مصرف محلول او آر اس به صورت خوراکی، آب و الکترولیت های (مواد معدنی دارای بار الکتریکی که در مایعات بدن وجود دارند و عملکرد صحیح اعصاب، سلول ها، عضلات، قلب و مغز را تنظیم می کنند) از دست رفته بدن در شرایطی مانند اسهال را جبران می کند. بنابراین، او آر اس جزء رایج درمان جبران مایعات خوراکی (ORT) است.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد زمان نیاز نوزادان به او آر اس، فواید آن، مقدار مناسب مصرف و نکات تهیه او آر اس در خانه، این مطلب را مطالعه کنید.
چه زمانی او آر اس برای کودک لازم می شود؟
نوزادان زمانی به درمان جبران مایعات نیاز دارند که مقدار زیادی آب و الکترولیت از بدنشان دفع شود. چندین عامل و شرایط می توانند باعث از دست رفتن مایعات و الکترولیت ها شوند. نوزادان در برابر عفونت ها، بیماری های گوارشی (مربوط به معده و روده) و مشکلاتی که می توانند باعث اسهال و استفراغ مداوم شوند، آسیب پذیر هستند و این شرایط منجر به کم آبی شدید می شود. استفاده از او آر اس برای جبران مایعات و آب رسانی تحت راهنمایی پزشک اطفال برای درمان کم آبی ضروری است.
در زیر برخی از علائم کم آبی در نوزادان آورده شده است (1):
- تشنگی شدید
- کج خلقی و بی قراری
- کاهش تعداد پوشک های خیس به دلیل کم شدن ادرار
- ادرار زرد تیره
- گریه بدون اشک
- خشکی گوشه دهان و ترک خوردن لب ها
- فرورفتگی ملاج (نقطه نرم غشایی بین استخوان های جمجمه نوزاد) در بالای سر
- چشم های گود رفته
- بی حالی و کم انرژی بودن
تشخیص زودهنگام علائم و اطمینان از آب رسانی مناسب برای بهبودی ایمن ضروری است. اگر کودک شما هر یک از این علائم را نشان می دهد، با پزشک اطفال مشورت کنید و در مورد درمان جبران مایعات خوراکی صحبت کنید. در کم آبی شدید، کودک ممکن است دچار سرگیجه شود و هوشیاری خود را از دست بدهد.
مزایای محلول جبران آب و الکترولیت (او آر اس) چیست؟
نمک ها یا محلول های خوراکی جبران کم آبی حاوی سدیم کلرید، گلوکز انیدروز، پتاسیم کلرید و تری سدیم سیترات (دی هیدرات) هستند (2). نمک ها به حفظ تعادل الکترولیت ها در بدن کمک می کنند، در حالی که گلوکز انرژی لازم برای ریکاوری، ترمیم و بهبود را فراهم می آورد.
در زیر برخی دیگر از مزایای او آر اس ذکر شده است (3):
- مقرون به صرفه و به راحتی در دسترس است.
- در خانه به راحتی قابل تهیه و مصرف است.
- حاوی نسبت مناسبی از نمک های لازم برای حفظ اسمولاریته بدن (غلظت ذرات محلول در یک لیتر) است که برای هماهنگی فیزیولوژیکی بدن ضروری است.
- به سرعت اثر می کند زیرا حاوی نمک های ساده ای است که به راحتی وارد جریان خون می شوند.
- می توان آن را به صورت خوراکی مصرف کرد، بنابراین حتی افرادی بدون پیشینه پزشکی نیز می توانند آن را به راحتی استفاده کنند.
چگونه به نوزادان او آر اس بدهیم؟
در زیر مراحل تهیه و خوراندن او آر اس به نوزادان آورده شده است.
- 200 میلی لیتر آب آشامیدنی تمیز را در ظرفی تمیز و استریل بجوشانید و سپس آن را خنک کنید.
- این آب را در یک لیوان بریزید و با یک قاشق چای خوری پودر او آر اس مخلوط کنید. خوب هم بزنید تا پودر کاملاً حل شود و محلول کمی کدر به نظر برسد. او آر اس را در شیر، آب میوه یا هر مایع دیگری مخلوط نکنید.
- قبل از خوراندن او آر اس به کودک، دست های خود را بشویید.
- کودکان زیر دو سال باید هر یک تا دو دقیقه یک قاشق چای خوری از این محلول او آر اس را با استفاده از قاشق، قطره چکان یا فیدر در طول روز دریافت کنند (4). از شیشه شیر برای خوراندن او آر اس استفاده نکنید.
- به نوزادان و کودکان توصیه می شود در طی 24 ساعت یک تا دو لیتر او آر اس مصرف کنند، اگرچه این مقدار ممکن است بسته به وضعیت سلامتی کودک متفاوت باشد. برای تعیین مقدار مناسب او آر اس برای کودک خود با پزشک اطفال مشورت کنید.
- به همان اندازه ای که برای کودک توصیه شده است در 24 ساعت او آر اس بدهید و محلول استفاده نشده باقی مانده را دور بریزید. هر 24 ساعت یک محلول تازه تهیه کنید.
دکتر کریستن کوک، یک پزشک اطفال متخصص از شیکاگو، می گوید: "دلیل اینکه محلول های جبران مایعات خوراکی باید ظرف 24 ساعت استفاده شوند این است که از رشد باکتری در محلول جلوگیری شود. هنگامی که یک بطری او آر اس باز می شود، مایع درون آن در معرض محیطی که احتمال آلودگی دارد قرار می گیرد، که می تواند منجر به رشد باکتری شود و وضعیت کودک بیمار را حتی بدتر کند."
می توانید از او آر اس مایع آماده بسته بندی شده نیز استفاده کنید و از مرحله سه ذکر شده در بالا شروع کنید. برای کنترل اسهال و استفراغ در نوزادان که باعث کم آبی می شود، ممکن است کودک شما داروهای دیگری نیز دریافت کند. اگر او آر اس برای کودک سلامت او را بهبود نبخشد، با پزشک صحبت کنید.
او آر اس برای کودک: چه مقدار لازم است؟
مقدار او آر اس مورد نیاز کودک بستگی به شدت کم آبی دارد. همچنین ممکن است به دفعات استفراغ یا اسهال بستگی داشته باشد. برای مثال، طبق یونیسف، کودکان زیر دو سال پس از هر بار مدفوع آبکی یا شل، به یک چهارم تا نصف یک فنجان بزرگ (250 میلی لیتر) محلول او آر اس نیاز دارند. کودکان بزرگتر از دو سال پس از هر بار مدفوع آبکی به نیم تا یک لیتر نیاز دارند (5).
مقدار دقیق او آر اس مورد نیاز ممکن است به دلیل چندین عامل، از جمله مصرف داروهای دیگر توسط کودک، متفاوت باشد. بنابراین، برای تعیین مقدار مناسب او آر اس برای کودک خود با پزشک اطفال صحبت کنید.
اگر او آر اس برای کودک در دسترس نبود چه کنیم؟
اگر نمک ها یا محلول های خوراکی جبران کم آبی در دسترس نبودند، می توانید او آر اس برای کودک را در خانه تهیه کنید. در زیر مراحل تهیه او آر اس در خانه آورده شده است (6).
- دست های خود را با آب و صابون بشویید. اطمینان حاصل کنید که ظروفی که برای تهیه محلول استفاده می کنید تمیز و استریل هستند.
- شش قاشق چای خوری سرصاف شکر و نصف قاشق چای خوری سرصاف نمک را در یک لیتر آب جوشیده و سرد شده تمیز مخلوط کنید. می توانید به جای شکر سفید از شیره قند (نوعی شکر خام) استفاده کنید زیرا حاوی پتاسیم بیشتری است.
- مخلوط را خوب هم بزنید تا شکر و نمک کاملاً حل شوند و محلول کمی کدر شود.
- به همان اندازه ای که کودک نیاز دارد یا پزشک توصیه کرده است، محلول را بدهید. در صورت لزوم، مایعات دیگری مانند شیر مادر نیز بدهید.
- اگر کودک استفراغ کرد، ده دقیقه صبر کنید و دوباره او آر اس بدهید. مقادیر کم بدهید تا کودک بهتر تحمل کند.
- می توانید او آر اس تازه تهیه شده را در جای خنک نگهداری کنید. نگهداری او آر اس در یخچال خوب است، اما نباید بیش از 24 ساعت پس از تهیه استفاده شود.
کودکان بزرگتر از شش ماه می توانند برای آب رسانی مایعات دیگری مانند حریره، آب برنج (کاچی رقیق)، سوپ هویج و آب نارگیل تازه مصرف کنند. هنگامی که کودک آب رسانی شد و سیستم گوارشی او آرام شده به نظر می رسد، می توانید پس از مشورت با پزشک، تغذیه معمول او را از سر بگیرید.
او آر اس: آیا عوارض جانبی دارد؟
محلول او آر اس، هنگامی که در مقادیر توصیه شده استفاده شود، منجر به عوارض جانبی نمی شود. دادن بیش از حد او آر اس ممکن است باعث عوارضی مانند عدم تعادل الکترولیت ها و احتباس آب شود. در موارد نادر، او آر اس ممکن است برای نوزادانی با برخی شرایط سلامتی یا کسانی که دارو مصرف می کنند، مناسب نباشد.
او آر اس خانگی که به درستی تهیه نشده باشد ممکن است اثرات نامطلوبی داشته باشد. برای مثال، شکر یا نمک زیاد در او آر اس می تواند اسهال را بدتر کند. اگر مشکوک هستید که کودک شما نسبت به او آر اس عوارض جانبی نشان می دهد، با پزشک یا متخصص بهداشت مشورت کنید.
نکات احتیاطی هنگام دادن او آر اس برای کودک
در زیر برخی از نکات احتیاطی که باید هنگام دادن او آر اس به کودک رعایت کنید آورده شده است (7).
- از دادن او آر اس برای کودکانی که مشکلات کلیوی، انسداد گوارشی یا بیماری های مزمن دارند، بدون مشورت قبلی با پزشک خودداری کنید.
- با پزشک خود در مورد زمان مصرف سایر داروها در صورتی که کودک از او آر اس استفاده می کند، مشورت کنید.
- محلول او آر اس را بیش از سه تا چهار روز استفاده نکنید، مگر اینکه پزشک شما دستور دیگری داده باشد.
- از خوراندن او آر اس یک باره خودداری کنید، زیرا ممکن است استفراغ را در برخی نوزادان تشدید کند. در عوض، از قاشق یا لیوان نی دار برای دادن مقادیر کم در فواصل زمانی کوتاه استفاده کنید.
طبق توصیه پزشکان اطفال، می توانید از او آر اس برای کودک برای جبران مایعات و الکترولیت های از دست رفته در استفراغ و اسهال استفاده کنید. می توانید پودر او آر اس را در مقادیر توصیه شده در آب آشامیدنی تمیز مخلوط کنید. نوشیدنی های سالم برای کودکان نیز برای حفظ آب رسانی و تامین مواد مغذی ضروری، مهم هستند.
نمک های موجود در او آر اس تعادل الکترولیت ها و مایعات را حفظ می کنند، گلوکز انرژی فراهم می کند و آب باعث آب رسانی به کودک می شود. اکثر نوزادان بعد از هر بار مدفوع آبکی به محلول او آر اس نیاز دارند. دادن بیش از حد او آر اس می تواند باعث عدم تعادل الکترولیت ها و احتباس آب در نوزادان شود. همچنین درمان علل زمینه ای مشکلات گوارشی با درمان جبران مایعات مهم است. نوزادان با استفراغ و اسهال شدید ممکن است نیاز به جبران مایعات وریدی در بیمارستان داشته باشند.
منبع: اینجا
