در ابتدا، لازم است به خاطر داشته باشید که مصرف انواع ویتامینها و مواد معدنی در دوران بارداری، در حفظ سلامت زنان و بهبود روند رشد نوزاد درون رحم این افراد نقش مهمی ایفا میکنند. با این حال، این ویتامینها باید با توصیه پزشک متخصص زنان و زایمان و در اندازه مناسب مصرف شوند. ویتامین A، خود یک ماده مغذی بسیار ضروری است که در دوران بارداری زنان باید با احتیاط مصرف شود تا از بروز آسیبهای مختلف در بدن مادر و نوزاد جلوگیری کند. در مقاله زیر اهمیت مصرف ویتامین A در دوران بارداری زنان بیان شده، دوز مناسب و اثرات جانبی آن نیز را به طور کامل توضیح داده شده است. پس برای افزایش اطلاعات خود در این مورد، حتماً مقاله زیر را با دقت بیشتری بخوانید.
اهمیت ویتامین A برای زنان باردار:
ویتامین A برای سلامت پوست، قدرت بینایی، عملکرد مناسب اعصاب و جلوگیری از بروز آسیبهای سلولی در زنان باردار بسیار مهم است. همچنین، کمبود این ویتامین در بدن مادر باردار میتواند سیستم ایمنی بدن او را کاهش داده و فرد را با مشکلاتی مانند کم خونی و آسیب دیدن قدرت بینایی، به خصوص در طول شب مواجه کند. ویتامین A به طور کلی در دو شکل یافت شده و مورد استفاده قرار میگیرد:
برای اطلاع از اینکه مصرف آسپرین در بارداری ضرر دارد یا نه این مطلب آیا مصرف آسپرین برای زنان باردار خوب است؟ را بخوانید
1- نوع اول - ویتامین A پیشساخته (که با عنوان رتینول نیز شناخته میشود):
این ویتامین در محصولات حیوانی مانند انواع گوشتها، ماهی، تخم مرغ، جگر و شیر موجود بوده و محصولات لبنی غنی از رتینول میباشند.
2- نوع دوم - کاروتنوئید A:
این نوع ویتامین بیشتر در سبزیجات و میوهها یافت شده و در بسیاری از کاروتنوئیدهای موجود در طبیعت، به حالت بتاکاروتن یافت میشود که میتواند در بدن مادر باردار به رتینول تبدیل گردد.
چرا بدن زنان در دوران بارداری به ویتامین A نیاز دارد؟
همانطور که میدانید ویتامین A نقش حیاتی در حفظ سلامت مادر باردار و نوزاد درون رحم او ایفا نموده و مزایای آن غیر قابل انکار است. به همین دلیل، در ادامه این مقاله، مزایای مصرف این ویتامین در دوران بارداری زنان بیان شده است که به شرح زیر میباشند:
- مصرف این نوع ویتامین هوموتازیست را در بدن زنان باردار حفظ کرده و محیطی پایدار در داخل بدن این افراد ایجاد میکند.
- همچنین، مصرف این نوع ویتامین سیستم ایمنی بدن مادر باردار را تقویت نموده و او را برای مبارزه با انواع عفونتها آماده میکند.
- وجود این ویتامین در بدن زنان باردار برای انجام روند طبیعی تقسیم سلولی در رحم ضروری است.
- علاوه بر این موارد، مصرف این نوع ویتامین برای رشد اندامهای جنینی و اسکلت نوزاد متولد نشده لازم بوده و در رسیدن نوزاد به بلوغ کامل مؤثر میباشد.
در نهایت، فراموش نکنید که ویتامین A علاوه بر تأمین نیازهای اساسی بدن مادر باردار، برای بهبود روند رشد جنین داخل رحم او و حفظ قدرت بینایی نوزاد، به ویژه دید در شب او در آینده لازم و ضروری است.
عوارض ناشی از کمبود ویتامین A در بدن زنان باردار:
در سه ماهه سوم بارداری، جنین در حال رشد بیشتر بوده و به همین دلیل، او به مصرف مواد مغذی بیشتر از جمله ویتامین A نیاز دارد. کمبود ویتامین A در بدن مادران در دوران بارداری میتواند منجر به بروز مشکل زوروفتالمی شود که با ضخیم شدن قرنیه چشم و کاهش تولید اشک همراه است. این حالت در دراز مدت باعث خشکی چشم خانم حامله شده و التهاب چشمی را در بدن به دنبال خواهد داشت. به گزارش سازمان جهانی بهداشت، حدود 9.8 میلیون نفر از جمعیت زنان باردار به علت کمبود ویتامین A، از این وضعیت رنج میبرند. بنابراین، بسیار ضروری است که ویتامین A در مقدار مناسب، توسط زنان، مخصوصاً در دوران بارداری مصرف شود.
مصرف چه مقدار ویتامین A در بارداری زنان مناسب است؟
طبق توصیه شورای پژوهشی ملی ایالات متحده، یک زن باردار باید در روز 1000 واحد رتینول مصرف کند. این میزان، بر اساس توصیههای تغذیهای FDA، برای مصرف ویتامین A در زنان باردار تنظیم شده است.
- زنان بارداری که (14 الی 18 سال، سن دارند): 750 میکروگرم ویتامین A را باید در هر روز مصرف کنند.
- زنان بارداری که (19 الی 50 سال دارند): باید 770 میکروگرم ویتامین A را در روز مصرف کنند.
اگر در بارداری گردو مصرف میکنید این مطلب آیا خوردن گردو در بارداری خطرناک است؟ را بخوانید
منابع غذایی غنی از ویتامین A:
در ادامه این مقاله، مواد غذایی مختلفی را که حاوی ویتامین A بالایی هستند، به شما معرفی میکنیم تا به عنوان یک زن باردار، با قرار دادن آنها در مقادیر مناسب، در هر وعده غذایی، نیازهای بدن خود و فرزند داخل رحمتان را دریافت کنید. این مواد غذایی عبارتند از:
- اسفناج آبپز، جگر و گوشت گاو، سیبزمینی شیرین پخته شده با پوست، نعناع تازه، انبه، هویج خام، فلفل قرمز (شیرین و خام)، کلم بروکلی، بستنی وانیلی زردآلو خشک، چغندرقند آبپز، شاه ماهی، شیر بدون چربی غنیشده با ویتامین D، آب گوجهفرنگی، پنیر ریکوتا به همراه لیمو، تخممرغ پخته شده، لوبیای سبز پخته یا کنسروشده، ماهی قزل آلا، کدو حلوایی، ماست کمچرب ساده، سینه مرغ، کنسرو تن ماهی که در روغن ماهی قرار دارد و غلات غنیشده.
در حالت کلی، یادتان باشد که ویتامین A میتواند از طریق مصرف تمام میوهها و سبزیجات به بدن مادران باردار و جنین داخل رحم این افراد برسد. بنابراین، مصرف مکمل آن در دوران بارداری برای زنان تجویز نمیشود. با این حال، برخی از زنان ممکن است با کمبود شدید این ویتامین مواجه شده و مجبور شوند تا از مکمل ویتامین A استفاده کنند که این کار هم باید زیر نظر مستقیم پزشک متخصص زنان و زایمان انجام گیرد.
آیا زنان باردار به مصرف مکملهای ویتامین A نیاز دارند؟
هر زنی در دوران بارداری خود به راحتی میتواند این ویتامین را با استفاده از یک رژیم سالم و متعادل دریافت کند. جالب است بدانید که شما هر نوع مکمل ویتامینی را قبل از انجام عمل زایمان مصرف کنید، با خواندن برچسب آن متوجه خواهید شد که حاوی ویتامین A نیز میباشد. البته زنان میتوانند قرصهای این ویتامین را پیش از قطع دوران قاعدگی و شروع دوران بارداری خود متوقف کنند، زیرا ویتامین A مورد نیاز بدن زنان باردار با مصرف مواد غذایی حاوی بتا کاروتین به طور طبیعی تأمین خواهد شد. با این حال، در صورتی که با علائم کمبود ویتامین A در بدن خود مواجه شدید، حتماً در مورد مصرف مکمل آن به توصیه پزشک معالج خود عمل نمایید. در نهایت، به خاطر بسپارید که اگر این نوع مکملها به طور منظم مصرف نشوند، اثرات نامطلوبی بر روی بدن مادر باردار به جا گذاشته و نوزاد درون رحم این افراد را با مشکلات زیادی مواجه خواهد نمود. پس به عنوان یک زن حامله از دکتر متخصص زنان و زایمان معالج خود در مورد نحوه استفاده از این مکملها راهنمایی بخواهید و اگر او عقیده داشت که در طول دوران بارداری، شما نباید از مکمل ویتامین A استفاده کنید، حتماً این کار را انجام دهید.
ولی اگر شما در حال برنامهریزی برای باردار شدن هستید، مطمئن شوید که رتینوئیدهای مصنوعی را از برنامه روزانه خود حذف کردهاید، زیرا رتینوئیدهای مصنوعی بسیار قوی بوده و میتواند در طول دوران بارداری، خطرات ناهنجاری را در بدن جنین داخل رحم شما ایجاد کند. بنابراین، با کارکنان واجد شرایط پزشکی در مورد اقدامات پیشگیری از بارداری در چنین شرایطی صحبت نمایید. در دوران تلاش برای باردار شدن، استفاده از داروهای رتینوئیدی مصنوعی را کنار بگذارید و بدانید که مدتی بعد از زمان قطع مصرف دارو، شرایط بدن شما برای بارداری ایمن خواهد شد.
همانطور که قبلاً ذکر شد، مصرف بیش از حد ویتامین A در دوران بارداری میتواند منجر به بروز خطرات بالقوه در بدن مادر حامله شده و خطرات زیادی برای جنین درون رحم او داشته باشد.
چرا مصرف بیش از حد ویتامین A در طول دوران بارداری زنان خطرناک است؟ ل
ازم است بدانید که ویتامین A یک چربی محلول است که در کبد مادر باردار انباشته میشود؛ مصرف بیش از حد این ویتامین قبل از تشکیل جنین میتواند منجر به مسمومیت زنان حامله شود که در علم پزشکی با عنوان "هیپربیتامینوز A" شناخته میشود. علائم این بیماری عبارتند از:
- مواجه شدن مادر باردار با علائم بیماری سرماخوردگی مداوم
- تاری دید مادر باردار
- بروز احساس سرگیجه در مادر باردار
- درد و گرفتگی عضلات مادر باردار
- سردرد شدید مادر باردار
- بروز حالت استفراغ در مادر باردار
- بروز حالت تهوع در مادر باردار
- لایه لایه شدن پوست قسمتهای مختلف بدن مادر باردار
- کاهش وزن مادر باردار
- احساس خستگی شدید مادر باردار
البته یادتان باشد که مصرف زیاد ویتامین A، باعث بروز نقص مادرزادی در جنین نیز خواهد شد که به نام "سندروم اسید رتینوئیک" شناخته میشود. این بیماری در نهایت منجر به بروز بیماریهای قلبی عروقی در کودک شده و ویروسهای مختلف، سیستم عصبی مرکزی او را تحت تأثیر قرار میدهد. همچنین، مصرف بیش از 1500 میکروگرم ویتامین A در روز قبل از تشکیل جنین، سبب کاهش تراکم استخوانی مادر شده و خطر شکستگی استخوان را به میزان قابل توجهی در بدن او افزایش میدهد. البته این مشکلات برای مصرف زیاد بتا کاروتن در نظر گرفته نشده است و مصرف زیاد teratogenic که یک ماده سمی است، این موارد را به دنبال خواهد داشت. بنابراین، ما به زنان حامله توصیه میکنیم که کاروتنوئید مورد نیاز بدن خود را در اندازه مناسب فقط با مصرف مواد غذایی طبیعی (از میوهها و سبزیجات) دریافت کنند.
نکات مهم در مورد مصرف ویتامین A در بارداری:
در ادامه این مقاله، چند نکته مهم برای اجتناب از مصرف بیش از حد ویتامین A در دوران بارداری زنان ارائه شده است که به شرح زیر میباشند:
- اطمینان حاصل کنید که مصرف مکملهایی که قبل از حاملگی و در دوران بارداری خود مصرف کردهاید، حاوی ویتامین A نباشند.
- از خوردن بیش از حد جگر و گوشت گاو، به دلیل این که مقادیر بسیار زیادی ویتامین A دارند، بپرهیزید، زیرا ممکن است مصرف این دسته از مواد غذایی در دوران بارداری، ویتامین A را در دوز بسیار بالایی به بدن شما برسانند.
- میوهها و سبزیجاتی که دارای رنگ روشن هستند، حاوی بتاکاروتن زیادی بوده و نیاز بدن زنان باردار را به طور کامل فراهم میکنند.
اگر در بارداری کیوی مصرف نمیکنید این مطلب فواید شگفت انگیز کیوی در بارداری را بخوانید
آیا کرمهای پوستی حاوی ویتامین A برای استفاده زنان باردار مجاز هستند؟
رتینوئیدهای مصنوعی مانند اترتینات و ایزوترتینوئین (با نام تجاری Accutane یا Roaccutane) که عمدتاً برای تهیه کرمهای موضعی استفاده میشوند، دارای ویتامین A پیشساخته (شامل رتینیل پالمیتات و رتینیل استات) هستند. استفاده زیاد از این دسته کرمهای پوستی در دوران بارداری میتواند منجر به بروز نقایص در هنگام تولد نوزاد مانند ناهنجاریهای جمجمه، چشمها، قلب و ریهها شود. بنابراین، قبل از مصرف این نوع کرهای حاوی ویتامین A، مکملها پیش از بارداری و دوران حاملگی با پزشک متخصص زنان و زایمان مشورت کنید. این کار، به شما کمک میکند تا از مصرف بیش از حد ویتامین A در دوران بارداری خود جلوگیری کنید.
در نهایت، به خاطر بسپارید که دوران بارداری یک مرحله بسیار ظریف از زندگی هر زنی بوده و نیاز به دقت و انجام اعمال محتاطانه دارد. به همین دلیل، مادر باردار باید در این دوره در مورد رژیم غذایی خاص خود دقت نموده و بداند که مصرف کدام مواد مغذی برای حفظ سلامت او و فرزندش سودمند یا مضر میباشد. پس، بهتر است قبل از مصرف هر نوع مکملی در دوران بارداری خود حتماً با پزشک متخصص زنان و زایمان صحبت کنید.
نظر (1)