سه نکته مهم درباره زردی نوزاد
زردی نوزاد چیست؟
زردی نوزاد یک بیماری است که در آن رنگ پوست و سفیدی چشمها به رنگ زرد در می آید، اگر انگشتتان را بر روی بینی یا قفسۀ سینۀ نوزاد سفید پوست مبتلا به زردی فشار دهید، خواهید توانست این اثر زردی را ببینید، اگر نوزادتان سیاه پوست باشد، زردی را می توانید در سفیدی چشمها یا بر روی لثه هایش ببینید، شایع ترین نوع بیماری زردی نوزاد ، در روز دوم یا سوم بعد از تولد نوزاد آشکار می شود، یعنی تقریباً زمانی که نوزاد دارد از بیمارستان مرخص می شود، بنابراین شناخت و تشخیص به موقع آن حائز اهمیت است، اغلب این موارد، که زردی نوزاد از دیدگاه تنکرد شناسی نامیده می شوند، در عرض دو هفته خودبه خود ناپدید می شوند.
عامل پیدایش بیماری زردی نوزاد چیست؟
تعداد گلبولهای قرمز خون نوزاد تازه متولد شده بیش از اندازۀ مورد نیاز بدن اوست و معمولاً، وقتی کبد نورس نوزاد در تصفیه به موقع گلبولها دچار نارسایی شود، یک ماده زرد رنگ به نام بیلیروبین (محصول جانبی گلبول های قرمز خون) در خون افزایش می یابد، بخش عمدۀ این بیلیروبین، از طریق مدفوع از بدن نوزاد خارج می شود، ولی تقریباً نصف نوزادان طی دو هفتۀ نخست زندگی کما بیش به زردی نوزاد مبتلا می شوند. نوزادان نارس و نوزادان مبتلا به بیماریهای وراثتی یا عفونی بیش از بقیه آسیب پذیر هستند، بعضی از نوزادان شیرخوار چنانچه نتوانند به حد کافی از شیر مادر تغذیه کنند به زردی نوزاد مبتلا می شوند، چون بیلیروبین نمی تواند از طریق مدفوع از بدنشان خارج شود.
زردی نوزاد معمولاً طی دو هفتۀ اول زندگی آشکار می شود، بیماری زردی که ظرف ٢٤ ساعت اول تشخیص داده می شود، ممکن است ناشی از عدم تطبیق گروه خون نوزاد و مادر ، بیماری عفونی، یا نارسایی جدی درکبد باشد.
آیا برای بیماری زردی نوزاد باید نگران بود؟
بیشتر موارد زردی در نوزادان تازه متولد شده بی ضرر بوده و به درمان نیاز ندارند، پزشک ممکن است دستور آزمایش خون دهد تا میزان بیلیروبین نوزادتان را اندازه گیری کنید، که طی آن معمولاً مقدار کمی خون از پاشنۀ نوزادتان گرفته می شود، در مواردی که زردی نوزاد خفیف باشد، پزشک ممکن است پرتو درمانی (نوردرمانی) را تجویز کند، که طی آن نوزاد بطور برهنه زیر لامپ های آبی رنگ مخصوص قرار می گیرد که به تجزیه بیلیروبین بدنش کمک می کند، طوری که بتواند از بدن دفع شود، این نوع درمان را می توان در بیمارستان یا درخانه با استفاده از منبع نور قابل حمل انجام داد، یک نوع مخصوص پتو از جنس فیبر نوری، به نام پتوی بیلی، اثر مشابهی در درمان زردی نوزاد دارد، علاوه بر پرتو درمانی، لازم است بدن نوزاد بتواند آب کافی جذب کند و هرگونه مشکل درمانی اساسی تشخیص داده شده و معالجه شود. پزشک شما ممکن است تعداد دفعات زیاد شیردهی را توصیه کرده یا مکمل های غذایی را به آن بیفزاید تا مایعات بیشتری به نوزادتان داده و به او کمک کنید تا بیلیروبین بیشتری از طریق مدفوع از بدنش دفع کند، هدف از این معالجه این است که میزان بیلیروبین کاهش داده شود تا از تراکم مواد سمّی در مغز نوزاد جلوگیری شود(این بیماری کرنیکتروس(یک سندرم عصبی قابل پیشگیری) نامیده می شود). در اثرکنترل و معالجه، خطر کرنیکتروس یا عوارض دیگر تقریباً به طور کامل رفع می شود.
