کودکم راه نمیرود، چیکار کنم؟

در چه سنی بچه ها شروع به راه رفتن می کنند؟

شما هرگز نمی توانید زمانی را که کودکتان اولین گام های خود را برای راه رفتن کودک برمی دارد، حدس بزنید. او ممکن است سعی کند به درستی بایستد، بدون اینکه به چیزی تکیه دهد. این مرحله از زندگی کودکتان که شما به عنوان یک پدر و مادر جوان، زمان شروع آن را حدس می زنید و در انتظارش هستید، ممکن است خیلی زودتر و یا خیلی دیرتر از تخمین های شما اتفاق بیافتد.
برای هر کودک سالمی دوازده ماه اول بعد از تولد، نقاط عطف مهمی در رشد و بالندگی های مختلف او خواهد بود. در این دوران، کودک شما سعی خواهد کرد قدرت هماهنگی و همچنین قدرت عضلانی اندام های خود را توسعه و افزایش دهد. اکثر کودکان برای اولین بار یاد خواهند گرفت که به تنهایی بنشینند. معمولا چهار دست و پا رفتن و خزیدن کودک در روی زمین، قبل از شروع به راه رفتن کودک اتفاق می افتد. برخی از کودکان ممکن است قبل از جست و خیز و چهار دست و پا راه رفتن، به طور کامل و مستقیم شروع به راه رفتن نمایند. هنگامی که کودک شما زودتر از موعد مورد انتظارتان، انجام کاری را یاد می گیرد، یکی از مهمترین مراحل رشد دراو و رسیدن به نقطه عطف را در فرزند خود خواهید دید.
شما به عنوان یک پدر و مادر ممکن است زمان دقیقی را که بچه ها شروع به راه رفتن می کنند، نتوانید حدس بزنید. این نکته مهم است که به یاد داشته باشید رسیدن به نقاط عطف در همه ی کودکان مختلف بوده و سرعت آن بستگی به رشد آن ها دارد. اگر کودکتان کمی دیرتر از سایر کودکان همسن خود، شروع به راه رفتن کند و قبل از کودک شما، دیگر کودکان هم سن و سالش این کار را انجام داده باشند، این امرکاملا طبیعی است.

اکثر کودکان اولین گام های خود را برای راه رفتن زمانی برمی دارند که به 9 تا 12 ماهگی از سن خود رسیده باشند. زمانی که کودک شما به حدود 15 ماهگی سن خود برسد، راه رفتن را به خوبی و بدون کمک دیگران انجام خواهد داد. گاهی اوقات، کودکانی که نقاط عطف رشد آن ها نسبت به دیگر کودکان دیر اتفاق افتاده باشد، ممکن است راه رفتن را در زمانی که آن ها حدود 17 ماهه شده اند، شروع کنند. کودکان معمولا در این سنین با چهار دست و پا حرکت کردن و یا راه رفتن طبیعی، شروع به گشتن در اطراف خانه می نمایند، تا اشیا و مبلمان منزل را برای بالا بردن درک خودشان از محیط پیرامون بررسی می کنند.

نشستن کودک به تنهایی

یکی از اولین سیگنال هایی که آمادگی کودک شما را برای راه رفتن نشان می دهد، شروع کردن او به تنهایی نشستن است. نشستن کودک بدون کمک دیگران، مرحله اول برای حفظ تعادل و یادگیری حرکات بعدی در او است. تلاش برای نشستن کودک، باعث تقویت عضلات او شده و در راه رفتن کودک کمک زیادی خواهد کرد. دراغلب موارد، کودکان عمل نشستن را در زمان 4 ماهگی تا 7 ماهگی یاد می گیرند.

خزیدن یا چهار دست و پا راه رفتن کودک

مرحله بعدی که به مرحله ی نهایی یعنی راه رفتن کودک نزدیک می کند، خزیدن یا چهار دست و پا راه رفتن کودک می باشد. او در این عمل، بسیاری از حرکات دست و پا را تمرین خواهد کرد. بسیاری از کودکان زمانی که بتوانند روی تخت خود حالت نشستن را برای بار اول تمرین کنند، و یا حتی بر روی زمین یا یک سطح ثابت به درستی بنشینند، دست و پاهای خود را با حرکات متناوب و پی درپی که برای نشستن انجام می دهند، قوی ترکرده و این عضلات قوی شده، به راه رفتن کودک کمک بسیاری خواهد کرد. در اغلب موارد، کودکان این فعالیت ها را زمانی یاد می گیرند که در حدود 7 تا 10 ماه سن داشته باشند. 

 به ایستادن کودک خود کمک

به محض اینکه کودک شما بداند که می تواند همراه با حس کنجکاوی خود و حرکت در محیط اطراف خانه، درک خود را ازمحیط پیرامونش افزایش دهد، شروع به کشیدن خود بر روی زمین و رساندن خود به خواهر و برادرش، یا یکی از اعضای خانواده و یا مبلمان های موجود در خانه خواهد کرد. این زمان، وقت مناسبی برای کمک شما به عنوان یک پدر و مادر به کودک خودتان برای افزایش تعادل او است، تا کودک نشان دهد چگونه می تواند بدون کمک شما و استفاده کردن از دستگیره ها، ایستادن را تمرین نماید. اکثر کودکان انجام این کار را در زمانی که آن ها هشت ماه سن دارند، شروع می کنند. شما در این سن می توانید با دست های خود او را نگه داشته و به ایستادن کودک خود کمک کنید. هنگامی که کودک شما درحالت ایستاده است، می توانید چگونگی خم شدن دوباره ی زانو و بازگشت به حالت اولیه ی نشسته را به او یاد دهید.

اجازه دهید کودک تنهایی تمرین کند

هنگامی که کودک شما اعتماد به نفس خود را بالا برد و بهتر توانست با حفظ تعادل و هماهنگی خود، بعضی کارها را به تنهایی انجام دهد، در این مرحله، شما می توانید به کودک خود در چند گام با نگه داشتنش بر روی زمین، در ایستادن او کمک کنید. اکثر کودکان به این مرحله از رشد در حدود ماه هشتم یا نهم بعد از تولد می رسند. به کودک خود اجازه دهید تا سعی کند، تا آنجا که می تواند به تنهایی عمل ایستادن را تمرین نماید. او ممکن است چند بار به طور کامل بیافتد، اما این حالت کاملا طبیعی است و شما نباید نگران شوید. به کودک خود اجازه دهید بعد از افتادن سعی کند برای به دست آوردن تعادل، خودش دوباره سرپا بایستد. این کار به افزایش تعادل بهتر او و انجام اعمال بعدی در کودک نوپای شما کمک شایانی خواهد نمود.

کودک را تشویق کنید

 در ابتدا، کودک شما سعی خواهد کرد تا با استفاده از تکیه دادن بر مبلمان خانه برای رسیدن به موقعیت ایستادن، کمک بگیرد. هنگامی که او احساس کند به اندازه کافی و به راحتی، با استفاده از مبلمان و یا وسایل دیگر منزل، بدون کمک پدر و مادر می تواند بایستد، ممکن است برای چند ثانیه دست های خود را از وسایلی که گرفته است، رها کند. اکثر کودکان این کار را در حدود ماه هشتم تا ماه نهم بعد از تولد انجام می دهند. شما به عنوان یک پدر و مادر باید کودکان خود را بیشتر به انجام این کارها تشویق کرده و سعی کنید پشتیبانی کردن از آن ها را برای چند ثانیه رها کنید. 

ایستادن را با کودک خود تمرین کنید

در مرحله بعدی، کودک شما احساس اعتماد به نفس بیشتری کرده و خودش در حالی که برخی از مبلمان و یا وسایل خانه را گرفته می ایستد. در برخی از زمان ها، کودک حمایت و گرفتن اشیا را برای چند لحظه ترک کرده و برای چند ثانیه و یا حتی چند دقیقه، بدون هرگونه کمکی ایستادن را تمرین خواهد نمود. اکثر کودکان این مرحله از رشد را در حدود ماه نهم تا ماه دهم بعد از تولد خود تجربه می نمایند. شما به عنوان یک پدر و مادر می توانید با کودکتان در زمان بعد از نشستن او، حالت ایستادن را کم کم تمرین کرده و او را برای به دست آوردن اعتماد به نفس بیشتر و تقویت عضلات یاری کنید. هنگامی که کودک شما توانست روس پای خودش بایستد، شما می توانید با بازی شمارش او را سرگرم کنید تا بتواند مدت زمان بیشتری بایستد. 

• هنگامی که کودک شما به راحتی با این ایده ی ایستادن، از جای خود بلند می شود، راه رفتن در امتداد محیط اتاق را شروع خواهد کرد. او ممکن است در این زمان برای رفتن از یک نقطه ی اتاق به نقطه ی دیگر آن، با کمک گرفتن از مبلمان و یا وسایل دیگر اتاق این کار را انجام دهد. 

افتادن های مکرر برای کودک شما کاملا طبیعی

در مرحله بعدی، کودک شما شروع به راه رفتن در چند مرحله خواهد کرد. او ممکن است سعی کند به سمت شما و یا دیگر اعضای خانواده، و یا حتی اسباب بازی های مورد علاقه ی خود حرکت کند. کودکتان ممکن است گام اول را برای راه افتادن با تلو تلو خوردن و زمین افتادن شروع نماید. به یاد داشته باشید که افتادن های مکرر برای کودک شما کاملا طبیعی است، اما در راه رفتن او عجله نکنید و به زور کودک خود را وادار به این کار ننمایید. به کودک اجازه دهید تا به آرامی سعی کند با گرفتن مبلمان ها و یا وسایل دیگر، خودش روی پاهایش بایستد. 

کودک خود را تشویق کنید

در نهایت، همه ی این اعمال و تلاش ها باعث برداشتن اولین گام های جادویی در کودک شما خواهد شد. عمل راه رفتن یکی از دستاوردهای بزرگ و اصلی از سعی و تلاش کودک شما است، بنابراین مطمئن باشید که شما به عنوان یک پدر و مادر با نشان دادن قدردانی خودتان از او و تشویق هایتان، به همان اندازه کودک را یاری خواهید نمود. تشویق کردن او می تواند با نمایش بزرگی از کف زدن و لبخند زدن شما صورت گیرد. اکثر کودکان ممکن است این مرحله از رشد را در زمانی که آن ها یک ساله هستند، پشت سر بگذارند، در حالی که حالت طبیعی شروع راه رفتن کودک زمانی است که آن ها 15 یا 17 ماهه شده اند.

هنگامی که کودک شما اولین گام های جادویی خود را برداشت، بعد از آن، او به راه رفتن های متوالی خواهد پرداخت. همانطور که قبلا ممکن بود کودک شما با افتادن بر روی زمین و تلوتلو خوردن در طول یادگیری، عمل راه رفتن را انجام دهد، مطمئن باشید که اگر به او اجازه دهید تا این کار را زیاد تمرین کند، برایش مفید خواهد بود. هیچ وقت با عجله او را وادار به راه رفتن نکنید، شما با احساس عجله ی خودتان به او صدمه خواهید زد و یا او را هیجان زده و شوکه خواهید نمود. این زمانی است که اگر کودک شما به راه بیافتد، هم گریه خواهد کرد. در عوض، تشویق کردن و تحسین نمودن شما به کودک نشان می دهد که وقتی او راه می رود و یا در حین راه رفتن کودک روی زمین می افتد، از او حمایت خواهید کرد.

کودکم 16 ماه داره ولی راه نمیره اما میتونه با گرفتن وسایل اطرافش بایسته، باید چیکار کنم؟

کودک شما 16 ماهه است و تاخیر در راه افتادن تا 17 ماهگی طبیعی تلقی می‌شود با این حال گاهی کمبود برخی ویتامین‌ها مثل ویتامین D می‌تواند باعث تاخیر در راه افتادن کودکان شود. توصیه می‌کنم یک ماه آینده را هم صبر کنید و بعد فرزندتان را برای معاینه نزد متخصص ببرید و اگر لازم بود آزمایشات مربوطه را انجام دهید. اگر تمام مسایل طبیعی بود تاخیر در راه افتادن جای نگرانی ندارد و به دلیل ترس کودک است. والدین می‌توانند از وسایل مورد علاقه کودک استفاده کنند تا او را مشتاق کنند در سمتی که نمی‌تواند دست به چیزی بگیرد به سمت برداشتن شی مورد علاقه قدم بردارد. به مرور ترس کودک از قدم برداشتن می‌ریزد و می‌تواند بدون حامی قدم بردارد. برای شروع حتی والدین می‌توانند پاهای کودک را روی پای خود بگذارند و قدم بردارند و بعد با گرفتن دست کودک یا زیر بغل او به او کمک کنند خود قدم برداشتن را تجربه کند. (به نقل از نینی بان: پاسخ دکتر تقی بغدادی، فوق‌تخصص ارتوپدی اطفال و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران )