دلایل تغییرات پستان ها در بارداری

همان‌طور که می‌دانید سینه‌های همه زنان، قبل از آغاز دوران بارداری، کوچک و زیبا هستند؛ اما پس از گذشت 10 هفته از آغاز دوران بارداری، اندازه این عضو بدن زنان بزرگ شده و علائم کشش ناخوشایندی بر روی پوست این ناحیه از بدن به وجود می‌آید، طوری که رگ‌های سینه‌های زنان در این دوران برجسته شده و از نوک سینه‌ها شیر نشت می‌کند. بروز تغییرات مختلف در ناحیه پستان زنان باردار ممکن است برای عده‌ای از مادران جوان، موضوع تعجب‌آوری به نظر برسد؛ اما این یک واقعیت بوده و زنان با ورود به این مرحله از زندگی خود، تغییرات زیادی را در قسمت‌های مختلف بدن خود، به ویژه سینه‌ها و رحم تجربه خواهند نمود. بدین ترتیب، بدن مادران باردار برای رشد موجود جدید داخل رحم خود آماده شود. شما با خواندن مقاله زیر، مسائلی مانند علت و چگونگی تغییرات پستان زنان را در طول بارداری درک نموده و برای کاهش این ناراحتی‌ها، با روش‌های ساده زیادی آشنا خواهید شد.

چرا با آغاز بارداری، تغییرات زیادی در پستان‌های زنان رخ می‌دهد؟

 به یاد داشته باشید که تغييرات هورمونی فراوانی در بدن زنان باردار رخ می‌دهد که موجب افزایش جریان خون به سمت سینه‌های این افراد شده و بافت پستان‌های آن‌ها را دچار تغییر می‌کند. این تغییرات نیز به نوبه خود باعث می‌شود تا سینه‌های زنان در 9 ماه دوران بارداری دچار درد، تورم و حساسیت شدیدی شوند. البته، ممکن است این احساس درد در برخی از زنان، قبل از شروع دوره قاعدگی نیز تجربه شود.

اگر در بارداری خارش سینه دارید این مطلب علت خارش سینه ها در بارداری چیست؟ را بخوانید

چه نوع تغییراتی در پستان‌های زنان حامله در سه ماهه اول، دوم و سوم بارداری رخ می‌دهد؟

در ابتدا، لازم است بدانید که بروز تغييرات در پستان‌های زنان در 9 ماه دوران بارداری و روزهای بعد از زایمان، امری عادی است، زیرا این تحولات نقش منحصربه‌فردی در تغذیه نوزادان با شیر مادر دارند. در ادامه این مقاله، لیستی از تغییرات پستان‌های زنان را که در هر پریود سه ماهه از دوران بارداری رخ دهد، برای شما بیان کرده‌ایم که عبارتند از:

تغییرات پستان‌های زنان در سه ماهه اول بارداری:

در سه ماهه اول بارداری که مربوط به هفته‌های اول بارداری تا هفته دوازدهم بارداری می‌شود، زنان حامله احساس می‌كنند که سینه‌های آن‌ها منعطف شده و نوک این عضو بیش از حد نرمال چسبنده می‌شود. همچنین، این تغییر با احساس سوزن سوزن شدن سینه‌های زنان باردار همراه بوده و مادر ممکن است با گذشت زمان، روند بزرگ‌تر شدن اندازه سینه‌های خود را در سه ماهه اول از دوران بارداری مشاهده کند.

1- هفته اول تا سوم از دوران بارداری:

در این دوره از حاملگی، جوانه‌های آلوئولی و کانال‌های شیر بدن مادر به سرعت رشد کرده و در هفته دوم بارداری، شکل و احساس موجود در پستان‌های او کاملاً تغییر می‌کند. این دوره شامل تخمک‌گذاری و لانه گزینی تخمک لقاح یافته در دیواره رحم مادر باردار است که در مرحله آخر این دوران، لوتئال در بدن مادر روی می‌دهد. به همین دلیل، اکثر زنان برخی از حساسیت‌های سینه‌ را تجربه می‌کنند؛ آن‌ها نسبت به لمس دو طرف سینه‌های خود بیشتر از قبل حساس شده و رگ‌های داخلی پستان مادران باردار نیز برجسته‌تر از قبل می‌شود.

2- هفته‌های چهارم تا ششم بارداری:

هنگامی که هفته چهارم بارداری مادری شروع می‌شود، او احساس خارش و سوزن سوزن شدن را در اطراف نوک پستان‌های خود تجربه خواهد کرد که این اتفاق ممکن است به علت افزایش جریان خون به سمت سینه‌های مادران باردار رخ دهد. گاهی اوقات هم حالت سوزش ممکن است با نوساناتی در درجه حرارت بدن زنان باردار همراه باشد. با آغاز هفته ششم بارداری، نوک سینه‌های مادر بیشتر از قبل برجسته‌تر شده و آرئول‌ها به علت افزایش رنگ‌دانه‌ها، تیره‌تر از قبل می‌شوند. در واقع، روند تغییرات سینه‌های زنان به علت ایجاد تغییر در سطح ترشح هورمون‌های استروژن، پروژسترون و لکتوژن جفتی کامل می‌شود. اما برای این‌که سینه مادران جهت انجام عمل شیردهی آماده شود، باید همه مجاری عبور شیر در بدن او تکمیل گردد.

3- هفته هفتم تا نهم بارداری:

در هفته هفتم بارداری، به احتمال زیاد وزن زنان حامله افزایش خواهد یافت که مقداری از این افزایش وزن نیز مربوط به وزن پستان‌ها می‌باشد؛ هر سینه مادر باردار ممکن است حدود یک و نیم پوند افزایش وزن پیدا کند. در واقع، ترشح هورمون‌های بارداری باعث بهبود روند تولید شیر و انباشته شدن چربی در این ناحیه از بدن زنان در دوران حاملگی می‌شود. به همین دلیل، می‌توان ادعا کرد که در هفته هفتم از دوران بارداری، آلوئول‌ها در بدن مادر به میزان قابل توجهی افزایش یافته و به لوبول‌ها تبدیل می‌شوند. پس، بسیار طبیعی است که سینه‌های زنان با آغاز هفته هشتم بارداری  بسیار دردناک شده و دچار حالت ناراحت‌کننده و گرگرفتگی شوند. بر همین اساس، شما می‌توانيد عروق خونی زير پوست بدن زنان باردار را به طور واضح مشاهده کنيد. همچنین، جوش‌های کوچکی به نام "تاندون‌های مونتگومری" نیز در اطراف نوک پستان زنان باردار شکل گرفته و در هفته نهم  بارداری، دور دوم آرئول‌ها شکل می‌گیرند که در اطراف بافت‌های رنگی سینه‌های مادر، بافت روشنی را تشکیل خواهند داد. به دلیل این تغییرات، نوک سینه‌های زنان باردار اصلاح شده و به سمت بیرون می‌آیند.

4- هفته‌های دهم تا دوازدهم بارداری:

در هفته دهم بارداری، جوش‌های اطراف نوک پستان‌های مادر برجسته‌تر شده و میزان حساسیت در آن‌ها افزایش می‌یابد. اگر این دوره حاملگی، اولین بارداری فرد باشد، بیرون آمدن  نوک پستان‌ها (به طور کامل) به هفته 12  بارداری موکول خواهد شد؛ زنانی که قبلاً فرزند دیگری به دنیا آورده‌اند، در این هفته احساس آرامش بیشتری می‌کنند.

تغییرات پستان‌های زنان در سه ماهه دوم بارداری:

 در سه ماهه دوم بارداری، یعنی هفته‌  13 بارداری تا  هفته 27 بارداری ، سینه‌های زنان همچنان سنگین‌تر و بزرگ‌تر از قبل شده و اندازه آن‌ها حداقل به اندازه بزرگی یک یا دو فنجان، افزایش می‌یابد. اما در مقایسه با هفته‌های قبل، مادر باردار حساسیت و سوزش کمتری را تجربه می‌کند. همچنین، رگ‌های موجود  در زیر پوست سینه‌های زنان باردار ظاهر شده و آریولا و نوک پستان‌ها بزرگ‌تر و تیره‌تر از قبل می‌شود، طوری که حتی ممکن است شما بر روی نوک سینه‌های خود، حوضچه‌های کوچکی را مشاهده کنید به خاطر بسپارید که همه این تغییرات پس از تولد نوزاد، خود به خود ناپدید می‌شوند. علاوه بر این موارد، علائم کششی نیز بر روی پوست این نواحی از بدن زنان باردار به راحتی قابل مشاهده است. در حدود هفته  16 بارداری تا هفته 19 بارداری، نوک پستان‌های زنان شروع به ترشح مایع ضخیم و زرد رنگ می‌کند که با عنوان "آغوز" شناخته می‌شود. این تغییر نشان می‌دهد که سینه‌های مادر باردار برای تغذیه نوزاد با شیر مادر آماده شده است. در نهایت، فراموش نکنید که تغذیه نوزاد با این پیش شیر، بلافاصله بعد از تولد، از او در برابر ابتلا به هر نوع عفونت محیط خارج از رحم مادر، در روزهای اولیه شیرخوارگی محافظت خواهد نمود.

 تغییرات پستان‌های زنان در سه ماهه سوم بارداری:

 سینه‌های زنان در سه ماهه سوم بارداری بیشتر رشد کرده و نسبت به قبل سنگین‌تر خواهد شد، طوری که ممکن است برخی از زنان حامله مجبور شوند از سینه‌بندهای محافظتی مخصوص دوران حاملگی یا سینه‌بند بزرگ‌تر، به منظور حمایت از سینه‌های خود استفاده کنند. گاهی اوقات نیز نشت شیر از نوک سینه‌های مادران باردار رخ داده و بیشتر زنان می‌توانند این نشت را در هر مرحله از سه ماهه سوم از دوران بارداری خود تجربه کنند.

چه زمانی باید برای ارزیابی تغییرات پستان‌های خود به پزشک متخصص مراجعه کنیم؟

طبیعی است که سینه‌های زنان در دوران بارداری تغییرات زیادی را تجربه کند. همچنین، در این دوران حساس، احتمال مبتلا شدن زنان باردار به سرطان سینه یا تومور خوش‌خیم نیز وجود دارد. پس اگر به عنوان یک زن حامله متوجه بروز تغییرات زیادی در سینه‌های خود شدید، بهتر است یک دکتر متخصص زنان و زایمان شما را معاینه  کند.

برای کاهش درد و ناراحتی‌ پستان‌های خود در بارداری، چه کارهایی  انجام دهیم؟

شما به عنوان یک زن حامله می‌توانید اقدامات خاصی را برای کاهش ناراحتی سینه‌های خود در 9 ماه دوران بارداری انجام دهید. رایج‌ترین این موارد به شرح زیر می‌باشد:

1- برای درمان دردهای خفیف و ملایم سینه‌های خود در دوران بارداری، در طول روز از سینه‌بند مخصوص بارداری استفاده کنید. این وسیله می‌تواند به خوبی از پشت بدن و طرفین سینه‌های شما پشتیبانی کند. البته شما می‌توانید از سینه‌بندهای کمربنددار نیز که از الیاف پنبه ساخته شده است، استفاده کنید تا راحتی سینه‌های شما در این دوران حساس تأمین گردد.

2- اگر در طول شب، از سینه‌بند استفاده می‌کنید، سعی کنید نوع سبک و نرم‌تر آن را مصرف کنید تا به راحتی شبانه شما در این دوران حساس کمک کند.

3- اگر جنس پوست سینه‌های شما خشک است، هرگز منطقه نوک پستان را با صابون شستشو ندهید. برای تمیز کردن این منطقه، کافی است فقط از آب گرم استفاده نمایید.

4- برای کاهش حالت خارش سینه‌های خود، هرگز از حمام داغ استفاده نکنید.

5- بعد از حمام کردن نیز حتماً از پودر بچه یا یک دستمال تمیز خشک استفاده نموده و مرطوب‌کننده‌های ارگانیک را برای نرم کردن پوست این قسمت استفاده کنید. اجازه ندهید که این منطقه بیش از حد خشک شود، زیرا باعث می‌شود که شما احساس خوبی در دوران بارداری خود نداشته باشید.

6- از آنجایی که پوست بدن مادران باردار خشک می‌شود، هرگز از محصولات بهداشتی پوستی که حاوی الکل هستند یا صابون مخصوص پوست‌های چرب و آب کلردار برای شستشوی سینه‌های خوددر 9 ماه دوران حاملگی استفاده نکنید.

7- اگر محیط زندگی شما خشک باشد، از یک دستگاه بخور برای مرطوب کردن هوای خانه خود استفاده کنید.

اگر با رعایت نکات ذکر شده، میزان خارش اطراف نوک سینه شما همچنان در حال افزایش بوده و شدید می‌شود، بهتر است برای درمان، با پزشک معالج خود مشورت کنید.

برای حمایت از سینه‌هایی که دچار نشتی شیر هستند، در بارداری چه باید کرد؟

به عنوان یک خانم باردار، از پدهای پلاستیکی قابل شستشو یا پدهای یک‌بار مصرف استفاده کنید تا شیر نشتی از سینه‌های شما را جذب کند. پس از دوش گرفتن، سینه‌های خود را برای مدت زمان طولانی خشک کرده و سپس لباس زیر خود را بپوشید.

اگر در بارداری نشتی شیر دارید این مطلب آیا نشت و ترشح شیر از پستان ها، در بارداری طبیعی است؟ رابخوانید.

روش انتخاب سینه‌بند مناسب برای بارداری:

 سینه‌بندی را که برای استفاده در دوران بارداری خود انتخاب می‌کنید، باید در اندازه‌ای باشد که بتواند به طور کامل اطراف سینه‌های حساس شما را پوشش دهد. همچنین، قبل از خرید اطمینان حاصل کنید که بندهای سرشانه  آن قابل تنظیم باشد، زیرا بندها باید به اندازه مناسب باشند تا بتوانند نیاز پستان‌های مادر باردار را به راحتی و حمایت کامل، تأمین کنند. همچنین، جالب است بدانید که اگر بند سرشانه سینه‌بندهای دوران بارداری تخت و ضخیم بوده و کرست در قسمت پایین دارای کش تخت و ضخیمی باشد، می‌تواند به حمایت از سینه‌ها و درست نگه داشتن پشت بدن زنان حامله  کمک بیشتری بکند.

در نهایت، فراموش نکنید که تغییرات ایجاد شده در پستان‌های زنان در دوران بارداری امری کاملاً طبیعی است؛ زمان شروع این تغییرات ممکن است در بدن هر مادری متفاوت از زنان دیگر باشد، اما ترسناک نیستند. پس نگران نباشید و برای اطلاع از اقدامات لازم جهت کنترل این تنش، حتماً با پزشک متخصص زنان و زایمان مشورت کنید.