14 روش برای افزایش شیر مادر در دوران شیردهی

در ابتدا، لازم است به خاطر داشته باشید که یکی از بهترین راه‌های برای افزایش شیر مادران، تغذیه مداوم نوزاد کوچک با شیر او است، زیرا زمانی که نوزاد سینه مادر را می‌مکد، بهتر از هر روش دیگر، بر تولید شیر ​​در بدن مادر تأثیر خواهد گذاشت. تحریک اعصاب در طی تغذیه نوزاد با شیر مادر باعث تولید شیر بیشتر در سینه‌های او شده و تخلیه مداوم شیر توسط نوزاد نیز به افزایش تولید شیر مادر کمک زیادی می‌کند. اگر احساس می‌کنید که شیر شما نمی‌تواند تمام نیازهای بدن فرزندتان را فراهم کند، بهتر است به فکر اضافه کردن غذاهایی به برنامه روزانه خود باشید که تولید شیر را در بدن شما افزایش دهد. برخی از مواد غذایی تحریک‌کننده شیر بوده و در علم پزشکی با عنوان "galactagogues" شناخته می‌شوند.

یک مادر عاقل باید تغذیه نوزاد خود را از بدو تولد با شیر مادر آغاز کند (مگر اینکه عوارض پزشکی مانع انجام این کار شود)؛ به این معنی که اگر زنی سلامت بوده و قدرت تغذیه نوزاد با شیر خود را داشته باشد، حتماً باید این کار را انجام دهد زیرا شیر دادن به نوزاد بلافاصله بعد از زایمان، به بهبود بدن خود مادر نیز کمک زیادی خواهد نمود.

اکنون، لازم است بدانید که خوردن بعضی غذاها می‌تواند بر میزان ترشح شیر مادر اثر گذاشته و آن را به شدت کاهش دهد.  بنابراین زنان نباید هر ماده غذایی را در دوران شیر دادن به نوزاد خود بخورند. مواد غذایی که زنان باید از مصرف آن‌ها در دوران شیردهی اجتناب کنند، عبارتند از:

• مادر شیرده باید از مصرف غذاهایی که تولیدکننده گاز در معده هستند، مانند سیب‌زمینی، انبه و موز خام اجتناب کنند. همچنین، گفته می‌شود که مصرف مواد غذایی مانند آویشن، جعفری، نعناع و کلم برگ بر روند تولید شیر مادران تأثیر گذاشته و میزان آن را کاهش می‌دهد. اگر شما هم به عنوان یک مادر شیرده گیاه‌خوار هستید، بدانید که استفاده از مکمل‌های تغذیه‌ای، به منظور اطمینان از دریافت ویتامین‌های ضروری و مواد معدنی توسط بدن نوزاد، در این دوران لازم است.

اگر به دنبال افزایش شیر مادر در دوران شیردهی هستید این مطلب 6 روش ساده برای افزایش شیر مادر را بخوانید.

نکات مهم در مورد افزایش شیر مادر در دوران شیردهی نوزاد:

اغلب مادران فکر می‌کنند که میزان تولید شیر در سینه‌های آن‌ها کم است، در حالی که این گونه نیست. بهترین روش برای اطمینان از کافی بودن میزان شیر مادر برای تغذیه نوزاد خود، این است که مادر میزان افزایش وزن بدن فرزند خود را در هر ماه بررسی کند. اگر با انجام این کار، درباره کم بودن تولید شیر در بدن خود شک کردید و خواستید آن را افزایش دهید، حتماً نکات ارائه شده در مقاله زیر را با دقت دنبال کنید.

1- دفعات شیر دادن به نوزاد خود را افزایش دهید:  

به خاطر داشته باشید که میزان تولید شیر در بدن شما با میزان و دفعات مکیدن نوزاد ارتباط مستقیم داشته و هرچه شیری که نوزاد می‌خورد، بیشتر شود، میزان تولید آن نیز در سینه‌های مادر شیرده بالاتر خواهد رفت. پس سعی کنید یک بار در هر دو ساعت فرزندتان را با شیر خود تغذیه نمایید. فراموش نکنید که اگر این کار به درستی و به طور منظم انجام گیرد، تأثیر خوبی در افزایش شیر شما خواهد داشت.

2- شیر سینه‌های خود را با شیردوش تخلیه کنید:

اگر نوزاد شما نمی‌تواند در هر بار تغذیه، شیر موجود در سینه‌های شما را به طور کامل تخلیه نماید، بهتر است پس از دادن شیر به او، خود با دستگاه شیردوش شیر باقیمانده را تخلیه نمایید.

3- بر تغذیه مداوم نوزاد خود تمرکز کنید:

اگر به دلایلی مجبور شده‌اید وقت کمی را برای تغذیه نوزاد خود صرف کنید، لازم است به مدت دو تا سه روز بر روی این کار تمرکز نموده و نوزاد را به خوبی تغذیه کنید. برای انجام این منظور، شرایط خاصی لازم نیست! فقط مادر باید در زمان تغذیه فرزند خود آرام بوده و وقت زیادی را برای این کار صرف کند.

4- نوزاد را با هر دو سینه خود تغذیه کنید:

اگر مادر بتواند به نوزاد خود از هر دو سینه شیر بدهد، در هر روز نوزاد دو یا سه بار هر سینه را خواهد مکید. اما در چنین شرایطی اجازه دهید تا شیر موجود در یک سینه کاملاً تخلیه شود؛ سپس نوزاد را برای خوردن سینه دیگر به طرف دیگر بدن خود بچرخانید. این تکنیک باعث فشرده شدن کامل پستان‌های مادر شده و کمک می‌کند تا نوزاد روند تغذیه را در مدت طولانی‌تری انجام دهد.

5- نوک پستان خود را در دوران شیردهی فشار ندهید:

اگر یک مادر شیرده با پوشیدن سینه‌بندهای سفت و محکم بخواهد از نوک پستان‌های خود محافظت کند، این کار سبب کاهش تولید شیر در بدن او خواهد شد، مگر اینکه پوشیدن کرست‌های طبی سفت از نظر پزشکی برای مادر لازم باشد.

6- مواد غذایی جامد را از برنامه روزانه نوزادان خود حذف کنید:

اگر سن نوزاد شما کمتر از شش ماه است، از قرار دادن مواد غذایی جامد و آب زیاد در برنامه روزانه او اجتناب کنید، زیرا این کار نوزاد را از تغذیه مداوم با شیر مادر محروم خواهد کرد.

7- مادر شیرده باید خوب استراحت کند:

همان‌طور که می‌دانید غذا خوردن خوب مادر شیرده اهمیت زیادی دارد. در این میان، استراحت کردن کافی در کنار استفاده از رژیم غذایی متعادل و نوشیدن مایعات بیشتر می‌تواند میزان تولید شیر را در سینه‌های مادر شیرده به میزان قابل‌توجهی افزایش دهد.

اگر به دنبال مواد غذایی جهت افزایش شیرمادر هستید این مطلب معرفی 25 ماده غذایی برای افزایش شیر مادر (بخش اول) را بخوانید

8- مادران شیرده باید از الکل و نیکوتین دور باشند:

لازم است بدانید که مصرف الکل و نیکوتین نه تنها در دوران بارداری برای یک مادر ممنوع است، بلکه استعمال آن‌ها در دوران شیردهی نیز می‌تواند عوارض جانبی جبران‌ناپذیری در بدن زنان و نوزاد به جای بگذارد. یکی از اثرات منفی مصرف نیکوتین و الکل، محدود کردن تولید شیر در بدن خانم‌ها است. علاوه بر این مورد، این مواد می‌تواند از طریق شیر مادر به بدن نوزاد انتقال یافته و مشکلات رشدی شدیدی را در بدن او ایجاد کنند.

9- مادران شیرده  باید داروهای مصرفی خود را بررسی کنند:

اگر به عنوان یک مادر شیرده مجبور هستید تا داروی خاصی را مصرف کنید  و هم زمان با آن، تولید شیر نیز در سینه‌های شما کاهش یافته است، پزشک معالج را از وضعیت خود مطلع کنید. یادتان باشد که استفاده از داروهای ضد بارداری هورمونی، درست بعد از انجام عمل زایمان برای همه خانم‌ها ممنوع می‌باشد.

10- مادران شیرده باید آرامش داشته باشند:

این نکته را باور کنید که وجود استرس در مادران شیرده نقش مهمی در کاهش تولید شیر آن‌ها دارد. بنابراین، اگر به عنوان یک مادر احساس می‌کنید که نگهداری از نوزاد کار سختی است و مانع استراحت شما به اندازه کافی می‌شود، بهتر است از نزدیکان و خانواده خود برای انجام این کار کمک بگیرید تا بتوانید با آرامش کامل، استراحت نموده و استرس را از خود دور نگه دارید. البته کلید اصلی برای از بین بردن استرس،  تمرین کردن روش‌های سالم زندگی مانند نفس کشیدن درست می‌باشد. تکرار این نوع تمرینات تأثیر عجیبی در میزان تولید شیر مادران دارد.

11- هرگز در دوران شیردهی خود از سینه‌بند استفاده نکنید:

 به خاطر داشته باشید که استفاده از سینه‌بندهای تنگ که منطقه قفسه سینه مادر را فشار داده و نواحی اطراف سینه را تحت تأثیر قرار می‌دهد، می‌تواند بر روند جریان تولید شیر اثر گذاشته و با مسدود کردن مجراهای خروجی شیر، روند تغذیه نوزاد با شیر مادر را با مشکل مواجه کند.

12- ماساژ دادن پستان‌ها در دوران شیردهی نوزاد:

جالب است بدانید که ماساژ دادن پستان‌ها به مادران کمک می‌کند تا مجاری مسدود شده خروج شیر را باز کرده و با حرکت توده‌های سفت، شیر موجود در این مجاری را نرم کنند. البته این کار، روند تولید شیر در بدن مادران را افزایش نمی‌دهد؛ بلکه اجازه می‌دهد جریان شیر به آسانی صورت گیرد. به همین دلیل، این کار خطر ابتلا مادران به مشکل ماستیت را کاهش می‌دهد. برای ماساژ دادن سینه‌ها، ابتدا آرامش خود را حفظ نموده و به آهستگی دستان خود را بر روی سینه‌های خود قرار دهید. اگر این کار توسط خود مادر  انجام گیرد، می‌تواند فشار وارده بر روی سینه‌ها را در حد متعادل تنظیم نماید. هنگام انجام این کار  باید مادر و نوزاد هر دو راحت و آرام باشند و ماساژ ملایم از ناحیه قفسه سینه به سمت نوک پستان انجام گیرد. در نهایت، فراموش نکنید که در دوران ماساژ دادن، نوزاد همچنان باید به شیر خوردن ادامه دهد. سپس سینه دیگر را ماساژ داده و با آرامش، سعی کنید به مجاری خروج شیر صدمه نزند.

13- ایجاد ارتباط پوستی بین مادر شیرده و نوزاد:

تماس پوستی بدن مادر با نوزاد در دوران شیردهی می‌تواند میزان ترشح شیر را در سینه‌های او افزایش دهد. برای این کار، کافی است مادر لباس‌های مربوط به قسمت بالاتنه بدن را درآورده و برای نوزاد نیز فقط از پوشک استفاده کند. البته بهتر است در هنگام شیر دادن برای پوشاندن بدن خود و فرزندتان از یک پتو استفاده کنید. زمانی که بدن نوزاد به طور کامل با بدن مادر خود تماس پیدا کرد، مادر می‌تواند فرایند شیر دادن را آغاز کند. این تکنیک باعث تسریع آزادسازی هورمون‌های تولید شیر در بدن مادر شده و به میزان قابل‌توجهی شیر او را افزایش می‌دهد.

در دوران شیردهی آبلیمو را فراموش نکنید علت آن را در این مطلب 9 مزیت باورنکردنی مصرف آبلیمو در دوران شیردهی بخوانید

14- اضافه کردن جلسات پمپاژ شیر از سینه‌های مادر:

اضافه کردن جلسات پمپاژ شیر از سینه‌های مادر می‌تواند میزان تولید شیر را برای تغذیه نوزاد افزایش دهد. بنابراین، به عنوان یک مادر حداقل دو تا پنج دقیقه در هر جلسه شیر دادن به نوزاد، شیر باقیمانده را از سینه‌های خود، به کمک دست یا دستگاه مخصوص تخلیه نمایید. این کار کلیدی برای سرعت بخشیدن به روند تولید شیر مادر و تخلیه شیرهای باقیمانده در سینه‌ها خواهد بود.

در ادامه این مقاله، چند نکته مهم برای افزایش تولید شیر مادر از طریق انجام پمپاژ ارائه شده است که به شرح زیر می‌باشند:

• با استفاده از یک پمپ الکتریکی خودکار، شیر باقیمانده در هر دو سینه خود را به طور کامل تخلیه کنید.
• فواصل بین انجام عمل پمپاژ را کاهش دهید؛ به عنوان مثال، اگر نوزاد شما هر نیم ساعت شیر می‌خورد، هر 15 تا 20 دقیقه یک‌بار شیر سینه‌ها را پمپاژ کنید. البته در صورت کم بودن شیر و زیاد خوردن نوزاد، می‌توانید عمل پمپاژ را هر 8 تا 10 ساعت یک بار انجام دهید.

جالب است بدانید که تکنیک پمپاژ کردن یا ماساژ دادن سینه مادران در دوران شیردهی خاص بوده و توسط Chele Marmet، مدیرمسئول موسسه تغذیه در Encino کالیفرنیا برای مادران عزیز ارائه شده است. شما می‌توانید برای افزایش شیر خود این ترفندها را دنبال کنید:

1- در هر دفعه دو بار سینه را برای پنج تا هفت دقیقه پمپاژ نموده و سپس روند کار را متوقف کنید.

2- هم‌زمان، بهتر است سینه‌ها را با حرکت دایره‌ای ماساژ دهید.

3- یادتان باشد که از نوک انگشتان خود برای ماساژ ملایم در جهت یک خط از دیواره قفسه سینه تا نوک پستان‌ها استفاده کنید.

4- برای پمپاژ کردن، دست خود را مانند یک فنجان بر روی هر سینه قرار داده و سپس به سمت نوک سینه پیش بروید. حالا می‌توانید سینه‌های خود را به آرامی تکان دهید.

5- در این شرایط، پمپاژ کردن باید برای پنج تا هفت دقیقه دیگر ادامه یابد.

این روش، باعث افزایش تولید هورمون پرولاکتین در بدن مادر شیرده شده، در نتیجه افزایش تولید شیر را در بدن او به دنبال خواهد داشت.