آیا شما هم به عنوان یک زوج جوان به تازگی صاحب نوزاد شده‌اید؟ آیا دکتر متخصص اطفال به محض تولد نوزادتان، عکسبرداری از استخوان‌های او را اجباری اعلام کرده است؟ آیا شرایط زندگی در داخل رحم مادر باردار می‌تواند بر روی استخوان‌های جنین تاثیر بگذارد؟ آیا میخواهید در مورد شنیده‌های خود درباره شکننده بودن استخوان‌های نوزادان مطمئن شوید؟
در ابتدا، لازم است به خاطر داشته باشید هر نوزادی که به محض تولد توسط متخصصین اطفال بیمارستان مورد عکسبرداری قرار می‌گیرد، ممکن است به بیماری شکننده بودن استخوان‌ها مبتلا باشد. والدین این نوزادان باید تاریخ دقیق معاینه و عکسبرداری از بدن فرزند خود را به خاطر سپرده و چگونگی مراقبت از او را یاد بگیرند، چون هنگامی که نوزادی به مشکل شکننده بودن استخوان‌ها دچار شده باشد، یک قربانی به حساب می‌آید.
اگر نوزاد شما به اختلال متابولیسمی دچار است این مطلب اختلال در متابولیسم و یا بروز مشکل در سوخت و ساز نوزادان چیست؟ را بخوانید.
بیماری شکننده بودن استخوان‌های نوزادان چیست؟
همانطور که از نام بیماری مشخص است، شکننده بودن استخوان‌های نوزادان به این معنی است که برخی از استخوان‌های نوزاد به طور ناقص تشکیل شده و به دلیل تکامل نیافتن، شکننده می‌باشد. به همین دلیل نوزاد بیمار همواره در معرض خطر شکستگی استخوان قرار می‌گیرد. در نهایت، به عنوان مادر یک نوزاد کوچک یادتان باشد که این بیماری "استخوان‌سازی imperfecta در نوزادان" نیز نامیده می‌شود.
چه عواملی باعث شکننده شدن استخوان‌های نوزادان می‌شود؟
در تمام موارد این بیماری، همه استخوان‌های راست نوزاد در زمان تولد بسیار شکننده می‌باشد. با این حال، این وضعیت بدان معنا نیست که شما و همسرتان مسئول بروز وضعیت بد در بدن فرزند خود هستید. در واقع، یادتان باشد که بیماری شکننده بودن استخوان‌های نوزادان یک نوع اختلال ژنتیکی بوده و در نتیجه اختلال در ژنی که مسئول کنترل تولید کلاژن در بدن این فرشته‌های کوچک است، اتفاق می‌افتد.
به یاد داشته باشید که کلاژن نوعی پروتئین بسیار مهم برای استحکام استخوان‌های بدن نوزادان است. در واقع، این ماده مهم‌ترین پروتئین در روند استخوان‌سازی بدن نوزادان به شمار می‌رود. البته، در مواردی که یکی از والدین از بیماری شکننده بودن استخوان‌ها در بدن خود رنج ببرد، به احتمال زیاد این بیماری به نسل بعدی او نیز منتقل می‌شود. اما، در این حالت شدت بیماری خفیف خواهد بود. در مواردی که این بیماری در بدن نوزادی شدید باشد، باید بدانید که حتما یک مورد قوی در سابقه پزشکی خانوادگی یکی از والدین نوزاد وجود داشته است.
علائم بیماری شکننده بودن استخوان‌های نوزادان چیست؟
در بسیاری از موارد، علائم شکننده بودن استخوان‌های نوزادان در روزهای اولیه تولد تشخیص داده نمی‌شود. در واقع، زمانی که نوزاد رشد کند، علائم بیماری در بدن او برجسته‌تر خواهد شد. البته، لازم است به خاطر داشته باشید که علائم این بیماری بستگی به شدت بیماری و سن نوزاد داشته و در بدن هر نوزادی با نوزادان دیگر متفاوت است. اما، همه والدین باید علائم زیر را همواره در نظر داشته و در صورت مشاهده آن‌ها در بدن فرزتد خود، او را نزد پزشک متخصص اطفال ببرند. مهم‌ترین این علائم عبارتند از:
- قد نوزاد از میزان نرمال کم‌تر باشد.
- اگر شکستگی استخوان‌های نوزادی چند بار و پشت سر هم اتفاق بیافتد.
- وجود مشکل در قدرت شنوایی نوزاد و یا بروز اختلال شنوایی در سنین بسیار پایین (که هیچ علت شناخته شده برای ناشنوایی نوزاد وجود نداشته باشد).
- نوزاد دارای کف پای صاف باشد.
- نوزاد دارای دندان‌های ضعیف و بسیار کوچک باشد.
- اسکولیوز (در این شرایط ستون فقرات نوزاد به شکل S انحنا خواهد بود).
- اگر نوزاد دارای پاهای متمایل به بیرون و اسلحه‌مانند داشته باشد.
اگر میخواهید نوزادی بلند قد داشته باشید این مطلب کشیدگی و بلندی قد جنین با خوردن خرما در بارداری را بخوانید.
چگونگی مراقبت از نوزادان مبتلا به بیماری شکننده بودن استخوان‌ها:
به عنوان مادر یک نوزاد بیمار به یاد داشته باشید که دکتر متخصص اطفال، گزینه‌های درمانی مختلفی را که متناسب با سن فرزندتان است، به شما پیشنهاد خواهد کرد. با این حال، شما خودتان به عنوان یک پدر و مادر صبور میتوانید با مراقبت از نوزاد خود، چند قدم اضافی برای حفظ سلامت او بردارید. البته، به خاطر بسپارید که نحوه مراقبت از نوزادی که به بیماری شکننده بودن استخوان‌ها مبتلا شده است، بسیار متفاوت از سایر روش‌های درمانی بوده و نباید مانند مراقبت از نوزادان سالم و طبیعی باشد. در اقع، والدین این نوع نوزادان باید دقت بیش از حدی در مراقبت از نوزاد خود داشته باشند. در ادامه این مقاله، برخی از روش‌هایی که شما میتوانید با به کار بردن آن‌ها، زندگی را برای نوزاد تازه متولد شده خود آسان کنید، بیان شده است. مهم‌ترین این موارد عبارتند از:
1- صندلی مخصوص برای نوزادان مبتلا به بیماری شکننده بودن استخوان‌ها:
به یاد داشته باشید که داشتن صندلی مخصوص برای نوزادان مبتلا به بیماری شکننده بودن استخوان‌ها الزامی است. همچنین، این نکته مهم را به خاطر داشته باشید که این وسیله باید قبل از انتقال دادن نوزاد از بیمارستان به خانه تهیه شود. در واقع، استفاده از صندلی نوزاد می‌تواند از خم شدن فرزندتان به طرفین جلوگیری کرده و صاف نگه داشتن بدن او را امکان‌پذیر کند. علاوه بر این موارد، والدین باید بررسی کنند تا جای مناسبی را برای صندلی فرزند بیمار خود در ماشین پیدا کرده وچگونگی حل مشکلات و آسان کردن زندگی برای کودک بیمار خود را یاد بگیرند.
البته، والدین می‌توانند از بالشتک‌های اضافی راحت و نرم هم در داخل صندلی نوزاد بیمار خود استفاده کنند. استفاده از پارچه‌های مخصوص موجود در فروشگاه‌های پزشکی و یا حتی در فروشگاه‌های پارچه‌فروشی محلی هم می‌تواند راحتی بیشتری را بر نوزاد بیمار شما فراهم کند. همچنین، شما به عنوان والدین یک نوزاد مبتلا به بیماری شکننده بودن استخوان‌ها میتوانید از یک لایه فوم هم بین برخی از قسمت‌های صندلی استفاده کنید، تا سلامتی نوزاد خود را فراهم نمایید. در نهایت، لازم است بدانید که برخی از مارک‌های صندلی ماشین جهت انتقال نوزادان و کودکان مبتلا به بیماری شکننده بودن استخوان ساخته شده است، که بسیار هم مشهور و مطمئن می‌باشند.
اطمینان حاصل کنید که صندلی مخصوص نوزاد خود را بر روی صندلی عقب و جلو ماشین، در جای مطمئنی قرار می‌دهید. همچنین، یادتان باشد که نباید آن را در نزدیکی کیسه هوای ماشین قرار دهید. از ویژگی‌های اضافی موجود در این نوع صندلی‌ها می‌توان به استراحت کامل پاهای نوزاد با قرار گرفتن در جای مناسب و وضعیت درست ستون فقرات او اشاره کرد.
2- نحوه پوشاندن لباس و حمام کردن نوزادان مبتلا به بیماری شکننده بودن استخوان‌ها:
در ابتدا، لازم است به خاطر داشته باشید که گرما و حرارت بیش از حد برای نوزاد بیمار شما بسیار ناراحت‌کننده خواهد بود. پس، به عنوان والدین یک نوزاد مبتلا به بیماری شکننده بودن استخوان‌ها باید سعی کنند تا لباس فرزندتان مناسب و سبک انتخاب باشد و از عرق کردن بدن او جلوگیری نماید. همچنین، حمام کردن این نوزادان باید در وان‌های دراز و کم‌عمق صورت گیرد. محبوب‌ترین وان‌ها برای حمام کردن نوزادان مبتلا به بیماری شکنندگی استخوان، وان‌هایی است که به شکل بدن کودکان باشد.
البته، به خاطر داشته باشید هنگامی که نوزاد شما بزرگ شد و توانست بنشینید، شما میتوانید یک حلقه ایمنی حمام خریداری کرده و آن را به کف حمام متصل کنید. همچنین، اگر نوزاد خود را در داخل وان و یا کف حمام قرار می‌دهید، آن را با اسفنج بپوشانید.
اگر نوزاد مبتلا به شکنندگی استخوان‌ها دچار شکستگی شود، چه باید کرد؟
البته، همه ما می‌دانیم که شکستگی استخوان در نوزادان می‌توان بسیار دشوار باشد، چون تکان دادن و انتقال این نوزادان به بیمارستان و نحوه قرار دادن استخوان شکسته کاملا متفاوت از بزرگسالان است. در واقع، بروز این حالت یک وضعیت دشوار برای پدر و مادر نوزاد تلقی شده و آن‌ها را دچار نگرانی‌های عاطفی شدیدی خواهد نمود. دقت کردن به نشانه‌های زیر به والدین نوزادان مبتلا به شکننده بودن استخوان‌ها کمک خواهد کرد تا در اولین مرحله، نقطه شکسته شده را پیدا کنند. این علائم عبارتند از:
- اگر به عنوان والدین یک نوزاد بیمار متوجه شدید که او به طور ناگهانی و بدون هیچ دلیلی شروع به گریه‌ی شدید کرد، باید شکستگی استخوان را در بدن او جستجو کنید. به خاطر داشته باشید که در برخی موارد، وارد شدن یک ضربه محکم و ناگهانی به استخوان این افراد می‌تواند باعث شکسته شدن یکی از استخوان‌ها شود. در چنین شرایطی، کمک کردن به نوزاد باید در آرامش صورت گیرد. پس، به عنوان والدین یک نوزاد بیمار آرامش خود را در چنین مواردی حفظ کرده و سعی کنید تا گریه فرزندتان را متوقف نمایید، چون گریه کردن نوزاد آرامش شما را هم کاهش خواهد داد. سپس، سعی کنید تا به آرامی دست و پا و استخوان‌های بدن نوزادتان را لمس کنید.
- اگر در هنگام لمس کردن استخوان خاصی شکسته باشد، نوزاد شما گریه خواهد کرد. در چنین شرایطی، بلافاصله باید لمس کردن آن نقطه را قطع کنید. با این کار والدین قادر خواهند بود تا به راحتی استخوان شکسته را در بدن فرزند خود شناسایی کنند. بعد از این مرحله به آرامی نوزاد بیمار خود را بلند کرده و او را با خیال راحت در صندلی مخصوص خود قرار دهید تا او را به بیمارستان برسانید.
- مطمئن شوید که استخوان شکسته به چیزی برخورد نکند، چون دست زدن به آن درد فرزندتان را تشدید خواهد کرد. همچنین، والدین باید سعی کنند تا در چنین مواردی، بسیار آرام رانندگی کرده و دقت کنند که برای جلوگیری از تشدید درد فرزندشان، او را زودتر به بیمارستان انتقال دهند.
در نهایت، به خاطر داشته باشید که بیماری شکننده بودن استخوان در نوزادان می‌تواند یک بیماری بسیار دردناک باشد، چون هم برای والدین و هم نوزاد بسیار ناراحت‌کننده است. اما، در چنین مواردی، خودتان را سرزنش نکنید. شجاع باشید و به نشانه‌های شکستگی استخوان در بدن نوزادتان خوب دقت کنید. اگر شک کردید که نوزادتان دچار شکستگی شده است، او را بلافاصله به نزدیکترین مرکز پزشکی انتقال دهید.
نظر (2)