مراحل رشد و نمو ریه‌های جنین در بارداری

آیا شما هم به عنوان یک مادر حامله می‌خواهید یاد بگیرید که ریه‌های جنین داخل رحمتان چگونه رشد و تکامل می‌یابد؟ آیا در مورد مراحل مختلف رشد و تکامل ریه‌های جنین داخل رحم خودتان کنجکاو هستید؟ اگر جوابتان به این سوالات، مثبت است، حتما مقاله زیر را بخوانید. چون در ادامه این مقاله نگاهی کوتاه به جوانب مهم مراحل رشد و تکامل ریه‌های جنین در داخل رحم مادر باردار خواهیم انداخت.

ریه‌های جنین از چه زمانی شروع به رشد می‌کنند؟

در ابتدا، به عنوان یک مادر باردار به یاد داشته باشید که در مراحل اولیه رشد که جنین نوپای شما اصلا شبیه یک انسان واقعی هم نیست و اندازه او کمی بزرگ‌ تر از یک توپ کوچک می‌باشد، او تنها از سلول‌های یکنواختی تشکیل شده است . در چنین شرایطی، هیچ سلول اختصاصی در داخل بدن جنین مشاهده نمی‌شود. اما در حالت طبیعی، اگر مشکل خاصی در روند بارداری مادر و رشد جنین داخل رحم او پیش نیاید، رشد و تکامل ریه‌های جنین از حدود هفته چهارم بارداری شروع خواهد شد. ولی،این نکته را به خاطر بسپارید که مرحله اولیه تفکیک سلول‌های جنینی و تبدیل آن‌ها به لایه‌ها و اندام‌های مختلف بدن، در جنین‌های مختلف، متفاوت از هم است. این در حالی است که می‌توان ادعا کرد در حالت کلی، ریه‌های هر جنینی از توده سلول‌های اولیه تشکیل‌دهنده او تفکیک شده و به تدریج، عمل تنفس کردن او را کارآمدتر می‌کنند.

به عنوان یک مادر باردار به یاد داشته باشید که رشد و تکامل ریه‌های جنین دارای پنج فاز مجزا از هم است، که ما در ادامه این مقاله، در مورد آن‌ها بحث خواهیم کرد. این مراحل عبارتند از:

1- فاز جنینی:

در مرحله جنینی می‌توان ادعا کرد که رشد و تکامل ریه‌های جنین از حدود هفته چهارم بارداری  و یاهفته پنجم بارداریشروع شده و در طی این مرحله، دو جوانه کوچک شاخه مانند، که یکی از آن‌ها نشانگر شکل ریه راست و دیگری نشان‌دهنده شکل ریه چپ است، در بدن جنین شروع به رشد خواهد کرد. همچنین، در این فاز از دوران بارداری، حنجره و نای جنین نیز تشکیل شده و رشد و تکامل فورگات او هم آغاز می‌شود.

2- فاز شبه غده‌ای:

در فاز شبه غده‌ای می‌توان ادعا کرد که رشد و تکامل ریه‌های جنین که از حدود هفته چهارم و یا پنجم دوران بارداری شروع شده است، تا هفته هفدهم بارداری ادامه می‌یابد. نتیجه مطالعات اخیر  پزشکان متخصص زنان و زایمان نشان می‌دهد شاخه‌های جوانه‌ای که نماد اصلی ریه‌های جنین بودند، اینک در فاز شبه غده‌ای به واحدهای کوچک‌تر و متعددی تبدیل خواهند شد. با گذشت زمان، هر چه که از عمر بارداری مادر بگذرد، این جوانه‌ها رشد و توسعه یافته و به یک واحد تنفسی مستقل که متشکل از یک نایژک و تعداد زیادی از مویرگ خونی جهت عرضه خون به ریه‌ها هستند، تا نیازهای آن‌ها را به اکسیژن برآورده کنند، تبدیل خواهند شد.

3- فاز Canalicular:

فاز canalicular شامل تکامل و رشد ریه‌های جنینی است که از مراحل اولیه دوران بارداری شروع شده و اینک با رسیدن به حدود هفته 25ام از دوران حاملگی کامل‌تر می‌شود. در طی فاز canalicular، یک مانع بین هوا و خون جنین تشکیل خواهد شد، که همین مانع قادر است اکسیژن را از طریق جریان خون به تمام مویرگ‌های تنفسی جنین داخل رحم مادر باردار رسانده و با فعال کردن دی اکسید کربن‌های موجود در بدن او، آن‌ها را از طریق همین مویرگ‌های تنفسی از ریه‌های جنین خارج کند. همچنین، به عنوان یک مادر باردار به یاد داشته باشید که در طی این مرحله از دوران بارداری، انواع بافت‌های مختلف هم در ریه‌های جنین داخل رحم شما تشکیل شده و عمل حمل اکسیژن به بافتهای دیگر بدن او را آغاز می‌کنند.

4- فاز ساکولر:

رشد و توسعه ریه‌های جنین که از هفته چهارم دوران بارداری آغاز شده است، تا فاز ساکولر که در حدود هفته 36ام بارداری است، ادامه خواهد یافت.   به خاطر داشته باشید که تولید سورفاکتانت نیز که سبب تکامل ریه‌های جنین در داخل رحم مادر باردار می‌شود، هم در فاز ساکولر رخ خواهد داد. سورفاکتانت ماده‌ای مانند مایع صابون است، که به بدن جنبن داخل رحم مادر باردار کمک می‌کند تا بافت‌های ظریف ریه‌های او از درون به هم نچسبند در طول عمل بازدم نیز از پاره شدن و آسیب به آن‌ها (بر اثر فشرده شدن) جلوگیری خواهد نمود.

علاوه بر ا ین موارد، لازم است به عنوان  یک مادر باردار بدان ید  که وجود ماده سورفاکتانت در طول انجام عمل زایمان برای هر نوزاد ی بسیار حیاتی است و به او اجازه می‌دهد تا مایع آمنیوتیک را از ریه‌های خود تخلیه کرده و آن‌ها را با هوای مناسب پر کند. دلیل این که نوزادان نارس با تولد زودهنگام خود بیشتر در معرض ابتلا به مسائل تنفسی قرار می‌گیرند و سلامت ریه‌های ا ین نوزادان با انجام عمل دم و بازدم به خطر می‌افتد، این است که نوزادان نارس قبل از شکل‌گیری مناسب ریه‌ها و تولید ماده سورفاکتانت در بدنشان متولد می‌شوند. در نها یت، فراموش نکنید  که کیسه‌های هوایی جن ین داخل رحم مادر باردار نیز در طی مرحله ساکولر از هوا پر خواهد شد، که برای ادامه زندگی او حیاتی است.

5- فاز آلوئولار:

فاز آلوئولی، آخرین مرحله از ت کامل و رشد ریه‌های جنین داخل رحم مادر باردار محسوب م ی‌شود،  که تا کمی قبل از زمان تولد او هم ادامه خواهد داشت. علاوه بر آن این موارد، به عنوان به  یاد داشته باش ید  که روند رشد ر یه‌ها در دوران کودکی نیز به چشم خواهد خورد. همچن ین، تولید ماده سورفکتانت هم در طی مرحله آلوئولار از دوران باردار شروع شده و رشد برونش‌ها و کیسه‌های هوایی جنین را به دنبال خواهد داشت. در نها یت، به عنوان  ی ک مادر باردار  یادتان باشد  که بافت‌های حمل هوا از ریه‌ها ی جن ین داخل رحم شما نیز در طی این مرحله از دوران بارداری گسترش یافته و رفته رفته با حمل هوای بیشتر کارآمدتر از قبل عمل خواهند  کرد.

رشد و تکامل ریه‌های جنین تا چه اندازه‌ای باید پیش برود؟

به عنوان یک مادر باردار به یاد داشته باشید  که انجام آزمایش FLM در هفته‌های آخر از دوران باردار ی به پزشک متخصص زنان و زا یمان کمک می‌کند تا از بلوغ ریه‌های جنین داخل رحم شما مطمئن شده و پیش‌بینی کند که آیا رشد و ت کامل ریه‌های او برای تولد  ی ک نوزاد سالم، امن و مناسب است. با این حال فراموش نکنید  که انجام آزمایش FLM قبل از هفته 39ام بارداری، برا ی هر مادر ی ممنوع اعلام شده است.