن جنین داخل رحم به مادران حامله پیشنهاد می‌شود، آزمایش مارکر دوگانه است. برای کسب اطلاعات کامل در مورد اینکه چرا، چه زمانی و چگونه این آزمایش انجام می‌شود، حتماً پست زیر را با دقت بخوانید.
اگر میخواهید آزمایش غربالگری انجام دهید این مطلب آزمایش غربالگری در دوران بارداری تا چه اندازه دقیق است؟ را بخوانید
آزمایش مارکر دوگانه چیست؟
آزمایش مارکر دوگانه (نشانگر دوگانه)، یک غربالگری غیر تهاجمی است که در سه ماهه اول بارداری ، برای تشخیص آنیوپلوئیدی (وجود کروموزوم‌های غیرطبیعی در بدن جنین) انجام می‌شود. این آزمایش، نقش مهمی در شناسایی احتمال وجود نوزادی با شرایط عصبی خاص مانند سندرم داون (تریزومی 21)، سندرم ادوارد (تریزومی 18) و سندرم پاتو (تریزومی 13) دارد. همچنین، لازم است بدانید که مارکر دوگانه معمولا بین هفته 10بارداری وهفته 14 بارداری انجام می‌گیرد.
انجام آزمایش مارکر دوگانه برای کدام دسته از زنان حامله ضروری است؟
زنان بارداری که در معرض خطرات خاصی قرار دارند، ممکن است مجبور شوند تا در سه ماهه اول از دوران حاملگی، از آزمایش مارکر دوگانه استفاده کنند. عوامل خطرزا که برای انجام این آزمایش در نظر گرفته می‌شود، عبارتند از:
- سن حاملگی مادر بالاتر از 35 سال باشد
- کودک قبلی او با وجود هر گونه اختلال کروموزومی متولد شده باشد
- وجود سابقه خانوادگی و شرایط ژنتیکی خاص در بدن مادر باردار
- حامله شدن مادر به روش IVF
- سابقه مبتلا شدن مادر حامله به دیابت نوع 1 و وابسته بودن سلامتی او به تزریق انسولین
برای اطلاع از نکات غربالگری در بارداری این مطلب نکاتی مهم درباره غربالگری متوالی بدن زنان در دوران بارداری را بخوانید
آیا لازم است که مادر حامله برای انجام تست مارکر دوگانه آماده شود؟
به یاد داشته باشید که تست مارکر دوگانه یک نوع آزمایش خون ساده است که نیازی به آماده‌سازی قبلی زنان حامله برای انجام آن وجود ندارد. ولی بیمار باید دکتر معالج خود را از مصرف هر نوع دارویی آگاه کند، زیرا در برخی موارد ممکن است به بیمار توصیه شود که از مصرف بعضی داروها قبل از انجام این آزمایش خودداری کند.
آزمایش مارکر دوگانه بر روی زنان باردار، چگونه انجام می‌شود؟
تست مارکر دوگانه در درجه اول، با انجام اسکن شنوایی (NT)، مایع پشت گردن جنین را برای نمایش سندرم داون اندازه‌گیری می‌کند. سپس، با توجه به اندازه‌گیری مایع NT، نمونه‌گیری خون از مادر حامله برای بررسی‌های بعدی آزمایش مارکر دوگانه انجام می‌شود. اگر در حین آزمایش:
- سطح بتای hCG آزاد شده (gonadotrophin chorionic human) در خون مادر حامله بالا باشد، خطر ابتلا به سندرم داون را در جنین درون رحم او نشان می‌دهد؛ سطح پایین این مایع، نشان‌دهنده مبتلا شدن جنین به سندرم ادوارد است.
- PAPP-A (پروتئین پلاسمای مرتبط با بارداری) – پایین بودن سطح این هورمون خطر ابتلا به سندرم داون را در جنین داخل رحم مادر باردار نشان می‌دهد.
بنابراین، اگر نتیجه این آزمایش مثبت باشد، احتمال دارد که طبق نظر پزشک معالج، روند بارداری فرد در مراحل اولیه و بدون بروز هیچ گونه عوارض خاصی، از بین برود.
برای تعین جنسیت نوزاد خود این مطلب 4 راه تعیین جنسیت جنین با آزمایش های پزشکی را بخوانید
مزایای انجام تست مارکر دوگانه در بارداری:
در صورت تشخیص اختلال کروموزومی در بدن جنین داخل رحم زنان باردار، پزشک متخصص زنان و زایمان زمان کافی برای تصمیم‌گیری در مورد انجام آزمایش‌های دیگر را به منظور ارائه نظر نهایی خود دارد. نتایج آزمایش مارکر دوگانه کاملاً منطقی و دقیق است و مادران حامله می‌توانند برای فسخ کردن زودهنگام بارداری خود، با عوارض کمتر اقدام کنند.
معایب انجام آزمایش مارکر دوگانه در بارداری:
انجام این نوع تست بسیار گران بوده و همه زنان حامله نمی‌توانند آن را بپردازند. همچنین، مراکز انجام این آزمایش در هر شهر و در دسترس همه زنان حامله نیست.
در نهایت، به خاطر داشته باشید که انجام هر نوع آزمایش غربالگری در دوران بارداری زنان اهمیت خاص خود را دارد. با این حال، قبل از انجام هر کدام از آن‌ها با پزشک معالج خود مشورت نموده، قبل و بعد از آزمایش، مورد معاینه قرار گرفته و در مورد پیشگیری از عوارض جانبی آن‌ها با افراد متخصص مشورت کنید. همچنین، اگر نتایج آزمایش مثبت شد، با حفظ آرامش و قبل از نگران شدن، منتظر تأیید نهایی دکتر خود باشید، زیرا گاهی اوقات نتایج غربالگری مثبت ممکن است در بررسی نهایی، منفی شود.
نظر (2)